Ankara’da 1984 yılında kurulan ve dönemin şartlarına göre bakıldığında oldukça cesur girişimlerde bulunarak zoru başaran Galeri Siyah Beyaz, bu yıl 40. yaşını kutluyor. Geride kalan 39 yıl boyunca 550’ye yakın sergiye ev sahipliği yapan, alt katındaki restoranı ve barıyla da uzun yıllardır müdavimlerinin gözdesi olan mekan, bugünlerde çok değerli bir sanatçı ikilisini ağırlıyor: Alev Ermiş Mavitan ve Bihrat Mavitan. İkilinin 1+1=1 isimli sergisi, kendine özgü cam altı resim tekniğiyle tanıdığımız Alev Ermiş Mavitan’ın resimleriyle Bihrat Mavitan’ın heykellerini bir araya getiriyor.
Bir araya getiriyor dediğime bakmayın, Alev Mavitan’ın da dediği gibi bu öyle sıradan bir yan yana geliş, birbirine eşlik etme hali değil. Adından da anlaşılacağı gibi, bu sergide iki sanatçı iç içe geçmiş bir bütün gibi. Her eserin altında gözümüze çarpan AB imzası, A’sını Alev’den, B’sini Bihrat’tan alıyor. A’nın bitiş, B’nin başlangıç çizgisi birbirine yaslanıyor, birbirinin içinde kayboluyor; tıpkı eserlerinde olduğu gibi... Bu yaratıcı bir araya gelişi, sanat yoluyla bir oluşu, 1+1=1 sergisine dair tüm detayları Alev Ermiş Mavitan ve Bihrat Mavitan’la konuştuk.
Sanatsal pratiklerinizi, Alev’in A’sını ve Bihrat’ın B’sini bir araya getiren bu serginin ortaya çıkış hikâyesini dinleyebilir miyim sizden?
Alev Ermiş Mavitan: Bu sergi Siyah Beyaz’ın 40. yılı içindir. Siyah Beyaz, bu yılın konseptini sanatçıları birlikte çalışmaya yönlendiren bir süreç olarak belirledi. Sanatçı eşleşmelerinden çıkacak ortak üretimleri sergilemek üzere oluşturdu.
“Biz birbirimize eşlik etmedik, tam anlamı ile iç içe geçtik”
Alev Hanım, sizin kendinize özgü cam altı resim tekniğiniz, bu sergide Bihrat Bey’in heykellerine eşlik ediyor. Aslında eşlik etmekten ziyade sanki el ele tutuşup yepyeni bir bütün oluşturmuşlar. İki farklı disiplini ve tekniği bir araya getirirken nasıl çalıştınız, nasıl bir üretim süreciydi sizin için?
A.E.M: Bir ressam, bir heykeltraş; iki sanatçı… Biz birbirimize eşlik etmedik. Yan yana da koyuvermedik işlerimizi. Biz tam anlamı ile iç içe geçtik. El ele tutuşmak bile hafif kalır. İki teknikle de kalmadık. Sanat serüvenimiz boyunca deneyimlediğimiz, icat ettiğimiz sanat ürünlerimizden çeşitli ortak örneklemeler sunduk. Çoğunu da iki kişi olmak esprisi üzerinden ikişer örnekle sunduk. Bazen ben başladım, bir yere getirdim, Bihrat’a verdim. O ekledi, tamamladı, toparladı. Bazen Bihrat başladı, bir yere getirdi, bana verdi, ben ekledim, tamamladım, toparladım. Bazen tekrar tekrar müdahale ettik. Bitirdik. Şunu çok içten söylemeliyim ki çok eğlendik! Heyecanlı bir süreçti.
Alev Hanım, sizinle cam altı resim tekniğinizi ayrıca konuşmak isterim. Geçtiğimiz nisan ayında Sal Bizi isimli serginiz için yaptığımız söyleşide “Cam altı tekniği camın ve altının ışıltısı ve canlı renkleri ile ve tarihsel sürecinde üstlendiği pozitif enerji ile benim figürlerime, benim ışıltılı dünyama şahane bir hizmet veriyor,” demiştiniz. Bu sergide yer alan cam altı resimleriniz için neler söylemek istersiniz?
