Financial Times, CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile röportaj yaptı ve bu röportajda, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla başlayan ve ardından neredeyse tüm ülkeye yayılan eylemlerle ilgili yapılan bir araştırmayı referans gösterdi. Bu araştırmaya göre eylemlere katılanların yüzde 94’ü 35 yaş altı gençlerden oluşuyor. Financial Times’ın röportajda kaynak gösterdiği araştırma Toplum Çalışmaları Enstitüsü tarafından hazırlandı. “Kim bu gençler? İmamoğlu Protestoları Katılımcı Analizi Ankara Örneği” adlı araştırma, 24-25-26 Mart tarihleri arasında Ankara Kızılay Meydanı’nda toplanan 208 eylemci ile yüz yüze görüşülerek hazırlandı.
Ülkedeki en genç protestocu profili
Raporda, eyleme katılanlar “Demografik olarak Türkiye’ye kıyasla çok daha genç ve yüksek eğitimli bir grup” olarak tanımlanıyor. Ayrıca raporda eylemcilerin yaş ortalamaları üzerinden yola çıkılarak ülkedeki en genç protestocu profili olduğuna dikkat çekiliyor ve durum şöyle açıklanıyor:
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2024 senesi itibarıyla toplum içerisinde 18-24 yaş aralığında olanların oranı %10,3 iken protestocuların içerisinde 18-24 yaş aralığında olanların oranı %70,2. Yine resmi verilere göre ülkede 25-34 yaş aralığında olanların oranı %14,9 iken protestocuların içerisinde aynı yaş grubunun oranı %24 olarak ölçüldü. Ankara protestolarında 35 yaş altı katılımcı oranı çalışmamızda %94,2 düzeyinde. Ankara Kızılay’da ilgili tarihlerdeki anketimizin sonuçları ulusal ölçekte de benzer özellikler gösteriyorsa ülke tarihinin en genç protestocu profili ile karşı karşıya olabiliriz”.
Protestocuların profili
Araştırmaya konu olan eylemcilerin profilleriyle ilgili raporda şu bilgiler de yer alıyor:
- %76,5’i ya üniversite öğrencisi ya da mezunu
- %61’i öğrenci
- %98’inin ana dili Türkçe
- %31’i ekonomik durumu hiç tatmin edici bulmuyor
- %63.5’i mevcut iktidar ile yakın gelecekte ekonominin çok daha kötü olacağına inanıyor.
- %37.2’si “Türkiye’nin yönetimi bu şekilde devam ettiği sürece ben ne yaparsam yapayım bu ülkede iyi bir geleceğim olmayacak” diyor.
- %40’ı imkânı olsa dahi yurt dışına yerleşme fikrini reddediyor evet diyenlerin oranıysa %37.
- %55,6’sı kendisini Atatürkçü, %16.9’u milliyetçi, %10.1’i sosyalist, %9.7’si demokrat olarak tanımlıyor.
2023 seçimlerinde 18 yaşından küçük olanlar yüzde 16.4
Araştırmada protestocuların siyasi eğilimleriyle ilgili de veriler bulunuyor. Protestolara katılanlara 2023 Milletvekili Seçimleri’nde hangi partiye oy verdikleri soruldu. Protestocuların yüzde 46.9’u CHP’ye oy verdiğini söylerken ikinci sırada yüzde 15.9 ile Zafer Partisi geldi. Ancak araştırmada başka bir noktaya dikkat çekiliyor. 2023 seçimlerinde yaşları 18 altında olduğu için oy kullanamadığını söyleyenlerin oranı ise yüzde 16.4. Bir başka ifadeyle yaş yüzünden oy kullanamadığını söyleyen oranı Zafer Partisi’ne oy verenlerden daha fazla.
Araştırmaya katılan protestoculara “Önümüzdeki seçimlerde oy vermeyi düşündüğünüz parti hangisi” sorusu da yöneltildi. Protestocuların yüzde 52.9’u CHP, yüzde 23:8’i Zafer Partisi, yüzde 5.3’ü İYİ Parti, yüzde 4.4’ü İşçi Partisi cevabını verdi.
Adalet en büyük sorun
Araştırmaya katılanlara “Türkiye’nin çözülmesi gereken en önemli sorunu nedir” sorusu sorulduğunda ise %54,3’ünin cevabı adalet oldu.
Ekonomiyi en önemli sorun olarak görenlerin oranı ise %13,9. Protestoculara onları eylemlere katılmaya motive eden en önemli iki unsur da soruldu. ‘’Gelecek kaygısı’’ %60,6 ile en çok tercih edilen seçenek olurken bunu %52,9 ile ‘’hükümetin anti-demokratik uygulamaları’’ seçeneği takip etti.
%31,7 ile “mevcut siyasi sistemin taleplerime cevap vermemesi” en çok tercih edilen üçüncü seçenek oldu. İBB başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla başlayan protestolarda ‘’Ekrem İmamoğlu’nun şahsında muhalefete yönelik tutum’’ seçeneğini katılımcıların yalnızca %11,1’i işaretledi.
Muhalif siyasilere bağlı
“Söz konusu protestoların yukarıda belirttiğiniz sorunları çözeceğine inanıyor musunuz?” sorusuna protestocuların %34,1’i ‘’muhalif siyasi figürlerin tutumuna bağlı’’ derken %29,3 ise ‘’protestocuların tutumuna bağlı’’ dedi. Protestoların sorunları çözeceğine inanların oranı yüzde 192.2 olurken inanmayanların oranı ise yüzde 17.3.
“Sizce Türkiye gelecekte daha iyi bir ülke olacak mı?” sorusuna “hayır’’ diyenlerin oranı %13,5 olurken ‘’halk olarak bizim tutumumuza bağlı’’ diyenlerin oranı ise %58,9 oldu. “Evet” diyenlerin oranı da %27,5.
“Önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aşağıda sayacağım kişilerin aday olması halinde oyunuzu kime verirsiniz” sorusuna %49,5 ile Ekrem İmamoğlu derken %39,8 ile Mansur Yavaş cevabını verdi. %7,8’lik oranla oy kullanmayacağını belirtti. Selahattin Demirtaş diyenlerin oranı ise 2.9 oldu.
