Tesla’nın çığır açan 2017 Model 3 elektrikli sedanı ve onu takip eden daha yüksek Model Y versiyonu, kitlesel pazar için elektrikli otomobil çağını başlattı, Tesla’yı dünyanın en değerli otomobil üreticisi, CEO Elon Musk’ı ise dünyanın en zengin insanı haline getirdi.
Ancak yıllar sonra Tesla’nın duraklayan otomobil işi hâlâ neredeyse tamamen o tek atılımın ürünü olmaya devam ediyor – ve bu durum yıllar boyu sürebilir.
Reuters'ın haberine göre şirketin o zamandan beri çıkardığı tek model olan Cybertruck fiyaskoyla sonuçlandı. Tesla’nın şu anda sürücüler için geliştirme aşamasında neredeyse hiçbir yeni modeli bulunmuyor; Musk, şirketin odağını otonom sürüş teknolojisi ve insansı robotlara çevirmiş durumda.
2017’de prototip olarak tanıtılan yeni Roadster süper otomobil hâlâ piyasaya çıkmadı ve çıktığında bile yalnızca son derece zengin bir kesime hitap edecek. Şirket geçen yıl 25 bin dolarlık uygun fiyatlı bir elektrikli araç projesini iptal etti ve bunun yerine bu ayın başlarında Model 3 ve Model Y’nin sırasıyla 37 bin ve 40 bin dolarlık sadeleştirilmiş versiyonlarını tanıttı.
Ve hepsi bu – Musk, başka hiçbir yeni ya da yeniden tasarlanmış sürücülü araç sözü vermedi. Tesla’nın temel otomobil işini ihmal ediyor gibi görünmesi, yatırımcılar açısından büyük riskler taşıyor ve analistlere göre ABD’li elektrikli araç öncüsünün düzenli model yenilikleri olmadan büyümeyi sürdürüp sürdüremeyeceğini test edecek.
Otomobil üreticisi, modellerin genellikle kısa ömürlü olduğu bir sektörde son yirmi yılda hiçbir modeli tamamen yeniden tasarlamadı – üstelik Tesla’nın Çin’deki önde gelen rakipleri her segmentte baş döndürücü bir hızla yeni modeller piyasaya sürüyor.
Tesla, araçlarına iPhone muamelesi yapıyor
Buna karşın Tesla, modellerini rekabette kalabilmek için yalnızca yazılım güncellemeleriyle iyileştirilen iPhone’lar gibi görmeye devam ediyor.
Öte yandan bazı uzmanlar, bu yaklaşımın gayet işe yarayabileceğini düşünüyor.
Otomotiv sektöründe faaliyet gösteren teknoloji danışmanlık firması Envorso’nun kurucusu Adrian Balfour, "Geleneksel otomobil üreticileri düzenli donanım ve tasarım yenilemelerine büyük paralar harcarken, Tesla, görünüşten çok güncellenebilir teknolojisine önem veren müşterilere aşırı süslerden arındırılmış, yüksek kâr marjlı bir ürün sunarak başarı kazandı. Model Y gibi bir araca yeniden tasarım tarzı büyük değişiklikler yapmalarına gerek olduğunu sanmıyorum" ifadelerini kullandı.
Diğerleri ise Tesla’nın otomotiv sektörünün yerçekimi yasasına – yani modeller yaşlandıkça satışların düşeceği gerçeğine – sonsuza kadar meydan okuyamayacağını savunuyor.
S&P Global Mobility analisti Tom Libby, Tesla’nın müşteri sadakat oranının geçen yıl sert biçimde düştüğünü, yalnızca Tesla’nın ortalama teşvik harcamalarını iki katına çıkarmasından sonra toparlandığını söyledi.
Libby şöyle devam etti:
“Veriler Tesla’nın diğer markalardan farklı olmadığını gösteriyor. Uzun vadede büyük ürün hamleleri yapılmazsa marka gerilemeye devam edecek”
Tesla’nın araç satışları, bu yılın ilk üç çeyreğinde %6 oranında geriledi.
Şimdi ise şirket, ABD Başkanı Donald Trump’ın elektrikli araçlara yönelik hükümet desteğini kökten geri çekmesiyle büyük zorluklarla karşı karşıya. Bu geri adım, tüketicilere araç başına 7 bin 500 dolarlık vergi kredisinin geçen ay sona ermesini de içeriyor.
