Sokak hayvanları ile ilgili düzenlemeler içeren ve kamuoyunda tepkilere neden olan 17 maddelik ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmeleri TBMM Genel Kurulu'nda protestolarla başladı. Kanun teklifinin ilk 9 maddesinden oluşan birinci bölümünün görüşmelerinde, muhalefetin tüm önerilerinin yanı sıra 5. maddenin tekliften çıkarılmasına ilişkin önergesi de reddedildi. Görüşmelerin 14. saatinde, tasarıda sokak köpeklerine 'ötanazi' tartışmalarına neden olan ve komisyonda düzenlemeye gidilen kritik 5. madde kabul edildi. Böylece ilk 5 madde Meclis'ten geçmiş oldu.
CHP Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, "AK Parti bu teklifle 'sokak köpekleri ya ölecek ya öldürülecek' diyor, kanun teklifinin bu maddesi ölümdür! AK Parti milletvekilleri, siz hayvanları öldürmek istiyorsunuz! Çocuklarınızın yüzüne bakamayacaksınız" diye tepki gösterdi.
DEM Partili Perihan Koca da "Katliam yasasının omurgasını oluşturan maddeyi konuşuyoruz. 'Ötanazi çıkarılıyor' diye manipüle ettiniz, 'ötanazi' demeden ötanazinin dik alasını getiriyorsunuz!" dedi.
Kalan maddelerin görüşmelerine 14.00'te devam edilecek. "Yasayı geçirmemek için her türlü imkanımızı kullanacağız" diyen CHP'nin aktardığına göre pazartesi yapılacak görüşmeye Genel Başkanı Özgür Özel de katılacak.
Teklifin detayları
Teklifle; Hayvanları Koruma Kanunu'nda değişikliğe gidilecek. Buna göre, Kanun'un amaçlarına "insan, hayvan ve çevre sağlığı gözetilmek kaydıyla" ifadesi eklenecek. Sahipsiz hayvanlara ilişkin yürütülecek çalışmalarda, kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zorunluluğu bulunduğundan "sahipli hayvan" ve "sahipsiz hayvan" kavramları açık şekilde tanımlanacak.
Kanun'daki "yakala-kısırlaştır-sal" metodunun kaldırılması nedeniyle "hayvan bakımevi"; yani barınak tanımında değişiklik yapılacak. Barınakların tanımı, "Bakanlıktan izin alınmak suretiyle kurulan ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği bir tesis" şeklinde değiştirilecek.
"Sahipsiz ve güçten düşmüş" hayvanların barınaklara toplanması ve buralarda "rehabilite" edilerek sahiplendirilinceye kadar bakılacak olması sebebiyle bakımevleri dışında bir hayvana bakmanın onun yasal sorumluluğunu alarak sahiplenilmesi suretiyle mümkün olabileceği ilkesi kabul edilecek.
Kanun'un ilkeleri arasında yer alan "Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir." ifadesi yürürlükten kaldırılacak.
Yerel yönetimler, yani belediyeler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan barınakları kurarak bakımlarını ve tedavilerini yapacak.
Barınaklara alınan hayvanlardan "rehabilite edilen köpekler" sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak. Doğru ve güncel veri için barınaklara alınan hayvanlar Tarım ve Orman Bakanlığı veri sistemine kaydedilecek.
Veteriner Hizmetleri Kanunu'ndaki 'ötanazi' koşulu
Barınaklara alınan köpeklerden "insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına", Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu'nun 9. maddesindeki "Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır" hükümleri uygulanacak. Belediyeler, sahipsiz köpeklere ilişkin yürüttüğü iş ve işlemlerde Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi kapsamında gerekli idari tedbirleri almaya yetkili olacak.
"Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi veya bakımevinde barındırılan köpeği bakımevi dışında bir yere bırakmak" fiilleri yasak kapsamına alınacak. Böylece sahipsiz hayvanların toplanması, barınaklara götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar barınaklarda bakılmasına ilişkin hükümlerin uygulanmasın ve yerel yönetimlerin görevlerini yerine getirmesi amaçlanacak.
