22 Aralık 2024, Pazar Gazete Oksijen
31.12.2021 04:40

Sanat ile paranın kripto kesişimi: NFT

Binlerce yıl boyunca fiziki dünyanın varlık ve değerleri üzerine araç ve çözümler geliştirmiş insanlığın dijital değerlere uyum sürecinin kolay geçmesi düşünülemezdi

Askeri ve akademik amaçlarla kullanımında rüştünü ispatlayan internetin, biz sıradanlar arasında popülerleşmeye başladığı doksanlı yılların ortası, benim gibi teknolojiyi takip eden gazeteciler için hayli bereketliydi. Büyük vaatlerle hayata geçen ve milyonlarca dolar yatırım toplayan Silikon Vadisi merkezli web girişimleri alabildiğine sıradanlaşmış; haber değeri taşıma çıtasını epey yükseltmişti. Halka açık teknoloji şirketlerden oluşan Nasdaq Endeksi, 1995 ile 2000 arasındaki 5 yıl içinde yüzde 400 gibi akla hayale sığmayacak bir yükselişe sahne olmuştu. Paranın kokusunu alan yatırımcılar ganimetten paylarına düşeni alabilmek için kelimenin tam anlamıyla girişim avına çıkmıştı. Girişimci ile yatırımcı arasındaki arz-talep dengesi bir zaman sonra o kadar şaşmıştı ki, henüz sadece bir sunum dosyasından ibaret fikirler dahi ayaküstü görüşmelerden milyonlarca dolar yatırımla ayrılıyordu. Büyük kısmının doğru dürüst bir iş planı bile olmayan bu girişimlerin kurucuları havadan gelen paranın şehvetiyle sürekli el yükseltiyor, medyada geleceği dönüştürecek öncüler olarak tanıtılıyorlardı. Hiçbiri kara geçemeyen bu web girişimleri arkası kesilmeyen yeni yatırımlar sayesinde yoluna devam etti. En unutulmaz örneklerinden biri, evcil hayvan sahiplerine mama ve aksesuar satmak üzere kurulan Pets.com sitesiydi. Yatırım sarhoşluğuyla öyle hovardaca bir yapı kurmuştu ki, sadece giderlerini karşılamak için yıllık 300 milyon dolar ciro yapması gerekiyordu. Elbette bu hedefin yanına bile varamadı. 1997’de başlayan ve sonradan “Nokta Com Balonu” (Dot-com Bubble) adı verilecek bu Lale Devri, 2003 yılında istiap haddine ulaşarak kendine yaraşır bir görkemle “patladı”. Nasdaq Borsası yüzde 78 değer kaybetti. Bir başka deyişle yanan girişimci ve yatırımcıların ateşiyle 5 trilyon dolar buharlaştı. Bu çöküş öyle bir panik yarattı ki dönemin en parlak girişimlerinden e-ticaret devi Amazon’un hisse değeri, Pets.com gibi girişimlere yatırım yapmış olması sebebiyle 107 dolardan 7 dolara geriledi.

Kripto tekerrür

düşük dozluengellemiyor69 milyon dolaraBeeple

Heybedeki turp

sanal evrenlerinpara bulutlarıestetik

NFT’ye dair birkaç bilgi

Tam olarak nedir?

adresininsitedeki adresini

Riskleri nedir?

ortadan kalkar

Kime ne zararı var?

konuşulmayan

TikTok’un trafiği Google’ı geride bıraktı

  • Çinli teknoloji şirketi Huawei, ABD’li elektrikli araç markası Tesla ile rekabet etmek üzere kendi işletim sistemi HarmonyOS üstünde çalışan, Tesla Model Y muadili aracı Aito M5’in tanıtımını yaptı.
  • Fransa’nın başkenti Paris, 2026 yılına dek yüzde 100 bisiklet uyumlu hale gelmeyi hedefliyor. Bu kapsamda şehre 180 km’lik çift yönlü bisiklet yolu yapılacak. Bisiklet yolları toplu taşıma altyapısıyla bütüncül bir yapıda çalışacak.
  • Son yılların en büyük internet fenomenlerinden birine dönüşen TikTok, 2021 yılında Google’dan daha fazla trafik alarak yeni bir rekora daha sahne oldu.
  • Metaverse gündemine Çin de el attı. Ülkenin en büyük internet şirketlerinden Baidu, Xi Rang adını verdiği platformuyla hizmet verecek. Dünyanın en büyük internet nüfusuna sahip Çin’in doğal olarak bu alanda da en kalabalık evrene sahip olması bekleniyor.
  • 2008 yılında kurulan mahremiyet odaklı arama motoru DuckDuckGo, artan popülaritesini bir web tarayıcısıyla sağlamlaştırmayı hedefliyor. Tahmin edileceği gibi kendi markasını taşıyan tarayıcı da güvenlik ve mahremiyet alanına odaklanacak.
  • Amazon, sayısı 1 milyonu aşan çalışan sayısıyla ABD’nin en büyük ikinci işvereni haline geldi.
  • Merkezi kripto borsalarından elde edilen verilere göre 2021 yılında kripto varlıklarla toplam 14 trilyon dolarlık işlem gerçekleşti. Bu tutar bir önceki yıla kıyasla yüzde 689 daha fazla.
  • ABD / Rice Üniversitesi tarafından yayımlanan bir araştırma raporuna göre Antartika buzulları en az 800 bin yıldır atmosferdeki oksijeni “yutuyor”.
  • Kurucusu Jeff Bezos ile birlikte 2022 yılındaki Blue Origin uzay seferi bileti için düzenlenen açık artırmayı verdiği gizli teklifle 28 milyon dolar karşılığında 6 bilet satın alan kişinin kimliği ortaya çıktı. Bezos ile Dünya’yı terk edecek isim teknoloji ve kripto camiasındaki yatırımlarıyla tanınan Justin Sun adlı girişimci olacak. Sun’ın sahip olduğu diğer 5 bilet, web sitesine başvuranlar arasından seçilecek 5 şanslı ile paylaşacak. 
M. Serdar Kuzuloğlu
M. Serdar Kuzuloğlu