Tariq Panja / The New York Times
Geçen ay Las Vegas’ta bulunan Palms Casino Resort’un yan duvarındaki dijital billboard’da İspanyol futbolunun devi FC Barcelona’nın başkanı Joan Laporta gülerek aşağıya bakıyordu.
Billboard ekranına Barcelona’nın birçok oyuncusu ve teknik direktörü Xavi Hernández de geliyor ama çok geçmeden yine Laporta beliriyordu. Başkanı dünyanın kumar başkentinde yüzü ışıldarken gösteren bu görüntü Barcelona’nın içinde bulunduğu maddi kargaşanın ve işleri düzeltecek bir planı olduğunu söyleyen Laporta’daki sınırsız özgüvenin en manidar simgesi olabilir.
Daha bir yıl önce dev maaş bütçesini karşılayamayan, geçen sene 496 milyon dolar zarar ettiği için kendi CEO’su tarafından “teknik olarak iflas ettiği” söylenen ve şu anda 1.3 milyar doları aşkın borç yükü bulunan kulüp mali hatalar, yüksek maaşlar ve müsrif sözleşmelerden kaynaklanan krizden çıkmak için en iyi yolun para harcamak olduğuna karar verdi.
Hesapları düzeltmek için yaklaşık 700 milyon dolar değerindeki varlıklar birbiri ardında satıldı. İkonik stadyum Camp Nou’nun yenilenmesi ve modernizasyonu için Goldman Sachs’ın ayarladığı finansmanla başlatılan 1.5 milyar dolarlık proje ise zorluklara rağmen ilerliyor. Stadyum ilk kez isim sponsoru aldı. Üstelik kulüp bu yaz transfere Avrupa’nın büyük kulüplerinin hepsinden daha fazla para harcadı. Bu tedbirsiz harcamalar Barcelona’nın rakiplerinde şüphe uyandırırken kulübün 150 bin üyesinin bazılarında da kaygı yarattı. Laporta’nın kumarı tutmazsa kulübün finansal sürdürebilirliğinin akıbetinden korkuluyor. Ancak The New York Times’ın Manhattan’daki merkezinde konuştuğumuz başkan ne yaptığını bildiğinden emin. “Kumarbaz değilim. Hesaplanmış riskler alıyorum” diyor.
Laporta geçen yıl ikinci kez başkanlığa seçildi. Önceki başkan ve yönetim kurulu dünyanın en büyük spor kulüplerinden birinde eşzamanlı mali ve sportif çöküşe yol açtıkları için kapı dışarı edilmişti. Birçokları Barcelona’nın mütevazı bir kanaatkarlıkla kendi yağında kavrulmasını beklerken Laporta kulübü bambaşka bir rotaya sokmaya karar verdi. Her yıl kazanmaya çalışmaktan başka çaresi olmadığını söylüyor.
Kulübün ülke içindeki televizyon yayın haklarının dörtte biri yirmi beş yıllığına Amerikalı bir yatırım fonuna satıldı. Spotify Camp Nou’ya isim sponsoru olmak ve formaya göğüs reklamı vermek için dört yıllık sözleşme imzaladı. Pazartesi günü kulüp üretim işletmesi Barça Studios’un dörtte birinin blok zincir şirketi Socios’a satıldığını açıkladı. Gelen para borçları ödemeye değil yeni yıldızlara gitti: Polonyalı golcü Robert Lewandowski için 50 milyon dolar, Fransız savunmacı Jules Koundé için 55 milyon dolar ve Brezilyalı kanat oyuncusu Raphinha için yaklaşık 65 milyon dolar verildi. Bonservissiz transfer edilen isimler de var. Yeni takviyeler de yolda.
Lewandowski “çok mantıklı”
Laporta’ya göre 34 yaşına merdiven dayamış Lewandowski’yi ve diğer isimleri kadroya katmak çok mantıklı. Hamlelerin “verimli döngü” haline gelmesini beklediği bir projenin parçası olduğunu söylüyor. Buna göre sahadaki başarı gelir artışı sağlayarak kulübün mali durumunu düzeltecek. İlk başkanlık döneminde de aynı stratejiye başvurmuş, 2003’te başlayan yedi yıllık dönemin sonunda Barcelona futbol tarihinin en iyi takımlarından biri olmuştu.
İlk dönemi hakkında “Benim zamanımda beklentileri çok yükselttik ve başarılı olduk. Dünyadaki 400 milyona yakın Barça taraftarı başarı bekliyor” diyor.
Ancak devir de gelirler de değişti. Laporta 2003 yılında başa geçtiğinde de kulüp mali krizdeydi; zarar miktarı gelirlerin iki katıydı ve borçlar artıyordu. Ancak o zamanlar rakamlar şimdikinin onda biriydi ve kulüp ticari bir dev olmaya giden dönüşüm sürecine henüz başlamamıştı.
