Bülten
Sabah Raporu
25 Haziran 2024, Salı

Oksijen'den dünün özeti, bugünün gündemi.

Burak Kuru
Editör

Günaydın. 

Ege’nin doğusu, Batı Akdeniz’in iç kesimleri, Doğu Anadolu’nun güneydoğusu, Rize, Artvin, Ordu, Giresun ve Trabzon'da gün içerisinde yağış bekleniyor. Marmara ve Kıyı Ege'de kuvvetli rüzgar uyarısı var. Sıcaklık mevsim normallerinin 5-10 derece üzerinde seyredecek. Bugün İstanbul 31, Ankara 36, İzmir 35, Denizli 43, Zonguldak 25 derece.

Dün Euro 2024'te yine bir son dakika hikâyesi yaşandı. İtalya, 90+8'de bulduğu golle Hırvatistan'la 1-1 berabere kaldı ve grupta ikinci olarak bir üst tura yükseldi. İspanya'ya 1-0 yenilen Arnavutluk turnuvaya veda ederken, Hırvatistan en iyi üçüncüler arasına girip girmediğini maçlar tamamlanınca öğrenecek. Maç sonuçlarına tıklayarak özetleri izleyebilirsiniz. Karşılaşmanın ardından İtalyan bir gazetecinin Hırvat yıldız Luka Modric'e "Futbolu asla bırakma" ricası, maçı izleyen herkesin ortak fikriydi. 

Turnuvada bugün saat 19.00'da Fransa-Polonya, Hollanda-Avusturya, saat 22.00'de de Danimarka-Sırbistan, İngiltere-Slovenya karşılaşmaları oynanacak. Maçlar TRT 1 ve TRT Spor'dan naklen yayınlanacak.   

Gecenin en kritik gelişmesi Julian Assange'ın sonunda ABD'yle anlaşıp özgürlüğüne kavuşmasıydı. Wikileaks, kurucuları Assange'ın henüz resmiyet kazanmamış anlaşma neticesinde Londra'da 1901 gün tutulduğu Belmarsh Hapishanesi'nden çıkıp uçağa binerek Avustralya'ya doğru yola çıktığını duyurdu.  

52 yaşındaki Assange, mahkeme salonuna çıkıp gizli ABD ulusal savunma belgelerini elde etmek için komplo kurmak ve ifşa etmekle suçlandığı davada suçunu itiraf edecek. Bu nedenle 62 ay hapis cezası alacak Assange'ın anlaşma gereği hapis yatmadan serbest kalması bekleniyor. Wikileaks, Assange'ın uçağa biniş görüntülerini de yayınladı.  

Güzel bir gün dileyerek gündeme geçiyorum.

'Karatepe-Şimşek görüşmesi enkaza ortak olmak için yapılmadı'
CHP Sözcüsü Deniz Yücel, partinin Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe'nin Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'le yaptığı görüşmeyi değerlendirdi. Yücel, "Bu görüşmeyi AKP iktidarının yarattığı enkaza ortak olmak için değil, tam aksine yanlış ekonomi politikalarının bedelini ödeyen, dar gelirli vatandaş olmasın diye yaptık" dedi. 

Yücel tartışılan vergi düzenlemelerine ilişkin de "İktidarın koruması altındaki şirketlere sürekli vergi muafiyeti getirilirken, motokuryelerin vergi yükünü artırmak gibi saçma sapan öneriler getiriliyor. Aynı iktidar, motokuryelerin can güvenliğini sağlamak, işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerini arttırmak konusunda bu kadar istekli değildi. Neymiş, bahşişlerden de vergi alınacakmış. Bir başka saçmalık da yurt dışı çıkış harcındaki anormal artış miktarı. Seyahat hakkına darbe vuracak biçimde, yurt dışı çıkış harcını 10 kat arttırmak nedir? Bunun adı 'harç' değil 'haraçtır.' Bu akla ziyan öneriler, sadece vatandaşı daha da zora sokar" ifadelerini kullandı.  

