Meçhul kuvvetlerin cinayeti

Yağmurlu, karanlık bir İstanbul gününde evime varmayı başardığımda insandan çok ıslak bir kediye benziyordum. Bütün gün acayip işlerle uğraşmıştım. Bitkindim. Kapıda bir paket buldum. İçinden çıkan kitabın kapağında Meçhul Kuvvetlere Kurban yazıyordu. Bunun bana bir mesaj olduğu açıktı. Kitabı hemen okumaya başladım. Timsah başlı Mısır tanrısı Sobek… Uğursuz bir heykel… Polisi aciz bırakan bir kilitli oda cinayeti… Duvarda belirip kaybolan hiyeroglifler… Birden duyulan tütsü kokuları… Olayı çözmesi için başvurulan, Eski Mısır, ispiritizma, manyetizma ve hipnotizma uzmanı İhsan Avni… Selim Nüzhet Gerçek’in 1922 tarihli tefrika romanında gizemler bitmek bilmiyor, firavunun laneti adeta Sultan Abdülhamid devri İstanbul’unun üstüne çöküyordu. Zamansız bir roman Üstat Giovanni Scognamillo İstanbul Gizemleri kitabında bakınız ne diyor: “İki kıtayı birleştiren, Batı’dan, Orta Doğu’dan, yok olmuş ve kayıp uygarlıklardan gelen kültürleri barındıran ve kaynaştıran İstanbul’da, kentin ilk kuruluşundan şimdiye dek, gizem daima vardı ve vardır, her çeşidi ve yorumu ve eğilimi ile.” Cumhuriyet döneminin başlıca entelektüellerinden, Galatasaray Liseli ağabeyim Selim Nüzhet Gerçek de böyle düşünmüş ve Ahmet Kâmil mahlasıyla yazıp İleri gazetesinde tefrika ettiği romanda polisiyeyle fantastiği, Mısır mitolojisiyle İstibdat Devri’ni buluşturmuş. Ortaya zamanını aşan bir suç romanı çıkmış. Uzun yıllar adı gibi “meçhul” kalan romanı günışığına çıkaransa Koç Üniversitesi Yayınları. Reyhan Tutumlu ve Ali Serdar’ın hazırladığı Tefrika Serisi’nde yayımlanan romanı Latin harflerine Bilge Sönmez aktarmış. Hem sadeleştirilmiş hem de orijinal metin bir arada. Tutumlu ve Serdar önsözde “Meçhul Kuvvetlere Kurban; teması, kurgusu ve karakterleriyle Türk edebiyatındaki polisiye roman geleneğine bağlanabilecek özgün bir yapıttır,” diyorlar. Gerçekten de öyle: Yazar Mısır’da görev yapmış, antik eserlere meraklı Agâh Paşa’nın yalısındaki “monden” davette işlenen cinayeti ve soruşturmayı anlatırken tefrikalarda az rastlanan bir yetkinlik sergiliyor. Mitoloji ve arkeolojiye dair diyaloglarla gizem atmosferi sunuyor. Maktul, dedektif ve şüphelilerin karakterlerini küçük fırça darbeleriyle ustaca derinleştiriyor. Peki meçhul kuvvetler nedir? Doğaüstü şeyler midir yoksa doğadaki henüz keşfetmediğimiz güçler mi? Mikroplar, elektrik ya da radyum da bir zamanlar “meçhul kuvvet” değil miydi? Keşfetmediklerimiz de şu an hayatımızı etkiliyor olmasın? İşte tefrika yazıldığından, “timsahlı iğne cinayeti” işlendiğinden beri geçen yüz yıla rağmen tazeliğini koruyan sorular. Hatta kuantum modası sayesinde şimdi daha popüler hale geldikleri bile söylenebilir. Ama biz yine de Agâh Paşa’nın sözünü unutmayalım: “Meçhul kuvvetlerden korkalım ve onlara fazla saygısızlıkla başımıza bir felaket getirmeyelim.” Meçhul Kuvvetlere Kurban / Selim Nüzhet Gerçek / Latin Harflerine Aktaran: Bilge Sönmez / Koç Üniversitesi Yayınları / Roman / 192 Sayfa