Ben Hubbard, Şafak Timur / New York Times
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve iktidar partisine karşı sert bir seçim zaferi kazandı. Böylece Erdoğan ve hükümetinin geniş çaplı kampanyasına darbe indirdi ve Türkiye'nin en büyük şehri ve ekonomik güç merkezini muhalefetin elinde tuttu. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gösterdiği güçlü performans, Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'ne karşı üçüncü zaferini kazanmasını sağladı ve muhalefetteki yıldız konumunu sağlamlaştırdı. Birçok vatandaş İmamoğlu'nu cumhurbaşkanlığı için potansiyel bir aday olarak görüyor. Ön sonuçlar İmamoğlu'nun iktidar partisinin adayı Murat Kurum'u büyük bir farkla yendiğini gösterdi. Devlet tarafından işletilen Anadolu Ajansı’nın ilk sonuçlarına göre, sandıkların %96'sı sayıldığında İmamoğlu %50, Kurum ise %40 oy almıştı.
Muhalefet Türkiye genelinde yapılan diğer yerel seçimlerde de önemli kazanımlar elde etmenin eşiğindeydi. Pazartesi günü yapılan ilk oy sayımlarına göre muhalefet ülkenin en büyük dört şehrinde (İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya) iktidarda kalmaya devam ederken, beşinci şehir olan Bursa'da ve bazı küçük şehirlerde de kontrolü ele geçirdi.
Pazartesi günü erken saatlerde çoğu ilçede sandıkların %90'ından fazlası sayılmıştı. Resmi sonuçların önümüzdeki günlerde Yüksek Seçim Kurulu tarafından açıklanması bekleniyor. İmamoğlu Pazartesi günü erken saatlerde belediye binası önünde toplanan destekçilerine "İstanbul mesajını vermiştir; İstanbul bu işi bitirmiştir. Yarın sabah yeni bir sayfa açacağız” dedi.
Erdoğan yenilgiyi kabul etmekten kaçındı
Erdoğan, partisinin başkent Ankara'daki genel merkezi önünde kendi destekçilerine hitap ederken yenilgiyi kabul etmekten kaçındı ancak partisinin iyi bir performans göstermediğini kabul etti. Erdoğan “Sandıklar kapandı; millet son sözünü söyledi. Bu gerilemenin nedenlerini inceleyeceğiz” dedi. Pazar günü vatandaşlar Türkiye genelinde yerel yetkilileri seçmek için oy kullanırken büyüklüğü, siyasi ve ekonomik önemi nedeniyle İstanbul'a odaklanıldı.
“Önümüzdeki yılların siyasi yarışını belirleyecek”
İstanbul merkezli bir araştırma kuruluşu olan Edam'ın direktörü Sinan Ülgen, "Bu seçim, Türkiye'de önümüzdeki yıllardaki siyasi yarışın doğasını belirleyecek" dedi. İmamoğlu'nun kazanması, Erdoğan karşıtı muhalefeti yeniden canlandırabilir ve belediye başkanını, 2028'de yapılması beklenen bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimine doğru itebilir ki burada Erdoğan'la yarışması muhtemel.
Yerel seçimler Türkiye'nin para biriminin değer kaybettiği ve birçok insanın kendini daha yoksul hissettiği uzun süreli bir hayat pahalılığı krizinin ortasında gerçekleşti. Mayıs ayında yapılan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin ardından Erdoğan bir dönem daha seçilerek, kendisini devirmek için güçlerini birleştiren muhalefet partileri koalisyonunun umutlarını suya düşürmüştü. O seçimde Erdoğan, %80'in üzerine çıkan enflasyona karşı seçmenlerin yaygın öfkesine ve hükümetin Şubat 2023'te 53.000'den fazla insanın ölümüne neden olan şiddetli depremlere hızlı bir şekilde müdahale etmediği yönündeki eleştirilere rağmen zafer kazandı. Muhalefetin kaybetmesi moralleri bozdu ve koalisyonu dağıttı. Ancak birçok muhalif seçmen artık İmamoğlu'nun Erdoğan'ın partisine karşı kazanma konusunda benzersiz bir yeteneğe sahip olduğunu düşünüyor, öyle ki Türkiye'nin bir sonraki cumhurbaşkanı olabileceğini tahmin ediyorlar.