Kredinin sona ereceği beklentisi, müşterilerin üçüncü çeyrekte bu teşvikten yararlanmak için alımlarını hızlandırmasına yol açtı. Bu da çeyrek dönem finansal sonuçlarında Tesla’nın gelirini artırdı.
Ancak buna rağmen kâr %37 düştü. Bunun nedeni, Trump’ın tarifelerinin getirdiği yüksek maliyetler, artan Ar-Ge harcamaları ve diğer otomobil üreticilerine satılan devlet düzenleme kredilerinden elde edilen gelirlerin azalmasıydı.
Musk ve diğer Tesla yöneticileri, kazanç çağrısı sırasında otomotiv işinin mevcut durumu hakkında pek konuşmadı. Oysa bu iş, üçüncü çeyrek gelirlerinin %88’ini oluşturuyordu. Onun yerine, geleceğe dönük otonom robotaksi ve insansı robot planlarına odaklandılar.
Tesla kısa süre önce Model 3 ve Y’de kozmetik seviyede minik güncellemeler yaptı. Ancak analist Libby’ye göre, bu değişiklikler geleneksel otomobil üreticilerinin sıfırdan büyük tasarım yenilikleriyle elde ettiği satış artışlarını yaratmaya yetmedi.
S&P Global Mobility verilerine göre, ABD’de otomobil üreticileri modellerini ortalama sekiz yılda bir tamamen yeniliyor. Bu süre son on yılda giderek kısaldı. Birçok otomobil modeli artık daha sık yenileniyor; kamyonlar ve lüks araçlar ise daha seyrek elden geçiriliyor.
Küresel ölçekte yeniden geliştirme döngüleri çok yakında radikal biçimde kısalabilir. Çünkü geleneksel üreticiler, Çin’in yoğun biçimde sübvanse edilen elektrikli araç endüstrisinden gelen sert rekabete karşı hızlanmak zorunda.
Tesla’nın en büyük rakibi BYD’nin öncülüğündeki Çinli üreticiler, model geliştirme süresini iki yılın altına indirdi.
Danışmanlık şirketi AlixPartners’tan Dan Hearsch, şu ifadeleri kullandı: "Bu hızlı yenileme, Çinli markaların trendleri ve tüketici ürünlerinin hızını yakalamasına olanak tanıdı. Süre yarıya indi, sabit maliyetler de öyle”
BYD Ford'un iki katı model piyasaya sürdü
BYD, örneğin, 2020’den 2025’e kadar en az 17 SUV modeli piyasaya sürdü; bu sayı, aynı dönemde Ford’un çıkardığı yeni ya da yeniden tasarlanmış SUV modellerinin yaklaşık iki katı.
Tesla ise Model Y’nin 2020 başında üretime geçmesinden bu yana yalnızca üçgen biçimli paslanmaz çelik gövdeli Cybertruck’ı piyasaya sürdü.
Şirket, 2008’den bu yana yalnızca altı araç tanıttı: Model S sedan, Model X SUV, kısa ömürlü Roadster iki koltuklu spor araç ve yüksek hacimli satışa ulaşabilen yalnızca iki model – Model 3 ve Model Y.
Cybertruck hayal kırıklığından öteye gidemedi
Musk, Tesla’nın yılda yüz binlerce Cybertruck satacağını öngörmüştü. Ancak araştırma firması Cox Automotive’e göre, bu yıl eylül sonuna kadar sadece 16 bin adet satıldı.
Başarılı bir pick-up modeli, Tesla’ya ABD’nin en çok satan otomobil segmentlerinden birinde sağlam bir yer kazandırabilirdi.
Libby, Tesla’nın alışılmadık derecede dar ürün yelpazesinin, markayı ABD’deki yüksek satış hacimli diğer segmentlerin dışında bıraktığını belirtiyor. Bunlar arasında, ABD araç satışlarının %13’ünü oluşturan üç sıralı SUV segmenti de var.
Model 3 ise daha küçük ve gerileyen bir segmentte – kompakt otomobillerde – yer alıyor.
CFRA Research analisti Garrett Nelson’a göre Model 3 ve Y için asıl sorun, modellerin giderek yaşlanması.
Nelson şunları söyledi:
“Bu kadar bayat bir ürün portföyüne sahip olamazsınız. Bunun bedelini ödeyecekler”
Kaynak: Gazete Oksijen