Görüşmelerden öne çıkanlar: Ölüme paydaş olmayacağız
CHP Grup Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Gökhan Günaydın, Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine CHP grubuna adına söz aldığını ifade ederek, “Bugün tüm genel başkan yardımcılarımızla, bütün milletvekillerimizle buradayız. Yarın Cumhuriyet Halk Partisi’nin Genel Başkanı da burada olacak. Bu yasayı bu şekilde geçirmemeniz için her türlü çabanın içerisinde olacağız. Yurttaşı kutuplaştırmanıza, gündemi değiştirmenize izin vermeyeceğiz. Önerim şudur; kanun devleti olmayın. Hukuk devleti olun. Yani iç hukukunuz evrensel hukuka uygun olsun. Evrensel olmayan iç hukukunuza Cumhuriyet Halk Partili belediyeler katılmayacak, ölüme paydaş olmayacağız’’ dedi.
"Halk sağlığını ve güvenliğini tehdit ediyorlar"
AK Parti Rize Milletvekili Harun Mertoğlu, “Hayvanları Koruma Kanunu 2004 yılında AK Parti hükümetleri döneminde kabul edilmiştir. ‘Yakala, kısırlaştır, sal’ tarif edilen metoda göre sahipsiz hayvanlar yakalanır, kısırlaştırılır ve daha sonra alındığı yere bırakılır. Ancak 20 yıllık tecrübe net bir şekilde ortaya koymuştur ki başıboş sokak köpekleri halk sağlığını ve güvenliği tehdit eden kamusal bir sorun haline gelmiş, sokaklar; insanlar, çocuklar hatta hayvanlar için güvensiz hale gelmiştir. Sokak hayvanları için yaygara koparan seçkin bir azınlık güvenlikli sitelerde, yüksek duvarlar arkasında yaşarken çeteleşmiş hastalıklı köpeklerin serbestçe gezdiği, hijyenden yoksun sokakları halka layık görmektedirler. Hayvan saldırısı sonucu yaralanan ve hayatını kaybedenleri medyaya yansıyan haber ve görüntüleri toplumda infiale sebep olmakta ve haklı şikayetlerin artmasına yol açmaktadır. Sahipsiz köpek saldırılarından mağdur olanların ilgili yerel yönetime karşı açtıkları davalar sonucunda hizmet kusuru nedeniyle maddi, manevi tazminata hükmedilmektedir. Hayvanlar konusunda kimse bize merhamet dersi vermeye kalkışmasın” diye konuştu.
"Hayvanseverlerle o insanlar arasında bir çatışma yaratmak istediniz"
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, köpeklerin saldırısı nedeniyle yaralanan ya da hayatını kaybeden insanlarla ilgili olarak üzüntülerini her zaman dile getirdiklerini ifade ederek, "Ama siz bu insanları komisyonlara getirerek hayvanseverlerle o insanlar arasında bir çatışma yaratmak istediniz. Valla bu kadar hayvan hakları düşünüyorsanız bu yasayı yırtıp atın. Biz bu hayvanların kısırlaştırılması, yerinde yaşatılması, aşılatılmasını o hayvandan ya da insandan, sizden değil, doğa haklarından alıyoruz’’ ifadelerini kullandı.
"Vatandaşlarımızın huzur içinde yaşamasını önemsiyoruz"
MHP Antalya Milletvekili Hilmi Durgun başıboş sokak köpeklerinin saldırması sonucu hayatını kaybeden ya da yaralanan vatandaşların herkeste derin acı bıraktığını belirterek, "Söz konusu elim hadiselerin mağdurlarda oluşturduğu travmaların yanında milletimizde de derin tesirler bıraktığı inkar edilemeyecektir. Özellikle savunmasız çocukların ve yaşlıların maruz kaldığı köpek saldırılarının yanında bazı kırsal bölgelerde geçimini hayvancılıktan sağlayan vatandaşlarımızın da mağduriyetler yaşadığı münferit de olsa bazı hadiselerle sabittir. MHP olarak bizler ülkemizin 4 bir yanında vatandaşlarımızın huzur içinde yaşamasını, çocuklarımızın güvenli sokaklarda oyun oynamasını, sahipsiz hayvanlarımızın ise uygun koşullarda bakım görmesini önemsiyoruz" dedi
