Tahran havaalanında iki ayrı İran

Najmeh Bozorgmehr

İran toplumundaki ayrışmanın boyutları Tahran Uluslararası Havalimanı’nda bir kez daha gün yüzüne çıktı. Irak’taki kutsal Kerbela şehrini ziyaret edecek hacılar ile Türkiye’nin Akdeniz kıyısındaki Antalya kentine tatile giden turistler, havalimanında yan yanaydı. Tarih boyunca çatışan iki taraf birbirlerini ülkeyi sosyal, kültürel ve dini uçuruma sürüklemekle suçluyor. Zıt yaşam tarzları yüzünden sosyal medyada atışıyorlar; hatta biri diğerinin Irak’taki kalabalık hac mekanlarını ziyaret ederek, diğeri ise Türkiye’deki sürgün pop ve rap müzik sanatçılarının konserlerine giderek pandemiyi körüklediğini iddia ediyor. Son zamanlarda Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı’nda hiç olmadığı kadar kalabalık günler geçiriyor. Buna bizzat tanık oldum. Çoğu check-in noktası Türkiye uçuşlarıyla meşgul. Ancak uçuş bilgi ekranlarında Antalya’nın adı yok, Adana veya Alanya gibi daha az bilinen yerlerin isimleri görünüyor. İran İslam Cumhuriyeti yaklaşık yirmi yıl önce Türk havayolu şirketlerine bir zorunluluk getirdi: Havayolu şirketleri varış yerine dolaylı bir rotadan gidiyor. Bu sayede dini liderler, İranlıların beş yıldızlı otellerde güneşlenmek ve alkol almak için serbestçe Antalya’ya gittiği gerçeğini müritlerinden saklayabiliyor.

Kutuplaşmanın resmi

İranlı seyahat acenteleri Türkiye’ye charter uçuşları yaptırıyor; bu yolculuklarda uçak Adana’da veya başka bir yerde 45 dakika bekledikten sonra Antalya’ya devam ediyor. İran’daki özel havayolu şirketleri bile Antalya yerine yine Türkiye’de bulunan, ama Antalya’ya otobüsle birkaç saat uzaklıktaki yerlere gitmeleri için rejim tarafından el altından destekleniyor. Hac döneminde toplumdaki zıt kutuplar iyice görünür hale geliyor. Eylül sonunda havalimanı Kerbela’ya gidecek hacılarla, siyah örtüleri içindeki kadınlarla doluydu. Pandemi öncesinde milyonlarca hacı, “Erbain” için Hz. Hüseyin’in mezarının bulunduğu Kerbela’ya gitmek üzere yollara dökülüyordu. Erbain, Hz. Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin’in ölümü için tutulan yasın 40. günü demek. Ancak Irak hükümeti bu yıl İranlı hacı sayısını on binlerle sınırladı ve Covid-19’un yayılmasına engel olmak adına karayolu yerine havayolunun tercih edilmesi talimatı verildi.Tahranlı liderler, yolculuk için askeri uçak temin etti. Kerbela’da hacılara bolca ücretsiz gıda ve çay veriliyor. Hatta diğer yolculara göre daha düşük bir yurt dışına çıkış harcı ödüyorlar. İranlılar bu tür uygulamalara yabancı değil: Rejim kendi sadık destekçilerini kuş sütüyle beslerken, daha fazla toplumsal özgürlük isteyenler bir komşu ülkede, daha yüksek fiyat ve biraz daha zorlu bir yolculuk karşılığında aradığını bulabiliyor. İranlı seyahat acenteleri sosyal medyada durmadan bazı Antalya otellerinin reklamını yapıyor. Bu faaliyetler, rejimle bağlantılı güç sahiplerinin bu kârlı işten pay aldığı yönünde şüphelere yol açıyor. Bu yaklaşım tolerans, pragmatizm veya sahtekarlık olarak anılabilir. Ama yolcuların gözünden kaçmıyor. Antalya’ya giden bir kadın soruyor: “Neden önce başka yerde durmamız gerekiyor? Bu ne biçim iş?” Bir erkek yolcudan cevap geliyor: “Sinirlenmeyin hanımefendi, bol bol şarabımız var.”

Türkiye’de konser 250 dolar

Her iki grup havaalanında birbirini kınayarak başını sallıyor. İran’dan sürgün edilmiş bir rap sanatçısının Türkiye’de verdiği konserde izleyiciler arasında kavga çıktı. Videolar internette yayılınca, bu tarz etkinliklerin İran’da düzenlenememesini eleştiren çıkışlar oldu. Başka bir ülkedeki arbede görüntüleri İran’ın itibarına gölge düşürüyordu. Üstelik Türkiye’deki konserin biletleri 250 doları buluyordu. Bu fiyat ABD ambargosu altındaki İran’da bir işçinin aylık maaşına yakın. Aynı konser İran’da düzenlense biletler daha ucuza satılabilirdi. Ancak milletvekili Ali Yazdikhah, bir İslam ülkesinin sırf “birkaç dolar ve Euro kazanmak uğruna” kamusal alanda alkol tüketimine izin veremeyeceğini açıkladı. Sosyal ayrışma olduğu gibi devam ediyor. İslam Cumhuriyeti’nin ise her iki tribüne de oynamaya devam etmesi bekleniyor. © The Financial Times

Tahran havaalanında iki ayrı İran

Najmeh Bozorgmehr

Kutuplaşmanın resmi

Türkiye’de konser 250 dolar

Yazarlar

3 Cisim Problemi ve diriliş meselesi

Ekonomi hep sıkıcı olmak zorunda değil

Ege'nin kalbinde bir utanç abidesi

Yaratıcı yıkımın cazibesine kapılmayın

Boğaziçi’nde nasıl görevden alındım?

Çok Okunanlar

Kuş Uçuşu final sezonuyla zirvede

Yeterince zengin olsanız bile almakta zorlanacağınız 5 şey

Tokat Sulusaray'da 5,6 büyüklüğünde deprem

Bulut tohumlama ve küresel ısınma baş şüpheli

Reşit olmayanlara sokağa çıkma yasağı getirildi

Bizi Takip Edin