Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda görüşülen '191 Sıra Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi' Perşembe günü kabul edildi. Kanunla, Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki Devlet Denetleme Kurulu (DDK) her kademe ve rütbedeki kamu hizmetlisini görevden alma yetkisini almış oldu.
Yeni dönemde odalar, bakanlıklar ve belediyelerdeki her rütbeden kamu çalışanları, DDK'nın "ilgili kurul üyesi" veya "denetçisinin", "görevden uzaklaştırma" emrine tabi tutulacak.
Kanun, TBMM Genel Kurulu'ndan AK Parti, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ve Büyük Birlik Partisi'nin (BBP) oluşturduğu Cumhur İttifakı milletvekillerinin oylarıyla geçti.
CHP tepkili, AYM'ye gidecek
Bu gece TBMM’de, Cumhurbaşkanı’na, benzeri ancak tümüyle denetimsiz sultanlarda görülen yetkiler veren bir düzenleme görüşülecek.
— Gökhan Günaydın (@gunaydingokhan) January 30, 2025
Nasıl mı?
Devlet Denetleme Kurulu’na, her kademe ve rütbedeki görevliyi görevden uzaklaştırma yetkisi veren bir düzenleme AKP grubunun teklifiyle… pic.twitter.com/H7sbNExJ8B
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) konuya dair itirazlarını belirtmek ve "yürürlüğün durdurulması" için "ivedi şekilde" Anayasa Mahkemesi'ne başvuracaklarını bildirdi. CHP Grup Başkan Vekili Gökhan Günaydın söz konusu kararın alındığı Genel Kurul öncesinde tepkisini sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımla gösterdi.
"Buradan bir kez daha irademizi ve kararlılığımızı ortaya koyalım," diye yazan Günaydın, "Artık bir soruşturma, kovuşturma, yargı kararı vs süreçlere de gerek yok. Cumhurbaşkanı DDK Başkanı’nı çağırıyor, “şu belediye başkanı hakkında denetim yap” diyor, Başkan bir Kurul üyesini görevlendiriyor, o da gidip “görev başında kalması sakıncalıdır” diyerek seçilmiş belediye başkanını görevden uzaklaştırabiliyor. Her şey jet hızıyla, her şey kanuna uygun ve elbette tümüyle hukuka aykırı. Peki bu düzenlemeyi AKP ilk kez mi getiriyor? Hayır" dedi.
Ardından daha önceki düzenleme sürecini anımsatan Günaydın şunları söyledi: "İlkinde 5 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK) ile aynı yetkiyi DDK’ya almayı denediler. CHP Grubu’nun başvurusu üzerine AYM düzenlemeyi iptal etti (AYM, E.2018/121, K.2021/84, 11/11/2021: R.G.Tarih-Sayısı : 17/3/2022-31781). İkincisinde bir torba kanun içerisinde Meclis Genel Kurulu’na indirdiler, muhalafetin ortak ve etkin direnciyle düzenlemeyi torba kanun içinden çıkarmak zorunda kaldılar. Şimdi üçüncü kez deniyorlar."
Ne olmuştu?
2443 sayılı Devlet Denetleme Kurulu Kurulması Hakkında Kanun'a yönelik önceki girişimler, AYM'nin 11 Kasım 2021 tarihli ve 2018/121 esas numaralı, 2021/84 sayılı kararı ile engellenmişti. Özellikle 6. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "...tedbiri uygulayabilir veya..." ibaresi Anayasaya aykırı görülerek iptal edilmişti.
Mülga statüdeki 6. madde, kanun teklifinde yer alan 3. madde ile yeniden düzenlenmiş oldu. Anayasa Mahkemesi'nin önceki kararlarında iptal ettiği 2443 sayılı Kanun'un mülga edilen 6. maddesi ise şu şekildeydi: "İlgili kurul üyesi veya denetçi, denetlemeler sırasında denetimi güçleştiren veya engelleyen davranışlarda bulunan (a fıkrası), görevde kalması halinde kamu zararını artıracağı anlaşılan (b fıkrası), suç delillerini karartacağı anlaşılan (c fıkrası), kamu hizmetinin gerekleri yönünden görevi başında kalması sakınca görülen (d fıkrası) her kademe ve rütbedeki görevliler hakkında görevden uzaklaştırma tedbirinin uygulanmasını yetkili makamlara önerebilir, memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında bu tedbiri uygulayabilir."
