ABD'de Gazetecilik Rekabet ve Koruma Yasası (JCPA) olarak adlandırılan yasa tasarısı, Minnesota Senatörü Amy Klobuchar tarafından Kongre'ye sunuldu ve iki parti tarafından da desteklendi. BBC'nin haberine göre tasarı, haber içerik üreticilerinin, Facebook'ta paylaşılan haberlerin reklamlarından daha fazla pay alabilmek için yaptıkları pazarlıkta elini güçlendiriyor. Haber kuruluşları, Meta'nın kendi haberlerinden ve makalelerinden çok büyük oranda reklam geliri elde ettiğini savunuyor.
Özellikle pandemi döneminde küçük çaplı haber kuruluşları ayakta kalmak için zorlanırken Meta, onların ürettiği içerik üzerinden çok ciddi bir reklam geliri elde etmişti.
Meta ise bu söylemin yanlış olduğunu; tam tersi Facebook'ta yayımlanan içeriklerin bu haber kuruluşlarına da ciddi oranda trafik getirdiğini savunuyor.
Ulusal güvenlik yasasının parçası olacak
Meta sözcüsü Andy Stone, "Eğer bu tasarı ulusal güvenlik yasasının bir parçası olarak Kongre'den geçerse, biz de platformumuzdan haberleri tamamen kaldırmak zorunda kalacağız" dedi.
Benzer bir yasa Avustralya'da yürürlüğe girmiş; Facebook'un yayımladığı haber içeriklerini bir süreliğine kaldırmasına yol açmıştı.
ABD'deki yasa tasarısı, büyük teknoloji firmalarının gücünü kırmak için planlanan daha geniş çaplı bir kanunlar bütününün bir parçası. JCPA'yı destekleyenler, tasarının yasalaşmaması halinde sosyal medyanın Amerka'nın de-facto yerel gazetesi durumuna geleceğini söylüyor.
Yeni Zelanda benzer bir yasa hazırlığında
Bu konuda düzenleme yapmak isteyen tek ülke ABD değil. Yeni Zelanda hükümeti de Google ve Meta gibi büyük çevrimiçi dijital şirketlerin medya şirketlerine ödeme yapmasını zorunlu kılacak bir yasa çıkarmaya hazırlanıyor.
"Haber maliyetini ödemeleri gerekiyor"
Yeni Zelanda Yayın Bakanı Willie Jackson, “Google ve Meta gibi büyük dijital platformların yerel haberleri ücretsiz olarak barındırması ve paylaşması adil değil. Haberleri üretmenin maliyeti var ve ödemeleri gerekiyor” dedi.
50 milyon dolar sağlayabilir
Jackson “Muhtemelen son 10 yılda gazetecilerin yüzde 50’sini kaybettik. Onlara umut vermeliyiz. Onları desteklemek için bu yasayı sunmaktan gurur duyuyorum” diye konuştu. Ülkeden yayıncılar şimdiden Google ve Meta ile müzakerelere başladı. Yasa geçirilip yürürlüğe girerse, Bakan yeni anlaşma ile “yerel gazetecilik için fazladan 30 ila 50 milyon dolar sağlanabileceğini” söyledi.
Avustralya ve Kanada, Google ve Facebook’un başlangıçta bu harekete karşı çıkmalarına rağmen, konuyla ilgili yasayı geçirdiler. Yasa sonrasında şirketler medya gruplarıyla anlaşmalar yapmayı kabul ettiler.
