Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanlığı adayı CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, seçilmesi halinde Cumhurbaşkanlığı’nı yeniden Çankaya Köşkü’ne taşıyacağını açıkladı. Cumhuriyetin simgelerinden Çankaya Köşkü’nün yeniden devletin kalbi olacağı altılı masanın mutabakat metninde de yer alıyor.
Başkentin en merkezi yerinde bulunan ve tüm Ankara’yı tepeden gören Çankaya Köşkü, 2014’e kadar Cumhurbaşkanlığı olarak kullanıldı. Ve Atatürk ile 11 cumhurbaşkanına ev sahipliği yaptı.
Köşkün hikayesi ile ilgili çok sayıda çalışma var. Resmi tarihe göre Çankaya Köşkü, Ankara halkının bağışlarıyla alındı. Bir bağ eviydi ve Atatürk arazisini beğendiği için alınmasına onay vermişti.
Yıllar içinde değişti
Kızılay’a yaklaşık 5 kilometre mesafedeki köşk, bugüne kadar çok sayıda değişim yaşadı. Halen Atatürk Müze Köşkü adı verilen bina, Atatürk’ün kullandığı ilk bağ evi. Bu bağ evinin tarihi oldukça eskiye gidiyor. 1800’lü yılların sonunda inşa edildiği söylenen ve bir iddiaya göre Kasapyan Köşkü olarak anılan köşk, bir Ermeni tarafından yapıldı ve sonrasında Bulgurzadelerin eline geçti. Atatürk adına bu aileden 4 bin 500 liraya satın alındı. Uzun süre başkentte Ziraat Mektebi ve Direksiyon adı verilen binalarda kalan Atatürk, 1921’de burayı kullanmaya başladı.
Bağ evi 1932’ye kadar Atatürk tarafından hem çalışma ofisi hem ev olarak kullanıldı. Annesi ve kardeşi de bir süre Atatürk’le birlikte burada yaşadılar. Fotoğraflara yansıyan bilardo masası, kütüphane, piyano ve çalışma masası bu köşkte yer alıyor. Atatürk uzun süre yerli ve yabancı misafirlerini de burada ağırladı. Ancak zamanla bu bina yetersiz kaldı. 1931’de yeni ve modern bir bina ihtiyacı nedeniyle Pembe Köşk’ün yapımına başlandı. 1932’de Pembe Köşk tamamlandı. Çalışmalar için burası kullanıldı.
CHP’den alındı
Çankaya yerleşkesine 1935’te, Atatürk’ün kız kardeşi Makbule Atadan için Camlı Köşk yaptırıldı. Burası da daha sonra resmi binaların parçası haline geldi. Atatürk’ün ölümünden bir süre sonra Çankaya Köşkü’nün bütün arazisi devlet tarafından miras bırakılan CHP’den satın alındı. Camlı Köşk 1951-1954 yılları arasında yabancı devlet başkanlarına ikametgâh olarak hizmet verdi. 1970’e kadar da Başbakanlık ve Senato Başkanlığı ikametgâhı oldu. Restorasyon geçirdikten sonra 1996’dan itibaren yeniden devlet başkanlarını ağırlamak için kullanıldı.
Kamuoyunun “Cumhurbaşkanlığı” olarak tanıdığı Çankaya Köşkü Hizmet Binası’nın yapımına ise Kenan Evren’in cumhurbaşkanlığı döneminde, 1986’da başlandı. 1993’te açılan bina resmi hizmetler için kullanıldı. Çankaya’da ayrıca İnönü’nün cumhurbaşkanlığı döneminde yapılan bir sığınak da yer alıyor. Bu sığınak da Demirel döneminde gündeme geldi. Sığınağa geçmişte istismar konusu yapıldığı için hiç girmediğini söyleyen Demirel, sözlerine şöyle açıklık getirdi:
‘Biraz laf yeterdi’
“’Şöyle oldu, II. Dünya Savaşı yılları. Halkın tepesine bomba atılacağı bir ülkede İnönü kendisine Çankaya’da sığınağı buldu diye laf çıktı. O günkü şartlarda, harp yıllarında halkın canı burnundaydı. Aslında o zamanlarda halk sizden çok şey istemezdi, halka biraz laf vermek gerekirdi.’’ Çankaya’ya 1999’da yabancılarla yapılacak resmi toplantılar için Piramit Salon da inşa edildi. 2014’te Beştepe’de Cumhurbaşkanlığı Külliyesi adı verilen kompleksin yapılmasıyla Çankaya Köşkü boşaltıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, cumhuriyetin simgesi olarak anılan Çankaya yerine Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı kullanmaya başladı.
Davutoğlu dönemi
Çankaya Köşkü bu aşamadan sonra Başbakanlık olarak kullanıldı. Erdoğan’dan sonra Başbakan olan Ahmet Davutoğlu, Bakanlar Kurulu’nu burada toplamaya başladı. Erdoğan’dan önceki cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ikametgah olarak Dışişleri Konutu’nu kullanıyordu. Davutoğlu için Dış-işleri Bakanlığı döneminde konut kiralanmıştı. Davutoğlu başbakan olduktan sonra Erdoğan’ın başbakanken kullanmadığı Başbakanlık Konutu’nda oturmaya başladı.
Davutoğlu’ndan sonra başbakanlık koltuğuna oturan Binali Yıldırım ise Çankaya Köşkü’ne taşındı. Yıldırım başkanlık sistemine geçildikten sonra TBMM Başkanı oldu. Daha sonra bu görevden de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı adayı olması nedeniyle ayrıldı. Yıldırım’ın adaylık sürecinde ve sonrasında buradan taşınmaması eleştiri konusu oldu. Yıldırım 9 Eylül 2019’da Çankaya’dan taşındı.
TRT röportajı
Aynı dönemde Çankaya Köşkü’nün resmi hizmet binaları başbakan yardımcıları ve devlet bakanlıkları tarafından kullanıldı. 2018’den itibaren resmi ofisleri Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından kullanıldı. Oktay’ın çalışmalarını Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na taşımasıyla birlikte ofisler bu kez Cumhurbaşkanlığı’na bağlı kurul ve komisyonlar tarafından kullanılmaya başladı. Erdoğan da son olarak burada Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulu toplantılarına ve açılışlara katıldı. TRT’nin bu yılın başında Erdoğan ile yaptığı özel röportaj da burada gerçekleştirildi.