Karatepe-Şimşek görüşmesi dün 4.5 saat sürerken, görüşme sonrası açıklama yapan Karatepe, "Biz çok somut taleplerle gittik. Asgari ücret artırılmalıdır nokta. Pazarlık meselesi değil" demişti.   

BBC Türkçe'den Ayşe Sayın'ın kulis haberine göreyse Bakan Şimşek, Karatepe’nin asgari ücrete ara zam ve emekli maaşlarına refah payı eklenerek artırılması talebine, “Enflasyon hedefinden taviz geremeyiz” gerekçesiyle karşı çıkmış.  

'Vergi düzenlemesiyle ilgili açıklamaların çoğu spekülatif'
Ak Parti Sözcüsü Ömer Çelik, vergi düzenlemesiyle ilgili açıklamaların çoğunun spekülatif olduğunu savunarak, "Bir taslak söz konusu olduğunda her şey o taslağa yazılır ama son kararı siyasi irade verir. Resmi olarak açıklanmamış bu tip spekülasyonlara itibar edilmemesi gerekir" dedi. Çelik esas siyasi amacın, gelir dağılımındaki adaletsizliği giderecek ve vergi adaletini sağlayacak düzenlemeler yapmak olduğunu söyledi.  

BU BİR İLANDIR

Gündem
Fidan'dan BRICS açıklaması: Üye ülkelerle müzakere yapıyoruz, onlar da bir evrim sürecinde
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye'nin BRICS'e üye olup olmayacağı sorusuna, "İlişkimiz var, görüşmelerimizi, müzakerelerimizi yapıyoruz BRICS üyesi ülkelerle. Çünkü onlar da şu an bir evrim sürecindeler" yanıtını verdi. "AB'de kural temelli bir işleyiş var. Sizin orada yükümlülükleriniz var" diyen Fidan kritik ifadeler kullandı: "Başka bir yerde bu yükümlülükleri ilga etmeniz gereken bir alana girerseniz o alanı yönetmeniz gerekir. Bu biraz teknik bir konu. Ama biz AB ile olan ilişkilerimizin seyrinde bugünkü durumda olmasaydık, AB daha ileri adım atma konusunda irade koyabilseydi, sadece ulus üstü değil medeniyetler üstü bir yapı olma konusunda bir iradesi olsaydı aslında bizim buradaki belli konulara bakış açımız daha da değişebilirdi."   

ABD'den Türkiye açıklaması: Güvenlik sorunlarıyla başa çıkmada yakın ortak olmaya devam ediyor
ABD Dışişleri Bakanlığı İdari İşler Müsteşarı ve Siyasi İşler Müsteşar Vekili John Bass, Washington'da gerçekleştirilecek NATO Zirvesi öncesi yaptığı açıklamada, "Türkiye günümüzün güvenlik sorunlarıyla başa çıkmada ABD ve diğer müttefiklerin yakın bir ortağı olmaya devam etmektedir" dedi.

Diyarbakır'da Starbucks ve Burger King şubelerini basan
16 kişi serbest bırakıldı
Diyarbakır Valiliği, bekçilerin olaya seyirci kaldığı yönündeki paylaşımlarla ilgili de "Görüntüler, eylemcilerin bekçiler tarafından dışarıya çıkartılması esnasında çekildi" açıklamasını yaptı.  

MSB'den bedelli askerlik ücretiyle ilgili '1 Temmuz' hatırlatması
Milli Savunma Bakanlığı, "Bedelli askerlik hizmeti kapsamında geçerli olan bedel ve ek bedel tutarı 1 Temmuz itibarıyla memur aylık katsayısına göre güncellenecektir. Mevcut tutar üzerinden müracaat etmek isteyenlerin 28 Haziran'a kadar işlemlerini tamamlamaları önem arz etmektedir" açıklamasını yaptı. Halihazırda 182 bin 609 lira 4 kuruş olan ücret yeni katsayı oranına göre artacak.

