Bu ayın başlarında ABD St. Louis’deki Sinquefield Kupası satranç turnuvasında Hans Niemann adlı Amerikalı genç oyuncu kimilerine göre satranç tarihinin en büyük ismi olan Magnus Carlsen’in 53 maçlık yenilmezlik serisine son verdi. Dünya şampiyonu Magnus Carlsen turnuvadan çekilerek “Konuşursam başım büyük belaya girer” diyen esprili bir video paylaşınca satranç dünyası karıştı. Kral maçta ‘Satrancın Mozart’ı’ olarak anılan rakibinin hile yaptığını ileri sürüyordu.
Niemann’a yüklenenler oyuncunun 12 ve 16 yaşlarındayken en az iki kez çevrimiçi satranç turnuvalarında hile yaptığını itiraf ettiğine vurgu yapıyor. Üstelik Niemann’ın oyun sonrası analizlerini yetersiz bulanlar da var ki bu da hile şüphesini artırıyor. Niemann’ın anüsüne yerleştirilen uzaktan kumandalı seks oyuncağının yaydığı titreşimler sayesinde bir ‘yapay zekadan’ yardım aldığına yönelik iddialar dolaşıyor. Neimann ise suçlamaları şiddetle reddediyor ve geçmişteki hatalarından ders aldığını, yüz yüze hiçbir maçta hile yapmadığını söylüyor.
Yapay zeka
Son 15 yılda “satranç motorları” olarak bilinen ve bugün artık kolaylıkla erişilen yapay zeka yazılımları, dünyanın en iyi oyuncularını kolayca yenebilecek kadar gelişti. Yani hile yapmak isteyenlerin tek yapması gereken bu yazılımlara oyun sırasında bağlanmanın bir yolunu bulmak.
Bilgisayarlar zaten uzun süredir bin beş yüz yıllık sporu şekillendiriyor. Acemiler de büyük ustalar da turnuvalara yapay zekayla hazırlanıyor.
Satrancın bilgisayarlar tarafından ele geçirilmesi, 25 yıl önce IBM’in süper bilgisayarı Deep Blue’nun o dönem dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov’u yenmesiyle gerçekleşti. O günden bu yana yapay zeka çok gelişti. Makinelerin kadar üstün hale geldiğini anlamak için satrançta oyuncuların yeteceğini karşılaştıran “ELO” derecelendirme sistemine bakabiliriz. Magnus Carlsen’in ELO derecesi 2882. Deep Blue’nun 2853. 2007’de Rybka adlı bir satranç yazılımı 3000 puana ulaştı. Günümüzün en güçlü programı Stockfish, şu anda 3500’den fazla ELO puanına sahip. Bu, Stockfish’in bir maçta Magnus Carlsen’i yenme olasılığının yüzde 98 olduğu anlamına geliyor. Yüzde 2 beraberlik ihtimali var. Carlsen’in kazanması ise neredeyse imkansız.
