Trendlerin, ürünlerin, içeriklerin, markaların akıl almaz bir hızla tüketildiği güzellik dünyasında, eskimemek sıradanlaştırılabilecek bir durum değil. ‘Zamansızlık’ sıfatının her harfini hak eden ürünlerin başında, modern parfümerinin en büyük ilham kaynağı, dünyanın gelmiş geçmiş en popüler parfümü, Chanel N°5 var. Kariyeri boyunca moda ve kadının moda dünyasındaki yeri adına devrimsel atılımlar yapan Gabrielle ‘Coco’ Chanel, benzer etkide yenilikleri kozmetik dünyasında da gerçekleştirdi. Fransız modaevi ile dikişli kapitone Classic Flap çanta ve tüvit takımlar kadar özdeşleşen Chanel N°5, bundan tam 100 sene evvel yaratıldı. Parfüm dünyası için bir milat sayılabilecek N°5’e kadar, kadınlar genellikle tek bir içerikten oluşan kokular kullanıyordu. Gül, menekşe, yasemin gibi çiçeksi veya misk gibi ağır kokmak birer opsiyondu. Parfüm demek, tekil bir içeriğe bağlı bir esans demekti. Chanel’in aklındaki fikir, o dönem için bir ilkti: Kadınlar için, kadın gibi kokan, feminen bir kompozisyon yaratmak. Sıfırdan. Rus kraliyet ailesi için yaptığı olfaktif kreasyonlar ile tanınan Fransız asıllı Rus parfümör Ernest Beaux, tam olarak Chanel’in bu tarifine uyan parfümün mimarı oldu. Chanel, Beaux’nun sunduğu opsiyonlar arasından şanslı rakamı olan 5’i seçti ve o dönem için kural yıkıcı yalınlığa sahip bir isim seçildi: Chanel N°5.
Bir ikonun doğuşu
“Kadınlara yapay bir koku vermek istiyorum. Yapay dememin sebebi, bu kokunun sıfırdan yaratılacak olması” diyen Chanel için, Beaux tam olarak bunu yaptı. Dönemin tekil ve karaktersiz kokularının aksine, bir duygu yaratabilen ve her kullananda başka bir yüzünü gösterebilen, ikonik bir aldehit-floral karışım ortaya çıktı. Chanel’in hayali, parfümün hem seksi, hem de masum bir karaktere sahip olmasıydı. Bir kimyasal bileşen türü olan aldehit, N°5’e o tanımlanması güç, pudramsı, tensel, o dönem için seksi sayılan elementi kazandırdı. Beaux’nun kompozisyonu, üst notalarda portakal çiçeği, limon, bergamot, ylang ylang, kalbinde mayıs gülü, yasemin, müge ve iris, dip notalarda ise vanilya, amber, sandal ağacı, vetiver ve paçuli ile tamamlandı. Bugün Chanel’in satış anlamında da en güçlü silahlarından biri olan parfümün tam reçetesi, modaevinin en iyi sakladığı sırlardan biri.
Ve Marilyn...
Chanel N°5’in dinmeyen, ancak dönem dönem artan popülerliği, Marilyn Monroe’nun 1954’te bir dergiye verdiği röportaj ile pik yaptı. “Bana sorular soruluyor. Mesela, ‘Yatağa ne giyersin? Pijama üstü? Pijamanın altı? Gecelik?’ Ben de cevap olarak, ‘Chanel N°5’ dedim, çünkü doğrusu bu. Çıplak demek istemiyorum. Ama doğrusu bu!” Ünlü yıldızın yatağa sadece tenine damlattığı N°5 ile girdiğini ilan etmesi, bu hafta 100 yaşına basan kokuyu ölümsüzleştirmedeki belki en önemli an oldu. Chanel, 2013 Noel’i için lanse ettiği reklam kampanyasında, Monroe’nun kendi sesi ile bu sözlerini kullandı.
N°5 ünlüler geçidi
N°5’in dünyanın en ünlü kokusu olması elbette yalnızca 5 rakamının şansından gelmiyor. Modaevi, 100 yıl boyunca parfümü tanıtmak ve pazarlamak için hatırı sayılır yatırımlar yaptı. 1950’lerde, Richard Avedon, Amerikan oyuncu Suzy Parker’ı fotoğrafladı. Kampanya sloganı netti: “Yaşayan her kadın Chanel N°5 sever.”1960’larda model Jean Shrimpton parfümün, havuzda poz veren Ali MacGraw ise banyo serisinin yüzü oldu. Parfümü 1970’lerde sahiplenen ünlü isim ise Catherine Deneuve’dü. Film yıldızının, Chanel smokinine eşlik eden sıkı sıkı toplu saçları ile verdiği poz, o güne kadar reklamlarında feminenlik kullanmayı tercih eden N°5’e, daha modern ve akışkan cinsiyetli bir tavır kazandırmanın ilk adımı oldu. 1990’ların Estella Warren’lı reklamlarından sonra, yeni kampanya yüzü Nicole Kidman’dı. Tam bir Chanel kadını olan Audrey Tatou ile devam eden N°5 dünyasının bir sonraki ismi, ilk kez bir erkekti. 2012’de dağınık ve uzamış saçlar ile kameraya bakıp rastgele seçilmişçesine uyumsuz cümleler söyleyen Brad Pitt’li N°5 reklamı, Saturday Night Live’da parodi konusu oldu. 2014’te yine Luhrmann’ın çektiği reklam filminde yer alan Gisele Bündchen, Pitt’ten sonra daha “güvenli” bir seçimdi.
100. yıl için Marion
5 Mayıs 1921’de doğan parfümün birinci asır kutlaması için, Fransız oyuncu Marion Cotillard N°5 ünlüleri arasına katıldı. Cotillard, reklamda Ay’a ışınlanıyor ve parıltılı kraterler üzerinde partneriyle dans ediyor. Ancak Chanel parfümünü Ay’a göndermekle yetinmedi: 1920’lerde en az ismi kadar şok edici bir minimalliğe sahip olan ve Andy Warhol’un da resmetmesiyle 20. yüzyılın simgelerinden biri haline gelen şişeye övgü niteliğinde bir mücevher koleksiyonu da yaratıldı. Kokunun içerisindeki çiçek sayısına ithafen 123 parçadan oluşan koleksiyonda, Place Vendome’daki Chanel binasında sergilenmek üzere 55.55 karatlık bir elmastan oluşan çok özel bir kolye de tasarlandı.