Dünya
'Hayal kurmaya cesaret etmemiz bizim suçumuz mu?'
Başlıktaki isyan Gazze'deki öğrencilerin. Savaş nedeniyle yüzde 76'sından fazlası zarar gören okullar artık barınak olarak kullanılıyor, üniversitelerin tamamı harabeye döndü. Hayatlarının baharında yaşam mücadelesi veren ve planlarını rafa kaldıran öğrencilerin sözleri  çarpıcı.

Ana muhalefet lideri Lapid istifa çağrısını yineledi: Netanyahu İsrail devleti için tehlike
İsrail'de ana muhalefet partisi Gelecek Var'ın lideri Yair Lapid, Başbakan Binyamin Netanhyahu'ya bir kez daha istifa etmesi yönünde çağrı yaptı. Lapid, "Netanyahu İsrail devleti için tehlikedir, Netanyahu vatandaşlar için tehlikedir, Netanyahu Başbakan olmaya uygun değil" ifadesini kullandı.  

AB Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise İsrail'in Batı Şeria'yı yavaş yavaş ilhak etme niyetinde olduğunu belirterek, "Bu kesinlikle barış getirmeyecek" dedi.  Borrell bu arada bir de yaptırımlar kapsamında dondurulan Rus varlıklarına değindi: "Macaristan'ın vetosuna rağmen kullanmak zorundayız. Para, önümüzdeki hafta gelecek ve bu parayı cebimde taşıyamam. Bu para, Ukrayna'ya askeri destek için kullanılmalı."

İtalya'da merkez solun adayları 6 büyük kenti kazandı
İtalya'da kısmi yerel seçimlerin ikinci turunda Floransa, Bari, Perugia, Potenza, Cagliari ve Campobasso gibi büyük şehirlerde belediye başkanlıklarını merkez sol kazandı. Merkez solun çatı partisi, ana muhalefetteki Demokratik Parti lideri Elly Schlein, sonuçların merkez sağın lideri ve Başbakan Giorgia Meloni'ye net mesaj olduğunu belirterek, "Şehirler, hükümeti reddetti ve Meloni'ye açık mesaj yolladı. Onlar, sağlıkta kesintilere, düşük maaşa ve bölgelere daha fazla özerklik tanınmasına 'hayır' dedi" ifadelerini kullandı.  

Teknoloji artan askeri talebi karşılamaya nasıl yardımcı olabilir?
Neredeyse tüm ülkeler artan jeopolitik gerilimler nedeniyle savunma harcamalarını artırıyor. Ancak hem tedarik zinciri hem de hammadde sorunları devam ediyor. Forbes'a göre bu sorunları çözmenin yolu dijitalleşmeden  geçiyor.   

Mekke'deki ölümler yasa dışı hac endüstrisini ortaya çıkardı
Hacca giden binden fazla kişi aşırı sıcaklardan dolayı hayatını kaybetti ve Suudi yetkililere göre ölenlerin çoğu kayıtsız hacılardı. New York Times olayın peşine düştü ve yasa dışı tur operatörleri, kaçakçılar ve dolandırıcılardan oluşan yeraltı dünyasına ışık  tuttu.   

Avustralya'da elektronik sigaraya sınırlandırma: Sadece eczanelerde satılacak
ABC News'te yer alan habere göre Avustralya, gelecek hafta itibariyle elektronik sigara satışını eczaneler dışında yasaklamaya hazırlanıyor.  

Meta, çocuk güvenliğinde nasıl sınıfta kaldı?
ABD Eyalet başsavcıları tarafından açılan davalara göre, Mark Zuckerberg ve ekibi, çocuk kullanıcıları Meta'ya çekmeye çalıştı ve riskler konusunda kamuoyunu yanlış yönlendirdi. Meta'nın çocuk güvenliğinde nasıl sınıfta kaldığına dair analiz  haberimizde.   