A.E.M: Cam altı tekniği tam da önceki sergimde anlattığım gibidir benim için. Çağlar boyu taşıdığı misyon, “pozitif enerji”, hem bana hem de size, izleyene… Cam altı ile heykel karışımı kolay olmadı tabii. Bihrat’ın da söylediği gibi cam arası, cam arkası, cam önü heykel karışımı, hepsini deneyimledik. Ayrıca heykel, pentür, resim gibi deneyimlerimizle de gerçekten hoş bir süreç yaşadık. Sevdik, sevindik.
Bihrat Bey, heykelleriniz kimi zaman duvarda tek başlarına duruyor, kimi zaman da Alev Hanım’ın camdaki resimlerinin arkasından bakıyor bize. Bu iki farklı üretim birbiriyle nasıl böyle uyumlandı?
Bihrat Mavitan: Cam ardı resim sanatı çok eski bir tarz. Biz burada cam arası heykel veya cam ardı heykel cümlesine yaslandık. Daha önce yapmamış olmamız üretimimizin kuralı idi. Sevdik bu çalışmayı.
“Bir sanat eseri, yaratıcısıyla konuşmazsa o iş eksiklidir”
Ben bu sergide sizin heykellerinizle ilk kez göz göze geldim. Figürleriniz capcanlı, yüzlerindeki ifade karşılıklı konuşuyormuşuz gibi gerçek geldi. Peki sizinle konuşuyorlar mı, bitirip karşılarına geçtiğinizde size ilk söyledikleri ne oluyor? Bir de heykellerinizin malzeme ve tekniğinden biraz söz eder misiniz? Figürlerinizin en dikkat çekici yanı olan kırmızı ve dolgun dudakların da özellikle bir hikayesi var mı, çok merak ettim.
Bir sanat eseri, yaratıcısıyla konuşmazsa o iş eksiklidir. Hatta diğer işler kendi aralarında konuşur ve sanatçısını dürtükler, rüyasına girer, uykusuz bırakır, kaşındırır ve yeni dostlar isterler. İsterseniz yapmayın. Canınıza okurlar. “Her sergi bir sınavdır,” derdi Bugay Ağabeyim. Ben de sınavkolik biriyim. Malzeme ve teknik ardışıktır. Ben de malzemeyi çok iyi tanıdığım için nerede ve nasıl ihanet eder artık biliyorum. Bu bir hayvandan insan yapma çalışmasıdır! Dedemden babama, babamdan bana geçti bu. Kırmızı dudak ise şöyle gelişti: Tornada gözyaşı olsun diye çektiğim damla, iki tanesi birleşince kalp, iki kalp birleşince de dudak oldu. Eşim Alev’in baya belirgin bir olgusudur. Ona ithaftırlar.
“Serginin isim babası mimar Nevzat Sayın’dır”
Serginin ismi 1+1=1. Ben sergiyi gezdikten sonra bu isimle ne söylemek istediğinizi çok iyi anladım fakat görmemiş olanlar için sizden dinleyelim mi bu ismin hikâyesini?
İsim babası, sevgili dostumuz Mimar Nevzat Sayın’dır. Bizi çok iyi tanıdığı için bunu önerdi ve kabul ettik. İyi de etmişiz!
Son olarak eserlerin galeri duvarlarındaki yerleşiminden söz etmek isterim. Nasıl bölümlendiler ve duvarlarda hangi sıralamayla bir araya geldiler?
Küratörümüz Sade Ailesi. Anne kıza karışmayız. 40 yıldır bu işi yapıyorlar. Daha ne olsun!
Sergiyi 3 Şubat’a kadar Ankara Galeri Siyah Beyaz’da ziyaret edebilirsiniz.
