Tutanak muamması saatler sonra çözüldü: AYM'nin Can Atalay kararı 9 ay sonra Meclis'te okutuldu

TİP'ten Hatay milletvekili olarak seçilen Can Atalay'ın vekilliğinin düşürülmesi hakkında Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) Şubat 2024'te gerekçesini açıkladığı, 1 Ağustos 2024'te de Resmi Gazete'de yayımlanan hak ihlali kararı, bugün (16 Nisan 2025) TBMM Genel Kurulu’nda resmen okundu. 

Oturumu yöneten Meclis Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, gelecek hafta Milli Egemenlik Haftası olduğunu anımsattı. Gezi Parkı davası hükümlüsü ve milletvekilliği düşürülen Can Atalay'ın durumuna değinen Karaca, "Anayasamızın 153. maddesine göre Anayasa Mahkemesi kararlarının, başta yasama organı olmak üzere tüm kurum ve kuruluşları bağlayıcı olduğu aşikar olması ve amir hüküm olması hasebiyle bugün Anayasa Mahkemesi kararının, Milli Egemenlik Haftasına girdiğimiz bu süreçte hüküm kısmını bir kez daha hatırlatmak bakımından okutulmasına karar verdim." ifadesini kullandı.

Daha sonra Karaca, Anayasa Mahkemesi'nin, Atalay'la ilgili karar hükmünü okuttu. Karaca, "Anayasamızın 153. maddesine göre Anayasa Mahkemesi kararlarının, başta yasama organı olmak üzere tüm kurum ve kuruluşları bağlayıcı olduğu aşikar olması ve amir hüküm olması hasebiyle bugün Anayasa Mahkemesi kararının, Milli Egemenlik Haftasına girdiğimiz bu süreçte hüküm kısmını bir kez daha hatırlatmak bakımından okutulmasına karar verdim." dedi.

Hüküm okunurken Başkanlık Divanındaki TBMM Katip Üyesi ve AK Parti Mersin Milletvekili Havva Sibel Söylemez yerinden ayrıldı. Daha sonra TBMM Katip Üyesi ve CHP Osmaniye Milletvekili Asu Kaya Divan'daki yerine oturdu.

Hüküm okunurken, bazı AK Parti'li milletvekilleri de Genel Kurul Salonu'nu terk etti.

AK Parti Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta, Divan'ın teşekkül etmediğini belirterek, bu duruma tepki gösterdi.

Bu sırada AK Parti ve CHP milletvekilleri arasında tartışma yaşandı.

Meclis Başkanvekili Karaca, birleşimi, Danışma Kurulu kararı gereği 22 Nisan Salı saat 15.00'te toplanmak üzere kapattı.

Birleşimin kapanmasının ardından da AK Parti ve CHP milletvekilleri arasındaki tartışma bir süre daha devam etti.

AYM kararı, Meclis tutanaklarına girmiş oldu

AYM, Atalay'ın seçilmiş bir milletvekili olarak özgürlüğünün kısıtlanmasının hak ihlali olduğuna ve Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin hukuka aykırı olduğuna hükmetmişti. Bu karara rağmen, karar uzun süre uygulanmamış ve yasama yargı ilişkileri bağlamında ciddi bir anayasal kriz yaşanmıştı.

Kararın TBMM Genel Kurulu’nda okutulması, yargı kararlarının yasama organında ilk kez resmi biçimde karşılık bulması açısından sembolik bir adım olarak yorumlandı. Ancak bu adımın Atalay’ın vekillik statüsünü ve özgürlüğünü doğrudan etkileyip etkilemeyeceği halen belirsizliğini koruyor.

Tutanak muamması saatler sonra çözüldü 

Karaca'nın Can Atalay hakkındaki AYM'nin hak ihlali kararını Genel Kurul'da okuttuğu bölüm, Meclis tutanaklarından çıkarıldı.