Japonya ve Güney Kore'nin mesajlaşma uygulaması mücadelesi
Son yıllarda gergin ilişkileri düzelmeye başlayan Japonya ve Güney Kore yeni bir anlaşmazlık yaşıyor: Mesajlaşma uygulaması Line'ın sahibi kim olacak? Japon ve Güney Koreli iki şirketin ortaklığında kurulan mesajlaşma uygulaması ülkeler arası gerilime neden  oldu.

Ekonomi
Getir 250 milyon dolarlık yatırım sonrası ikiye bölündü
Türkiye dışındaki pazarlardan çekilen ve sancılı bir dönem geçiren Getir, Abu Dabi devlet fonu Mubadala'nın şirkete 250 milyon dolarlık yeni sermaye vermesinin yapılanmaya giderek ikiye bölündü.

İlk grup Getir'in Türkiye'deki online market ve yemek teslimatı hizmeti işine odaklanacak ve yatırımı yapan Mubadala Investment Group hem yönetime hem de çoğunluk hissesine sahip olacak. İkinci grup da e-ticaret alanında faaliyet gösteren n11, mobilite alanında GetirBiTaksi ve GetirAraç, kariyer platformu Getirİş ve New York'ta market ürünleri teslimatı alanında faaliyet gösteren FreshDirect hizmetlerini yönetecek. Burada da Nazım Salur ve Getir'in kurucuları yönetim hakkına sahip. Şirketin Türkiye'deki online market ve yemek teslimat hizmetlerinin liderliğine Batuhan Gültakan atandı. Şirketteki değişime dair tüm detaylar  haberimizde.   

Kriptoda nisandan bu yana en kötü hafta
Piyasa değeri en yüksek 100 kripto varlığı içeren endeks geçen haftayı yüzde 5 düşüşle tamamladı. Böylelikle nisan ayından bu yana kripto piyasalarda en kötü haftalık performans kaydedildi.

Biden hükümetinden uygun fiyatlı konut finansmanına destek için 100 milyon dolarlık ek program
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, konut maliyetlerini düşürmeye yönelik yeni adımları duyurdu. Yellen, uygun fiyatlı konut finansmanını desteklemek amacıyla ek 100 milyon dolarlık program oluşturulacağını söyledi.  

Birkin'e yatırım yapmak mantıklı mı?
Dünyanın en beğenilen çantasının ardında çılgın bir ekonomi var. Hermès'in Birkin modeli moda dünyasının en göze çarpan zenginlik sembollerinden biri. Peki yatırım yapmaya değer mi?  Analiz  Wall Street Journal'dan. 

