Henry Fountain / The New York Times
Alman bilimsel araştırma gemisi Polarstern, buzlarla kaplı Orta Arktik Okyanusu'ndaki geniş kapsamlı yolculuğundan üç yıl sonra bir kez daha Kuzey Kutbu'na ulaştı.
Bu sefer daha kısa, tam bir yıl yerine iki ay ve gemi buzun içine girip sürüklenmiyor, buzun içinden güç alıyor. Ancak gemideki bilim insanlarının amacı aynı: Gezegen ısındıkça Orta Arktik'in nasıl değiştiğini daha iyi anlamak.
Kuzey Kutbu'ndaki deniz buzu örtüsü ilkbahar ve yaz aylarında küçülüyor ve eylül ortasında minimuma ulaşıyor. Bu yıl, kayıtlara geçen en düşük altıncı yıl olma yolunda ilerliyor. Rekor 2012 yılında kırılmıştı ve Polarstern o yıl da Kuzey Kutbu'ndaydı.
11 yıl önceki yerlere geri döndü
Bir deniz biyoloğu olan Antje Boetius her iki seferin de baş bilim adamıydı.
Önceki haftayı kutupta, 120 mil kuzeyde geçiren gemi, geçen hafta Amundsen Havzası'ndaydı. Boetius gemiden gönderdiği bir e-postada Polarstern'in 11 yıl önce ziyaret ettiği birçok noktaya geri döndüğünü yazdı ve şöyle devam etti: "Bu sayede buz kalınlığı, kar örtüsü, buz algleri, plankton bileşimi, okyanus kimyası ya da deniz tabanında yaşayanları doğrudan karşılaştırabiliyoruz.’’
ArcWatch adı verilen bu keşif gezisinde 50'den fazla biyolog, kimyager ve yolculuk için getirilen özel aletleri kullanan diğer bilim insanlarının yanı sıra iki helikopter de yer alıyor.
Buz örtüsü seviyesi düşüyor
Arktik deniz buzunun uydu gözlemleri 1979'da başladığından bu yana, buz örtüsü alanı her 10 yılda yaklaşık yüzde 13 oranında azaldı. Bu, bölgedeki sıcaklık artışının gezegenin diğer kısımlarından çok daha hızlı gerçekleşmesinin bir sonucuydu. Kışın en yoğun olduğu dönemde buz, Kuzey Buz Denizi'nin ortalama 6 milyon mil karesini kaplıyor. 2012 yılındaki rekor düşük seviye 1,3 milyon mil kareydi. O zamandan bu yana geçen yılların çoğu en düşük 10 seviye arasında yer aldı.
Bu yıl da istisna değil. Boulder, Colorado'daki Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi'ne göre salı günü itibarıyla buz örtüsü 1.63 milyon mil kare ve yılın en düşük seviyesine ulaşmasına birkaç gün kaldı.
400 metrelik çift gövdeli bir buzkıran olan Polarstern, Alman hükümetine ait olup Alfred Wegener Enstitüsü tarafından işletiliyor ve gemide her öğleden sonra pasta ikram etme geleneğini sürdüren bir fırıncı da dahil olmak üzere yaklaşık 40 kişilik bir mürettebat taşıyor.
İki sefer arasındaki büyük fark
Mozaik adı verilen 2020 seferi sırasında bilimsel ekip birkaç ayda bir değiştirildi, ancak ArcWatch için araştırmacılar, Ağustos ayı başlarında Norveç'in kuzeyinde başlayan ve 1 Ekim'de geminin ana limanı Bremerhaven, Almanya'da sona erecek yolculuk boyunca gemide kalacak (İki sefer arasındaki bir diğer fark: Mosaic'in yolculuğu koronavirüs pandemisi ve gemide salgın çıkmasını önleyen tedbirler nedeniyle ciddi şekilde kesintiye uğramıştı).
ArcWatch sırasında araştırmacılar uluslararası bir işbirliğinin parçası olarak buz üzerinde şamandıralar ve aletler de konuşlandırıyorlar. Bu sayede özellikle kış aylarında dünyanın en az erişilebilir bölgelerinden biri olan Orta Arktik'teki hava ve deniz koşulları hakkında yıl boyunca veri sağlanabiliyor. Sonar ekipmanı kullanan keşif ekibi aynı zamanda Kuzey Kutbu'nun uzak bölgelerindeki okyanus tabanının da haritasını çıkarıyor.
Boetius mesajında şöyle yazdı: "Bilinmeyen manzaralara ve okyanus yaşamı topluluklarına sahip keşfedilmemiş deniz dağlarıyla karşılaşıyoruz, çünkü burada çok az araştırma altyapısı var. Bu fantastik kaşif anlarını yaşıyorum, burada sadece keşfediyoruz.’’
Bu, Boetius'un 50’inci derin deniz seferi. Kuzey Kutbu'na ilk kez 30 yıl önce genç bir doktora öğrencisiyken gitmişti. Boetius’a göre; bu 30 yıl içinde buzdan derin deniz tabanına kadar her şey değişti.
Boetius şöyle yazdı: "Bugün içinde bulunduğumuz iklim krizini hayal bile edemezdim; ve bunu burada, bugün tanık oldukları Kuzey Kutbu'nun 30 yıl sonra onlar için orada olmayacağını bilen genç doktora öğrencileriyle tartışıyorum.’’
© 2023 The New York Times Company