Sık sık İstanbul sevgisinden bahsediyor
70 yaşındaki Erdoğan, babasının feribot kaptanı olarak çalıştığı İstanbul'da büyüdü. Siyasi kariyeri, 1994'ten 1998'e kadar şehrin belediye başkanı olmak için zafer kazandığında parladı. Birçok kent sakini, kirli sokakları, giderleri, temiz su ve kanalizasyon şebekesini genişletmek gibi antik kentin sorunlarına odaklanan pratik çözümleriyle Erdoğan’ı takdir etti. Teknik olarak başkent Ankara'da görev yapan Erdoğan, başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı görevlerine yükselmiş olsa da, zengin tarihi, kozmopolit yapısı ve gelişen turizm sektörüyle uzun zamandır Türkiye'nin mücevheri haline gelen İstanbul'a olan sevgisinden sık sık bahsediyor.
2019 seçimleri Erdoğan’ın partisine büyük bir darbe oldu
Erdoğan'ın partisi, seçildikten sonraki 25 yılın çoğunda şehrin kontrolünü elinde tuttu.
Bu nedenle 52 yaşındaki İmamoğlu'nun 2019'daki seçimleri kazanması Erdoğan'ın partisi için büyük bir darbe oldu. Erdoğan'ın partisi seçimlerde usulsüzlük yapıldığını iddia etti ve Yüksek Seçim Kurulu seçimin tekrarlanmasına karar verdi. İmamoğlu bu seçimi de daha büyük bir farkla kazandı.
Şehir geri kazanmak isteyen Erdoğan,yükümlülüğü kabinesinin eski çevre ve şehircilik bakanı ve şimdiki milletvekili Kurum’a verdi. 47 yaşındaki Kurum, sismologların yakında yüz binlerce yapıya zarar verebilecek büyük bir depremle sarsılabileceği uyarısında bulunduğu İstanbul'da, vatandaşları depremden korumak için hizmetleri genişletecek ve İstanbul'un mahallelerini dönüştürecek bir teknokrat olarak kendini sundu. Geçen haftaki büyük mitingde Erdoğan uzun bir konuşma yaparak İmamoğlu'nu daha yüksek makamlara gelmek için şehri kullanmakla suçladı. Erdoğan "İstanbul bir yol ayrımında. Bir tarafta sadece 'ben' diyenler var. Diğer tarafta 'sadece İstanbul' diyenler var” dedi.
Kurum için değil, Erdoğan için geldiler
Miting için gelen çok sayıda kişi Kurum'dan bahsetmeden Erdoğan'a olan sevgilerinden ve ülkeyi nasıl yönettiğinden uzun uzun bahsetti. Bir giyim fabrikasında işçi olarak çalışan 49 yaşındaki Erkan Kırıcı, "Erdoğan'ı desteklemek için buradayız. O ülkemizi kalkındırıyor ve biz de ülkenin ilerlemesini istiyoruz” dedi.
Günler sonra düzenlenen daha küçük bir mitingde İmamoğlu, seçim otobüsünün üzerinden sokaktaki insanlara seslendi ve atık su arıtma, otopark, ücretsiz ulaşım kartları ve düşük gelirli aileler için süt desteği konularını ele aldı. İmamoğlu sadece Erdoğan'ın değil, hükümetindeki bazı bakanların da Kurum'u desteklemek için İstanbul'a geldiğini belirterek “Sözde İstanbul'u geri almak istiyorlar. Kimden? Milletin kendisinden! Senin yaptığın metrolar, benim yaptığım metrolar, hepsi milletin malı. Seçildikleri makamları, mevkileri kendi malları zannediyorlar” dedi. Mitinge gelen 40 yaşındaki Suna Hisman ve kız kardeşi belediye başkanının sözlerini alkışları ve Türk bayraklarını sallayarak “Onu seviyoruz. Onu destekliyoruz. Ve inşallah bizim başkanımız olacak” dedi.
© 2024 The New York Times Company
