Elon Musk'ın 3 milyar dolarlık Starship programının tarihi test uçuşu, yükselişi sırasında meydana gelen dramatik bir patlamanın ardından sona erdi. Teksas'ta merakla beklenen kalkışın ardından mühendisler Starship'in fırlatılışının, patlama için kullanılan süslü bir terim olan planlanmamış hızlı sökülmeye rağmen şaşırtıcı olduğunu iddia ettiler. Starship, perşembe günü, fırlatılmasından yaklaşık dört dakika sonra patladı. Peki, Starship neden patladı? Patlamaya rağmen görev söylendiği gibi başarılı oldu mu?
Görevin amacı neydi?
SpaceX'in gerçekleştirdiği fırlatma, Starship'in Super Heavy Booster sistemini kullanarak yapılan ilk tam test uçuşu olacaktı. SpaceX fırlatmanın yaklaşık bir saat 30 dakika sürmesini ve roketin ayrılma sisteminin, motor ateşlemesinin ve sıçrama inişinin değerlendirilmesini planlıyordu. Ancak Starship'in Dünya'dan yaklaşık 25 mil yükseklikte sadece dört dakika sonra patlamasıyla bazı bileşenleri test edilemedi. Yine de SpaceX mühendisleri gelecekteki görevlere yardımcı olmak için kullanılabilecek değerli veriler toplayabildiklerini öne sürüyorlar. Bu, Musk'ın yeniden kullanılabilir fırlatma sistemi sayesinde Starship'i Ay'a ve ötesine götürme konusundaki büyük hedeflerinin önünde geliyor.
Fırlatma başarılı oldu mu?
Heyecanla beklenen fırlatmanın ardından Starship ayrılma mekanizmasında sorunlar yaşadı. Bu durum roketin yükseldikten kısa bir süre sonra dönmeye başlamasına ve birkaç dakika sonra da alevler içinde patlamasına neden oldu. SpaceX mühendisleri ayrıca geminin 33 motorundan en az üçünün fırlatma sırasında devre dışı kaldığına inanıyor. Yine de fırlatma ekibi fırlatmayı inanılmaz bulduklarını söyledi.
Fırlatmanın en önemli amaçlarından biri, patlamaya rağmen elde edilen bir sonraki test uçuşuna hazır veri toplamaktı. Sonuç olarak, SpaceX mühendisleri fırlatmayı hala başarılı olarak sınıflandırıyor ve bir sonraki sefer için verileri gözden geçireceklerini belirttiler. SpaceX Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Böyle bir testte başarı öğrendiklerimizden gelir ve bugünkü test SpaceX'in çok gezegenli yaşamı hedeflediği Starship'in güvenilirliğini geliştirmemize yardımcı olacak" ifadelerini kullandı. Ekipten bir mühendis de, "Ne olacağını asla bilemezsiniz" dedi ve testin heyecan verici sonuyla hayal kırıklığına uğratmadığını iddia etti.
— Elon Musk (@elonmusk) April 23, 2023
Elon Musk da SpaceX'teki ekibini kutladı ve gelecekteki fırlatmalar için çok şey öğrendiklerini tweetledi. Pazar günü bir Twitter Spaces etkinliği sırasında, başarının fırlatma rampasından patlamadan yeterince uzaklaşmak olacağını da iddia etti.
Patlama neden oldu?
Patlama, Süper Ağır Güçlendirici olarak bilinen roketin alt yarısının roketin üst yarısından ayrılmaması sonucu meydana geldi. Ayrılma mekanizması Starship'in üst yarısının kendi başına uzaya çıkmasına izin verecek şekilde tasarlandı. Bu işlemin kalkıştan iki dakika sonra gerçekleşmesi gerekiyordu ancak bunun yerine roket hızla dönmeye başladı. Sonuç olarak roket, motor ateşleme denemesi, Süper Ağır yetenekleri ve nihai sıçrama da dahil olmak üzere sonra gerçekleşmesi beklenen testleri kaçırdı.
Bundan sonra ne olacak?
Elon Musk önümüzdeki aylarda yeni bir test uçuşu yapılacağını söyledi. Testin ardından SpaceX CEO'su ekibini kutladı ve çok şey öğrendiklerini iddia etti. Musk patlama sonrası attığı ilk tweet'te, "Starship'in heyecan verici test lansmanı için tebrikler @SpaceX ekibi! Birkaç ay içinde yapılacak bir sonraki test fırlatması için çok şey öğrendik" ifadelerini kullandı.
Starship gelecekte ne için kullanılacak?
Şu anda hiçbir uzay aracı Mars'a insan gönderme kapasitesine sahip değil. Ancak Musk'ın 2030 yılına kadar Kızıl Gezegen'e ilk astronotları götürmek üzere inşa edilen Starship'inin geliştirilmesiyle tüm bunlar değişebilir. Starship'in yaratılması, milyarderin insanları çok gezegenli bir tür haline getirme vizyonunun bir parçası. Dünya'da küresel bir kıyamet olması halinde, insanların güneş sistemindeki farklı dünyalarda yaşaması halinde insan ırkının birkaç şansının daha yüksek olacağı düşünülüyor.
Bunun için Mars ele alınırsa Starship, Ay'dan 250 kat daha uzak olan ve yaklaşık dokuz ay sürecek bir yolculukla 100 kişiyi Kızıl Gezegen'e taşıyabilecek. Musk ve SpaceX, Starship'in içinin neye benzeyeceğine dair görüntüler de dahil olmak üzere pek çok ayrıntıyı gizli tutuyor. Ancak Mars yüzeyi Starship için tek varış noktası değil.
View of Starship liftoff from South Padre Island pic.twitter.com/JrXCZLrQEy
— SpaceX (@SpaceX) April 20, 2023
Nisan 2021'de NASA, 2025'te Ay'a ilk kadın ve ilk siyahi insanı gönderecek olan Artemis III görevi için SpaceX'in yeni nesil aracını ilk mürettebatlı Ay iniş aracı olarak seçtiğini duyurdu. Starship'in diğer kullanım alanları ise uyduları alçak Dünya yörüngesine yerleştirmek ve muhtemelen uzay turizmi gezileri gerçekleştirmek olacak. Musk, geçen yılın sonunda sekiz sanatçıdan oluşan bir ekibin dearMoon görevi için kendisine katılacağını açıklayan Japon online perakende milyarderi Yusaku Maezawa'ya Ay etrafında bir gezi sözü verdi.
İnşa maliyeti ne kadar?
Musk daha önce Starship projesinin toplam geliştirme maliyetinin 2 milyar dolar ile 10 milyar dolar arasında olacağını tahmin ediyordu. Daha sonra bunun muhtemelen 10'dan ziyade iki ya da üç milyara daha yakın olacağını söyledi. Ortalama 3 milyar dolara mal olan roket, şimdiye kadar ki en büyük ve en güçlü roket. Musk'ın aracı 70 Meganewton itiş gücüne sahip ki bu da NASA tarafından yaratılan ve Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) olarak bilinen diğer yeni nesil roketin neredeyse iki katı. SLS'yi geçen yıl Kasım ayında Orion uzay aracını Artemis I görevinden hatırlayabilirsiniz. Starship 120 m boyunda olup, geminin kendisi 49 m ve güçlendirici 70m boyutlarında.
