Tesla’nın ABD'deki pazar payı, CEO Elon Musk’ın şirketinin sunduğu eskiyen model yelpazesi ve giderek artan sayıda rakipten elektrikli araçları tercih eden alıcılarla birlikte Ağustos ayında yaklaşık sekiz yılın en düşük seviyesine geriledi.
Cox Automotive'in verilerine göre bu düşüş, zorlu bir dönemde otomotiv sektöründe elektrikli araç teşviklerini artıran üreticilerin yarattığı tehdidi gözler önüne seriyor. Analistler, ABD’de elektrikli araç satışlarındaki artışın Eylül boyunca süreceğini, ardından federal vergi kredilerinin ay sonunda sona ermesiyle birlikte düşeceğini, bunun da Tesla ve diğer üreticiler üzerindeki finansal baskıyı artıracağını öngörüyor.
Tesla eski günlerini mumla arıyor: %80'den %38'e
Bir zamanlar ABD elektrikli araç pazarının yüzde 80’inden fazlasını elinde bulunduran Tesla, Cox’un ön verilerine göre Ağustos ayında toplam satışların yüzde 38’ini oluşturdu. Bu, Ekim 2017’den bu yana ilk kez yüzde 40 seviyesinin altına düşüş oldu. O dönem Tesla, ilk kitlesel pazara yönelik modeli Model 3’ün üretimini artırıyordu.
Diğer otomobil üreticileri yeni elektrikli araçlarını piyasaya sürerken, Tesla odağını robotaksiler ve insansı robotlar geliştirmeye kaydırdı, daha ucuz elektrikli araç modelleri planlarını ise erteledi ve iptal etti.
Tesla’nın trilyon dolarlık değerlemesinin büyük kısmı bu projelere bağlı. Tesla yönetim kurulu, cuma günü şirketin CEO'su Elon Musk’a dünyanın ilk trilyonerini yapabilecek dev bir ödeme paketi önerdi. Ancak bunun için Musk’ın bir dizi son derece iddialı kurumsal hedefi yerine getirmesi gerekiyor. Musk, halihazırda dünyanın en zengin kişisi konumunda.
Şimdilik Tesla’nın ana para kazandıran işi, otomobil işi olmaya devam ediyor. Şirketin son yeni modeli, 2023’te piyasaya çıkan Cybertruck pick-up oldu, ancak Model 3 orta sınıf sedanı veya Model Y orta sınıf SUV’si kadar başarı sağlayamadı. Tesla, bir dönem dünyanın en çok satan otomobili olan Model Y’yi yeniledi, ancak değişiklikler beklentileri karşılamadı ve Tesla üst üste ikinci yıl satış düşüşüne doğru ilerliyor.
"Yeni araç yoksa pazar payının düşmesi gayet normal"
Cox’un endüstri içgörüleri direktörü Stephanie Valdez Streaty, Reuters’a verdiği röportajda şunları söyledi:
“Biliyorum, kendilerini bir robotik, yapay zekâ şirketi olarak konumlandırıyorlar. Ama siz bir otomobil şirketiyseniz ve yeni ürünleriniz yoksa, pazar payınız düşmeye başlar”
Cox’un Temmuz için daha kapsamlı verileri var. Tesla’nın pazar payı, Haziran’da yüzde 48,7’den Temmuz’da yüzde 42’ye geriledi. Bu, Mart 2021’den bu yana görülen en sert düşüş oldu. O dönemde Ford, Mustang Mach-E elektrikli aracını piyasaya sürmüştü.
Trump birlikteliği markaya zarar verdi
Musk’ın sağ kanat siyasete yönelmesi ve Başkan Donald Trump ile olan yakınlığı da markaya zarar verdi. Musk, bu yıl ABD hükümetini küçültme ve yeniden şekillendirme çabalarında Trump’a yardımcı oldu, ancak Mayıs ayında yönetimden ayrıldı ve Cumhuriyetçi başkan ile yolları ayrıldı.
Cox verilerine göre Temmuz’da yeni elektrikli araç satışları aylık bazda yüzde 24’ten fazla artarak 128 bin 268’e yükseldi. Bu artış, 7 bin 500 dolarlık vergi kredisinin sona erecek olması ve cazip kampanyaların etkisiyle geldi. Tesla’nın satışları ise yüzde 7 artışla 53 bin 816 oldu, ancak pazar payı düştü.
Ağustos ayında Tesla’nın büyümesi yüzde 3,1’e yavaşlarken, genel pazar yüzde 14 büyüdü.
Satışlar düştü, indirim baskısı arttı
Yıllar boyunca pazar lideri olan Tesla, satışlarını hızla artırabildi ve araçları için istediği fiyatları talep edebildi, bu sayede yüksek kârlar elde etti. Ancak zayıflayan satışlar ve çok sayıda rakiple birlikte Tesla son yıllarda fiyatlarında indirim yapmak zorunda kaldı, bu da kâr marjlarını daralttı ve yatırımcıları endişelendirdi.
Düşen pazar payı, Tesla’nın giderek zorlaşan tercihlerini ortaya koyuyor: Alıcılara yüksek ve kârları eriten teşvikler sunarak satışları desteklemek ya da kârı koruyarak pazar payını kaybetmek.
Temmuz verileri, rakiplerin Tesla’dan daha hızlı büyüdüğünü gösterdi. Hyundai, Honda, Kia ve Toyota, Tesla’dan daha yüksek teşvikler sundu ve elektrikli araç satışlarını yüzde 60 ila 120 arasında artırarak pazar paylarını büyüttü.
Streaty şunları söyledi:
“Bu köklü üreticilerin hepsi bu aciliyet duygusundan faydalanıyor ve araçları için cazip teklifler sunabiliyorlar. Ve işe yarıyor. Eylül boyunca bu ivmeyi görmeye devam edeceğimizi düşünüyorum”
Tesla’ya karşı rekabet elektrikli araç bayilerinde daha 'şiddetli' hale geldi.
Geçen ay günlük kullanım için bir araç arayan 41 yaşındaki San Francisco Körfez Bölgesi teknoloji çalışanı Topojoy Biswas, çeşitli elektrikli araç bayilerinden sıfır peşinat ve sıfır faiz oranları da dahil olmak üzere birçok fırsatla karşılandı.
Başta Toyota Camry düşünürken Biswas, cazip kiralama fiyatı ve ücretsiz hızlı şarj teklifiyle Volkswagen ID.4 aldı. Bu model, Model Y’nin rakibi olarak görülüyor. Volkswagen satışları Temmuz’da bir önceki aya göre yüzde 450’den fazla arttı.