Piyasalar
  • Borsa İstanbul 10.767,85 | %-0,03 🔴
  • Dolar 32,9343 | %0,12 🟢
  • Euro 35,3957 | %0,09 🟢
  • Euro/Dolar 1,0736 | %0,03 🟢
  • VİOP 11.830,50 | %-0,11 🔴
  • Altın Gram 2.462,35 | %-0,29 🔴
  • Altın ONS $2.326,15 | %-0,35 🔴
  • S&P 500 5.447,87 | %-0,31 🔴
  • Dow Jones 39.411,21 | %0,67 🟢
  • ABD 10 Yıllık Tahvil 4,232| %0,01 🟢
    25.06.2024, sabah saat 05.30 verileri
Borsa açılmadan önce bilmeniz gerekenler
  • Kontrolmatik, yurt dışında yerleşik bir müşteriyle toplam bedeli
    8 milyon 152 bin 889 euro olan, Burkina Faso'da bulunan 50 MW Tri Fuel santralin tüm elektrifikasyon kapsamının temini ve montajı satış sözleşmesini imzaladı. 
  • Ekos Teknoloji, Toroslar Elektrik Dağıtım ve Başkent Elektrik Dağıtım ile imzalanan sözleşmeler kapsamında yüzde 25 ek iş artırımı verdi. Ek iş artırım sözleşmelerinin toplam bedeli 1 milyon 443 bin 750 dolar.
  • Birleşim Mühendislik, ilgili bölgelerde elektromekanik taahhüt işlerini yürütmek amacıyla Özbekistan'da kurulu bir şirketi satın almak için görüşmelere başlanmasına karar verdi.
  • Vera Konsept Gayrimenkul, şirket projelerinden "Elazığ Konsept Vera"da geçici kabul çalışmalarına başladı. Şirket artan finansman maliyetlerinden dolayı yeni yapılacak yatırımların finansmanında şirket özkaynaklarına daha fazla ağırlık verilebilmesi amacıyla Elazığ Konsept Vera AVM'nin satışının yapılabilmesini teminen görüşmelere başlamaya karar verdi.
  • Kervan Gıda, Polonya'daki bağlı ortaklığı ZPC Otmuchow S.A.'nın yaklaşık 5 milyon Euro yatırım harcaması yaptığı 2. jelly hattının tamamlanıp devreye alındığını açıkladı. Hattın yıllık ciro katkısının yaklaşık 35 milyon dolar seviyesinde olması bekleniyor.
  • Özsu Balık Üretim'in balık refahını artırmaya yönelik ÇED başvurusu İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü tarafından iptal/iade edilerek sonlandırıldı.
  • BMS Birleşik Metal Sanayi'nin, Kırşehir'de yaklaşık 149 bin m² alanda gerçekleştirecek olan GES yatırımı kapsamında Meram Elektrik Dağıtım ile imzalanan Lisanssız Elektrik Üretimi için dağıtım bağlantı anlaşması sözleşmesi onaylandı. Şirket söz konusu santralle elektrik tüketiminin yüzde 80'ini temiz enerji kaynaklarından karşılamayı amaçlıyor.

    Günün verisi: Yüzde 77
    Reuters Enstitüsü'nün Dijital Haber Raporu 2024'ten gelen veri, katılımcıların yüzde 77'sinin haberleri internetten takip ettiğini gösteriyor. Peki habere nasıl ulaşıyorlar? Yüzde 29'u sosyal medyadan, yüzde 25'i internet aramasından, yüzde 22'si direkt haberin kaynağına giderek, yüzde 9'u cep telefonlarına gelen bildirimlerden, yüzde 8'i news aggregator denilen çok sayıda haber kaynağını bir arada tutan yapılardan, yüzde 5'i de e-maillerden.

    Oksijen'den
    'Şifalı' kristallerin karanlık arka planı
    Ünlülerin de pazarlamasını yaptığı 'şifalı' kuvars çılgınlığı küresel çapta yayıldı. Bu durum Güney Afrika'nın kırsal kesimlerinde kazı telaşına yol açmış durumda. Wall Street Journal, kristallerin karanlık arka planını  yazıyor.

    Netflix'in değişen kültürü: Özgürlük yerine sorumluluk
    Şirketin kurum kültürüyle ilgili son iç yazışması, ne olmak istediğinden çok çalışanlarından nasıl davranmalarını beklediğiyle ilgili. New York Times, Netflix'in çalışma kültürünün yıllar içinde değiştiğini ve artık 'özgürlük' yerine 'sorumluluğu' hedeflediğini belirtiyor.

    Ultra zenginler için iç çamaşırı üreten atölye
    John Galliano gibi tasarımcıların ve Dior gibi markaların tercih ettiği Cadolle, ultra zenginler için ürettiği binlerce dolarlık özel iç çamaşırlarıyla tanınıyor. New York Times, bir CEO’nun ‘Paranızı yatırmak için en iyi yer’ dediği Cadolle’nin atölyesini  inceliyor.

    Senaryosu ChatGPT ile yazılan filmin galası tepkiler üzerine iptal edildi
    İronik şekilde adı The Last Screenwriter (Son Senarist) olan filmin Londra'daki galası halkın tepkisinin ardından iptal edildi. Filmin yapımcısı yapımı savunarak, "Dürüst olmak gerekirse, bu filmin senaristlere yardımcı olacağını bile düşünüyorum, çünkü insanlar bir insan olmadan da film yazılabileceğini görünce şaşırabilirler"  dedi.   

