24 Kasım 2024, Pazar Gazete Oksijen
Haber Giriş: 04.10.2024 12:03 | Son Güncelleme: 04.10.2024 15:14

NYT uzmanlara sordu: Hastayken egzersiz yapılmalı mı?

Sonbaharın gelmesiyle birlikte hastalık sezonu başladı. New York Times da düzenli egzersiz yapanlar için uzmanlarla konuştu: Hastayken spor yapmalı mısınız? Nelere dikkat etmelisiniz?
NYT uzmanlara sordu: Hastayken egzersiz yapılmalı mı?

Talya Minsberg / The New York Times

Bu hepimizin başına gelir: Sabah egzersizi için alarmınız çalar ve bir isteksiz kalkarsınız. Sadece yorgun değilsinizdir, vücudunuz da kendini kötü hissediyordur. Hastalık semptomları göstermeye başladıysanız spor salonuna gitmek yerine dinlenmek mi yoksa hastalığınızı zorlamak mı daha faydalıdır? Chapel Hill'deki North Carolina Üniversitesi'nde spor hekimliği yapan Dr. Greg Summerville, doğru cevabı bulmak için spesifik semptomlarınıza bakmanızı öneriyor. Summerwille, “Vücudunuz sizinle konuşuyor. Belirtilerin hepsinin bir nedeni var" dedi. The New York Times, sonbahar virüs sezonunun açılmasıyla birlikte doktorlara egzersizinizi ne zaman atlamanız gerektiğini ve egzersize geri dönmenin ne zaman güvenli olduğunu nasıl anlayacağınızı sordu.

Semptomlarınızı bir rehber olarak kullanın

Massachusetts General Hospital'da yaşam tarzı tıbbı programının direktörü olan Dr. Amy Comander, ilk kez bir hastalık belirtisi fark ettiğinizde, tüm vücudunuzun nasıl hissettiğini değerlendirmenizi ve bir “boyun kontrolü” yapmanızı öneriyor. Semptomlarınız boynunuzun üzerindeyse, örneğin burun akıntısı, tıkanıklık veya boğaz ağrısı, kendinizi iyi hissettiğiniz sürece egzersiz yapmakta muhtemelen bir sakınca yok. Ancak Comander, "Kas ağrıları veya yüksek kalp atış hızı gibi boynun altında semptomlar yaşıyorsanız, bu muhtemelen vücudunuzun bir enfeksiyonla savaşmak için çok çalıştığının bir işaretidir ve egzersiz yapmak iyileşme sürenizi geciktirebilir" dedi. Summerville, yüksek ateşiniz varsa, semptomlarınız hafif olsa bile bunun da dinlenmeniz için açık bir sinyal olduğunu da ekledi.

Doktorlar özellikle kusma ya da ishal gibi ciddi dehidrasyona yol açabilecek bir rahatsızlık geçiriyorsanız dikkatli olmanızı tavsiye ediyor. Comander, gastrointestinal bir hastalıktan kurtulduktan sonra egzersiz yapmadan önce en az 24 saat beklemenizi öneriyor. Kas ağrıları, yorgunluk ve eklem ağrıları gibi soğuk algınlığı benzeri semptomlar için hastalar belirtiler geçtikten sonra kademeli olarak egzersize dönebilirler. Zatürre gibi ağır bir hastalıktan iyileşiyorsanız veya hastaneye kaldırıldıysanız, egzersiz yapmanın ne zaman güvenli olacağını doktorunuza sorun.

Ya Covid-19 ise?

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinin Covid sonrası normal aktivitelerinize dönme konusundaki rehberliği artık diğer solunum yolu hastalıklarına benzer ancak egzersiz yapmadan önce durumunuzun ciddiyetini göz önünde bulundurmanız önemli. Comander, Amerikan Kardiyoloji Koleji'nin en son kılavuzuna işaret etti: Bu kılavuzlara göre asemptomatikseniz, testiniz pozitif çıktıktan üç gün sonra egzersiz yapmayı deneyebilirsiniz. Ancak göğüs ağrısı veya inatçı öksürük gibi kalp veya akciğerle ilgili önemli semptomlarınız varsa, egzersiz yapmaya çalışmadan önce bunların geçmesini bekleyin.

Minnesota'daki M Health Fairview'de Yetişkin Post-Covid Kliniği eş direktörü olan Dr. Tanya Melnik, egzersiz yapmaya ne zaman geri döneceğinize dair kararın öncelikle nasıl hissettiğinize bağlı olması gerektiğini, test sonuçlarınıza veya ne kadar süredir Covid geçirdiğinize bağlı olmadığını söyledi. Melnik, enfeksiyona karşı bireysel tepkilerin önemli ölçüde değişebileceğini de sözlerine ekledi. Melnik, "Covid sırasında ve sonrasında daha fazla yorgunluk yaşayan insanlar için sabır gerçekten gerekli hale geliyor” dedi. 

Melnik, kendinizi daha fazla aktivite için hazır hissettiğinizde, kendinizi bitkin hissetmeden temel işleri yapabildiğinizden emin olmanızı öneriyor. Merdiven inip çıkmayı, ayak işlerini yapmayı ya da sadece birkaç dakika ayakta durmayı deneyin. Bu aktivitelerden herhangi biri sizi bitkin düşürüyorsa, muhtemelen egzersiz yapmak için çok erkendir. Ancak yorgunluk veya nefes darlığı yaşamadan rutin işleri yapabiliyorsanız, düşük yoğunluklu, kısa egzersizleri denemenin güvenli olduğunu söyledi. Melnik, “Egzersizinizin yoğunluğunu ve süresini kademeli olarak artırın, ancak her ikisini aynı anda yapmayın” dedi.

Yavaş başlayın ve sabırlı olun

Nebraska Medicine'de kardiyolog olan Dr. Daniel Anderson, kendinizi tekrar egzersiz yapabilecek kadar iyi hissettiğinizde kişisel rekorunuzu kırmaya çalışmak yerine tamamlayabildiğiniz egzersizlere odaklanmanızı tavsiye etti. Koşu hızınıza veya ne kadar ağırlık kaldırabildiğinize daha az dikkat edin ve kapıdan rahatlıkla çıkabilmeye odaklanın. Her zamanki egzersiz rutininize dönmeniz birkaç hafta alırsa şaşırmayın. Yaşınız ve kondisyon seviyeniz iyileşme sürenizi etkileyebilse de Anderson, “Düştüğünüz her gün için kendinize iyileşmek için üç gün verin” dedi. Tekrar ayağa kalkarken, Anderson konuşma testini denemenizi de öneriyor: Antrenmanınız sırasında bir konuşma yapamıyorsanız, bırakmanız gerekebilir.

© 2024 The New York Times Company