Canan Karatay hayatımıza girmeden önce hazır çeviri diyetler çok modaydı. Diyetisyenlerin, avokado, domates, salatalık, kepekli ekmek, kibrit kutusu kadar peynirden oluşan standart kahvaltı menüleri vardı. Yabancıların kahvaltısında zeytin pek olmadığı için hiçbir diyetisyen de herhalde zeytinin kalorisini merak edip araştırmamıştı. “Zeytin yiyebilir miyiz?” diye soran klasik Türk vatandaşına “5-6 tane yiyin, çok abartmayın” diyorlardı. Karatay sonrası dönemde ise tereyağında sucuklu yumurta ve limitsiz zeytin iyi bir kahvaltının vazgeçilmezi ilan edildi. Çünkü Karatay “Yiyebildiğiniz kadar zeytin yiyin” deme cesaretini gösterip mesleğinde fark yarattı. Geçenlerde bir uzmandan yatırım tavsiyesi okudum. 350 bin TL’ye evini satan 65 yaşındaki vatandaş, “Bu parayla Bitcoin alayım mı?” diye soruyor. Uzman, “Mutlaka bir yatırım sepeti yap. Paranın bir kısmıyla altın ve döviz al, bir kısmıyla da yatırım fonu al, kalanı da mevduat faizine koy. Ama aklın kalmasın diye de bir 5 bin TL’lik Bitcoin alabilirsin” cevabı veriyor. Sepetteki Bitcoin tavsiyesi, tam da çeviri diyetlerin zeytini kadar. Ne olduğunu tam bilmiyoruz ya, batsa batsa 5 bin lirası batsın ama tutarsa da köşe olur. İleride de “E ben zaten her sepette Bitcoin bulunmalı” demiştim diyebilir. 
Peki ne hakikaten bu Bitcoin?
Bu ara çok sert düşüşler yaşasa da Bitcoin’den beklenti hep yukarı gitmesi. Bu saadet ne kadar devam edecek tabii ki bilen yok. Türkiye’de yaklaşık 3 milyon kişinin irili ufaklı Bitcoin hesabı olduğu tahmin ediliyor. World Economic Forum rakamlarına göre de Türkiye, kişi başı Bitcoin yatırımlarında Avrupa’da birinci dünyada dördüncü sırada yer alıyor. Bugün büyük bir coşku ile gündem olan Bitcoin ve diğer kripto paralar belki de yakın gelecekte tarih olacak. Hatta kim bilir, “Hatırlıyor musunuz, hani 2020’lerde Bitcoin diye bir balon vardı?” diye anlatılacak. Yatırım aracı mı, ödeme sistemi mi, rezerv para birimi mi, kolay nakit transferi mi, vergiden kaçınma enstrümanı mı, tam olarak ne olduğunu gerçekten bilen yok. Tamam “dijital finans” alanında büyük bir devrim yaşıyoruz, Bitcoin de bunların hepsini bünyesinde barındırıyor olabilir. Yine de bu çağda, bu proje tutacak diye bir kesinlik yok. Eğer bugün ne olduğunu tam bilmediğimiz (fiziki olarak da yok) bu kripto varlığın piyasa değeri bir solukta 1 trilyon doları aşıyorsa yeteri kadar inanını var demektir. Bitcoin için bugün “merkeziyetsiz para şart” veya “geleceğin ödeme yöntemi” diyenler ileride bu sistem çökerse “Ben demiştim” diyecekler. Nerden mi biliyorum? Çünkü örnekleri var, geri vitesi en rahat alanlardan birisi. Önce karşı çıkanlar şimdi geri adım attı
Bankacılık duayeni JP Morgan CEO’su Jamie Dimon (65), Ekim 2017’de “Bitcoin bir sahtekarlıktır. Bir çalışanım eğer Bitcoin alım satımı yaparsa onu ‘aptallığından ötürü’ hemen işten atarım” demişti. Aynı JP Morgan, Bitcoin alım satım platformunun çok yakında kurulacağını açıkladı. CEO Jamie Dimon da hala görevinin başında... Sadece o mu?.. PayPal’in kurucusu Bill Harris de 2018 yılında “Bitcoin, tarihin en büyük dolandırıcılığı” açıklaması yapmıştı. Oysa Bitcoin fiyatlamasındaki en önemli dönüm noktalarından birisi geçen yıl sonu PayPal’in Bitcoin’e transfer ve saklama hizmeti vereceğini duyurması oldu. Visa da aynı şekilde Bitcoin gibi dalgalı bir ödeme aracını hiç ciddi bulmadığını söyledikten birkaç ay sonra ödeme ağına kripto paraları alacağını açıkladı. Hatta yerel bankalarla ilk testler gelecek ay başlıyor. 
Peki sonuç? Evet ürün çok dalgalı ama yönü şimdilik hep yukarı. Bu yükseliş de herkes için iştah kabartıcı. Tamam arkasında resmi bir makam, merkezi bir hükümet, kanun koyucu bir otorite yok. Arkasında ne var? Negatif reel getiriden bıkmış milyonlarca küçük yatırımcı var. Dijital devrim döneminde kısa yoldan zenginlik öyküleriyle büyüyen Z kuşağı var. Batmaz denen dev ekonomilerin, sınırsız parayla şişmiş yelkeninden ürken nitelikli yatırımcılar var. E bir de Elon Musk var. Şimdilik de yetiyor galiba…