    25 Haziran'da ne olmuştu? 
    • 1678'de Elena Cornaro Piscopia, Ph. D. (Doctorate of Philosophy, Doktora) derecesi alan ilk kadın olarak tarihe geçti. Piscopia, ilahiyat alanında eğitim alıyordu. 
    • 1903'te önemli bir keşif duyuruldu: Marie Curie, Paris Üniversitesi'ne sunduğu tezde radyumun keşfini açıkladı.
    • 1947'de bugün İkinci Dünya Savaşı sırasında Hollanda'da bir evin tavan arasında 2 yıl boyunca Alman askerlerinden saklanan Yahudi kız Anne Frank'ın burada yazdığı Anne Frank'ın Hatıra Defteri yayımlandı.  Kitap 1952'de ABD'de yayımlandığında sunuşunu dönemin First Lady'si Eleanor Roosevelt yazmıştı. 
    • 1963'te bugün Anayasa Mahkemesi ilk duruşmayla görevine başladı. 
    • 2018'de bugün kısaltması TOGG olan Türkiye'nin Otomobil Girişim Grubu kuruldu. 
    • Bugün doğanlar arasında İngiliz yazar George Orwell, Portekizli Pritzker ödüllü mimar Alvaro Siza Vieira (Keyif alacağınız bir 14 dakikalık videosu burada: Alvaro Siza'yla bir sigara ), ABD'li oyuncu ve yönetmen Sidney Lumet, ABD'li yazar, aşçı, muhteşem televizyon programcısı Anthony Bourdain, İngiliz komedyen Ricky Gervais (Demokrasiye dair unutulmaz videosunu hatırlayalım), İngiliz şarkıcı George Michael bulunuyor. 
    • Bugün yaşamını yitirenler arasında da Osmanlı Kaptanı Deryalarından Kılıç Ali Paşa, Fransız filozof Michel Foucault, İngiliz mimar James Stirling, müzisyen Kazım Koyuncu, yapımcı Arif Mardin, Kaptan Cousteau olarak tanıdığımız Fransız okyanus uzmanı, yönetmen Jacques-Yves Cousteau, ABD'li oyuncu Charlie'nin Melekleri'nden Farrah Fawcett ve tarihin en büyük pop yıldızlarından Michael Jackson var. 

    Günün yemeği
    Çilekli zencefilli limonata
    Dün bir haftayı nasıl sağlıklı geçireceğinize dair rehberimizi paylaşmıştık. Bugünün menüsüne de hafif bir ilave yapalım. New York Times'tan Millie Peartree'nin limonata tarifi 15 dakikada hazır. Detayları da burada.

    Taylor Swift-Cruel Summer
    İki gündür sosyal medya Prens William'ın Taylor Swift'in Wembley konserinde Shake It Off şarkısındaki dans videosuyla sallanıyor. Şöyle dönüp bir ortak geçmişimiz olan sabah şarkıları listemize baktım, hiç Taylor Swift şarkısıyla başlamamışız güne. Cruel Summer bu linkten dinleyebilirsiniz. Pop'un Kralı'nı unutmuş değilim. Güne Michael Jackson'ı anarak başlamak isteyenleri de buraya alalım: Beat It.  Akşamüstü görüşürüz.
    Sabah Raporu bültenimizi okuduğunuz için teşekkür ederiz!
    Bu bülten size Gazete Oksijen bülten üyeliğiniz ve buradaki "eposta gönder" izniniz kapsamında iletilmiştir. Geri bildirimleriniz bizim için değerli. Bültenlerle ilgili geri bildirimlerinizi [email protected] adresinden bizimle paylaşabilirsiniz.

    BİZE KATILIN

    Çerez Politikası   |   Gizlilik Politikası   |   İletişim   |   Reklam
    Gazete Oksijen 2024 © Levent Mahallesi Karanfil Sokak No: 21, Beşiktaş, İstanbul
    Siteye Geri Dön