TİP Milletvekili Sera Kadıgil ise konuyla ilgili yaptığı ilk açıklamada, "Genel Kurul açıkken Meclis Başkan Vekili’nin talimatıyla Divan Üyesi tarafından söylenen sözlerin tutanaktan çıkartılması kararını Genel Kurul kapalıyken kim, nasıl veriyor diye sormak için tutanak hizmetleriyle görüştüm. Tartışmalı bir an olduğunu, beyanlarda hata olmasın diye ilgi faslın kontrolde olduğunu kısa süre içerisinde yükleneceğini ifade ettiler. Bekliyoruz" ifadelerini kullandı.

Kadıgil, yaklaşık iki saat sonra paylaştığı mesajda ise, "Genel Kurul kapanalı 5 saat, bu tweeti atalı ise 2 saat oldu. Hala tutanaklar eksik. Hala Can Atalay’ın AYM Kararına ilişkin fasıl tutanağa işlenmedi. Evet Sayın Meclis Başkanı Kurtulmuş; bu rezalet nedir? Meclis’in ilgili birimi bilgi almak için arayan vekile yalan mı söyledi yoksa birileri Meclis emekçilerinin görevlerini yapmasına alenen engel olacak kadar küstahlaştı mı? 102 yıldır eksiksiz tutulan o tutanakların tamamlanması için tam olarak neyi bekliyorsunuz?" diye sordu.

TİP Milletvekili, Atalay'la ilgili kararın okunduğu bölümün yaklaşık 6 sonra tekrar sisteme yüklendiğini duyurdu. 

CHP'li Emir: Karar yok hükmünde

CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, kararla ilgili olarak açıklamada, AYM kararının okutulmasının ardından Atalay’ın vekilliğini düşürme işleminin "yok hükmünde" olduğunu söyledi.

Emir, Meclis kürsüsünden yapılan bu okumanın geç kalmış ama yerinde bir adım olduğunu belirterek, “Can Atalay’ın vekilliği hukuken düşmemiştir, düşürülememiştir” dedi.

AK Parti'den tepki: Korsan bir eylem yapmıştır

AK Parti Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta, TBMM'de yaptığı açıklamada "Başkanvekilleri, birleşimleri TBMM Başkanı adına vekaleten yönetirler, hangi oturumların yönetileceğine başkan karar verilir. Meclis Başkanı tarafından gündeme alınmayan herhangi bir husus Genel Kurul'a sunulamaz. Başkanvekillerinin takdir yetkisi bulunmaz. Sayın Karaca, Başkan adına görev yaptığını biliyor. Başkan'ın onayı olmadan gündeme ekleme yapamayacağını biliyor. İç tüzüğü ihlal etmiştir. Meclis Başkanvekilliği görevini kötüye kullanmış ve korsan bir eylem yapmıştır" dedi. 
 
"Tamamıyla iradesiz, iç tüzüğe aykırı bir eylem içine girmişlerdir, millet iradesine aykırıdır. Biz Önder'e geçmiş olsun dileklerimizi bildirmek için bir aradaydık. Böyle bir günde böyle korsan bir eylemi yapacak kadar aciz duruma düşmelerini milletin takdirine bırakıyoruz" ifadelerini kullanan Usta, Karaca'nın artık Başkanvekili olarak görev yapmasının mümkün olmadığını söyledi.  

Ne oldu?

2023 seçimlerinde TİP Hatay Milletvekili olarak seçilen Can Atalay, Gezi Parkı davası kapsamında aldığı ceza nedeniyle tahliye edilmemişti.

AYM, Atalay’ın milletvekili seçilmesiyle birlikte yasama dokunulmazlığı kazandığını, tutukluluğunun hak ihlali olduğunu ve serbest bırakılması gerektiğini belirtmişti. Ancak bu karar Yargıtay tarafından uygulanmamıştı. TBMM Atalay’ın milletvekilliğini düşürmüştü.