Üstelik o günlerde İspanya Ligi’nin oyuncu harcaması kısıtlamalarına riayet şartı yoktu. Yeni kurallar Laporta’nın diriliş planının önündeki ilk engel. La Liga Barcelona için kuralları bir kuruş bile esnetmeyeceğini söyledi; dolayısıyla kulüp yeni transferlerin hiçbirini tescil ettirebilmiş değil. Takımın son tarihe kadar bu gerekliliği yerine getirmeme ihtimalinden çekinen lig yönetimi yeni oyunculardan hiçbirini, hatta şu anda dünyada yılın oyuncusu olan Lewandowski’yi bile sezon tanıtım faaliyetlerine dahil etmedi.
Laporta ise kararlı. En son varlık satışları sayesinde Barcelona’nın La Liga mali kurallarına uyabileceğini ve yeni transferleri kadro listesine yazdırabileceğini düşünüyor.
125 milyon euro teminat getirdi
Her ne kadar Barcelona’nın bilançosunu geçici olarak da olsa artıya geçirecek olsa da Laporta satışlar hakkında “Almak istemediğim bir karardı” diyor. Bu tarz manevralar Laporta’nın alametifarikası. Kulübün modern tarihinde benzeri olmayan bir kişi kültü haline gelmiş olmanın faydasını görüyor.
Kendini Las Vegas’taki billboard’lara koydurmasının sebebi bu.
Önceki yönetimin gidişini destekleyen kulüp üyesi Marc Duch “Şimdiki başkanın yaptığını eski başkan yapsaydı hepimiz ayaklanır, onu hedef gösterir ve görevi bıraktırmaya çalışırdık” diyor.
Duch’a göre “Laporta’nın geçmişinde bir başarı hikayesi var. Muazzam bir hayran kitlesi var. Papa veya Kim Jong Un gibi bir ulu önder statüsünde.”
Laporta’nın kendine özgü liderlik tarzı kulüpte başka değişimler de getirdi. Başkan adayı olabilmek için 125 milyon euro teminat getirmesi gerekiyordu. Bu senet kötü yönetim halinde bir nevi koruyucu tedbir işlevi görüyor.
İndirim yapan kahramanlar
Ancak Laporta’yla başkanlık için yarışan işadamı Victor Font’a göre kısa süre önce kulüp üyeleri kural değişikliğine gitti; bu da başkanın artık kişisel risk üstlenmediği anlamına geliyor. Laporta’nın arkadaşları, eski iş ortakları, hatta aile fertleri yönetim kademelerine getirildi. Laporta “Güveneceğim insanlara ihtiyacım var” diyor. Ancak çember daralmaya devam ediyor: Laporta’nın göreve getirdiği bir CEO birkaç ay içinde görevi bıraktı. Yeni birini bulmak yerine işi kendisi üstlendi.
Aynı zamanda kulüp yeni yıldızlara sekiz haneli ücretler öderken birçoklarını milyonlarca dolara varan maaş indirimine ikna etmesi gerekiyordu. Laporta maaş indirimini kabul eden isimleri “kahraman” olarak tanımladı.
Şu ana kadar maaş indirimini de başka kulübe gitmeyi de reddeden bir isim var. 25 yaşındaki Hollandalı orta saha oyuncusu Frenkie De Jong 2019 yazında yaklaşık 100 milyon dolar maliyetle takıma katılmıştı. De Jong yaz boyu spekülasyonlara konu oldu. Barcelona ya maaşını indirmesi ya da başka takıma gitmesi için açıkça bastırıyor. Oyuncu 17.3 milyon dolarlık alacağını ertelemeyi kabul etmiş durumda. Manchester United’ın oyuncuyu en çok isteyen talip olduğu biliniyor.
Ama De Jong İspanya’da kalmak istediğini söylüyor.
Laporta’nın ilk döneminde yükselen Lionel Messi’nin Barcelona’daki son sözleşmesi yıllık yaklaşık 132 milyon dolardı.
Ancak Barcelona’nın borçları büyüdükçe Messi’ye La Liga finansal kurallarına uygun yeni sözleşme imzalatmak imkansız hale geldi. Messi gözyaşları içinde kulübe veda etti ve bonservissiz olarak Katarlıların sahibi olduğu Paris Saint-Germain’e gitti. Adaylık sürecinde Messi’yi takımda tutma sözü veren Laporta o günden beri oyuncuyu geri getirmek istediğini söylüyor. Nasıl yapılabileceğine dair bir açıklamada bulunmasa da “Başkan olarak ona kariyerinin en iyi fırsatını önermeyi veya kariyer sonu için daha iyi bir fırsat sunmayı borç biliyorum” diyor.
© 2022 The New York Times Company
