Future Forum Pulse raporuna göre işyeri stresinden kaynaklanan tükenmişlik sendromu tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Çalışanların yüzde 42’si tükenmişlik yaşadığını bildiriyor ve bu durum özellikle kadınları etkiliyor. Kadınlar erkeklerden daha hızlı tükeniyor çünkü tam zamanlı işlere ek olarak evden, temizlikten ve kişisel bakımdan sorumlu olma olasılıkları yüksek.
Pew Araştırma Merkezi'nin araştırmasına göre çalışan kadınlar ev işleri ve çocuk bakımı gibi yoğun emek harcadıkları işlerle de meşgul oluyor. Evdeki ağır yük işteki sınır eksikliğiyle birleşince birçok kadın ayakta kalmakta zorlanıyor. Ancak kariyerinizi riske atmadan işyerine kendinize sınırlar çizebilir ve tükenmişlikten korunabilirsiniz.
1- Zihniyetini değiştirin
Sınır çizmenin ilk adımı zihniyetinizi değiştirmenizdir. Sınır çizmek bencillik değil gerekliliktir. Enerjinizi patronunuza vermek yerine sağlıklı sınırlar çizerek koruyabilirsiniz. Özgüveni artıran, sağlıklı ilişkilere teşvik eden ve güvenilir ortam yaratan sınırlar olmadan kendinizi bitkin hissedebilirsiniz. Sınırlar olmadan hak ettiğiniz saygıdan da yoksun yaşarsınız. Bu nedenle öncelikle sınırların önemli olduğunu kabul edin ve diğer adımlara geçin.
2- Önceliklerinizi tanımayın
İşyerinde sınırları belirlemeden önce değerlerinizi ve önceliklerinizi tanımlayın. Zaman içinde değişip değişmediklerini kendinize sorun. Örneğin, çocuğunuz yokken bir yıl içinde ikiz bebek sahibi olmuş olabilirsiniz. Ya da kendinizi bir anda hasta olan ebeveyninize bakarken buldunuz. Ya da sağlığınız artık öncelik listenizde yer almaya başladı. Bu gibi önceliklerinizi yeniden tanımlayıp sınırlarınızı ona göre belirleyin. İşyerinde sınırların eksikliği ciddi sağlık sorunlarına neden oluyorsa acil değişiklik yapmanın zamanı gelmiş demektir.
3- Sınırlarınızı belirleyin
Değerlerinizi ve önceliklerinizi belirlediniz, şimdi sıra sınırlara geldi. Başlangıç olarak sınırlarınızı sert ve yumuşak olarak ayırın. Sert sınırlar, taviz vermeyi reddettiğiniz sınırlardır. Yumuşak sınırlar ise esnektir. Örneğin akşamları çocuklarınızla geçirmeniz gerekiyorsa akşam 6’dan sonra e-postalarınızı kontrol etmemeyi tercih edebilirsiniz. Acil bir iş meselesi ortaya çıkarsa, bu yumuşak bir sınır olarak değerlendirilebilir. Ya da anneniz onu her pazartesi ve çarşamba günü doktora götürmenize ihtiyaç duyuyor. Bu durumda o günlerde programınızı ayarlama veya evden çalışma esnekliğine ihtiyacınız olacağı anlamına gelir. Bu sorumluluğun tartışılamaz olduğunu düşündüğünüz için sert sınır olabilir.
4- İletişim kurun ve tutarlı olun
İşyerindeki sınırlar açıkça, güvenle ve sık sık iletilmelidir. Sadece sınırlarınızın ne olduğunu değil, aynı zamanda onlara neden ihtiyaç duyduğunuzu da açıklayın. Dürüst olun ki yöneticiniz ve meslektaşlarınız bakış açınızı anlasın. Sınırlarınızın terimlerini de tanımlayın. Örneğin acil durumlar haricinde rahatsız edilmek istemiyorsanız bu acil durumun ne olabileceğini ana hatlarıyla belirleyin. Bir noktada sınırlarınız kaçınılmaz olarak ihlal edilecektir. Böyle bir durumda hemen müdahale edin. Söz konusu kişiyle konuşun ve nasıl ilerlemek istediğinizi söyleyin. Başlangıçta rahatsız edici gelse de beklemek yerine şu anda sınırlarınızı güçlendirmek daha iyidir.
5- “Hayır” demekten çekinmeyin
Hayır demekten rahatsızlık duyuyorsanız sorun değil. Bazen sadece pratik yapmak gerekir. Daha az kritik olan durumlar için ‘hayır’ demeye başlayarak pratik yapabilirsiniz. Örneğin buluşmak istemediğiniz arkadaşınızın teklifini reddederek bir pratik yapabilirsiniz. Hatta senaryolar üretebilir ve evde pratik yapabilirsiniz. Unutmayın ki işyerinde sınırları belirlemek kariyeriniz için oldukça önemli. Sınırlarınızı görmezden gelirseniz gücü başkasına vermiş olursunuz. Sınırlarınızı güçlendirdiğinizde ise başkalarına size nasıl davranmaları gerektiğini öğretmiş olursunuz.
