ABD Ticaret Bakanı Lutnick Salı günü yaptığı açıklamada, Nvidia'nın Çin'e H20 yapay zeka çiplerinin satışına yeniden başlamayı planlamasının ABD'nin nadir toprak elementleri konusundaki müzakerelerinin bir parçası olduğunu söyledi. Bu gelişme, Nvidia CEO’sunun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinden sadece birkaç gün sonra geldi.
Lutnick Trump’ın ABD’li üreticilere nadir toprak sevkiyatlarını yeniden başlatmak için yaptığı anlaşmaya atıfta bulunarak “Bunu nadir toprak elementleriyle ilgili ticaret anlaşmasına koyduk” ifadelerini kullandı, ancak başka bir detay vermedi.
Daha önce ihracat kısıtlamalarının gelirini 15 milyar dolar azaltacağını öngören Nvidia, pazartesi akşamı yaptığı açıklamada, Çin’e H20 grafik işlemci birimi (GPU) satışlarını yeniden başlatmak için ABD hükümetine başvurular yaptığını ve lisansları yakında alacağına dair ABD’den güvence aldığını söyledi.
Nvidia hisseleri yükselişe geçti
Şirketin CEO’su Jensen Huang şu anda Pekin’de bulunuyor ve Çarşamba günü bir etkinlikte konuşacak. Bu son gelişmelerin ardından dünyanın en değerli şirketlerinden biri olan Nvidia’nın hisseleri %4 yükseldi.
Bu satışların yeniden başlaması, Çin’in en gelişmiş yapay zeka çiplerine erişimini ulusal güvenlik gerekçesiyle engellemek için konulan temel ihracat yasağının tersine çevrilmesi anlamına geliyor. Söz konusu yasak, ABD’de nadir bir şekilde iki partinin de desteğini almıştı.
Çatlak sesler
Temsilciler Meclisi Çin Seçim Komitesi kıdemli üyesi Demokrat Raja Krishnamoorthi yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Trump yönetiminin Nvidia’nın Çin’e H20 çipi satışını yeniden başlatmasına izin verme kararı, sadece en ileri teknolojilerimizi yabancı düşmanlarımıza vermekle kalmayacak, aynı zamanda bu yönetimin Çin’e yönelik ihracat kontrolleri konusundaki önceki duruşuyla tehlikeli şekilde çelişmektedir”
Aynı komitenin başkanı olan Cumhuriyetçi John Moolenaar, yaptığı açıklamada Nvidia’nın duyurusuyla ilgili ABD Ticaret Bakanlığı’ndan “açıklama” isteyeceğini söyledi.
Moolenaar sözlerine şöyle devam etti:
“H20, DeepSeek gibi Çinli yapay zeka şirketlerinin yükselişinde önemli bir rol oynamış güçlü bir çiptir. ABD’nin liderliğini koruması ve gelişmiş yapay zekanın Çin Komünist Partisi’nin eline geçmesini engellemesi hayati önem taşıyor”
H20 çiplerine yoğun ilgi
Nvidia’nın satışlara dönme planı, Çinli firmalar arasında H20 çiplerini satın almak için bir yarış başlattı. Nvidia’nın Çin’de satacağı bu çipler, ABD yasaları gereği Çin’e sunabileceği en güçlü çipler ancak daha önce Trump ve ardından eski Başkan Joe Biden yönetimi tarafından getirilen kısıtlamalar nedeniyle, Çin dışında satılan sürümlerle kıyaslandığında daha az hesaplama gücüne sahip.
Ancak kritik olan, H20 çiplerinin Nvidia’nın yazılım araçlarıyla çalışıyor olması. Bu yazılımlar, küresel yapay zeka endüstrisinde fiili bir standart haline geldi. Huang, Nvidia’nın liderliğinin, Çinli geliştiricilere satış yapamazsa tehlikeye girebileceğini savunuyor; zira bu geliştiriciler, Çin yapımı çiplerle Huawei tarafından yoğun şekilde hedefleniyor.
Huang, Çarşamba günü Pekin’de bir tedarik zinciri fuarında düzenlenecek basın toplantısında konuşacak.
Salı günü Çin devlet kanalı CCTV’ye konuşan Huang, “Çin pazarı çok büyük, dinamik ve son derece yenilikçi ve aynı zamanda birçok yapay zeka araştırmacısına ev sahipliği yapıyor. Bu nedenle, Amerikalı şirketlerin Çin pazarında kök salması gerçekten kritik” şeklinde konuştu.
Nvidia’nın yıllık raporuna göre, Çin Nvidia’ya 26 Ocak’ta sona eren mali yılda 17 milyar dolar gelir sağladı, bu da toplam satışların %13’üne denk geliyor.
Konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklara göre, internet devleri ByteDance ve Tencent başvuru sürecine başlamış durumda. Sürecin merkezinde, Nvidia tarafından oluşturulan ve Çinli şirketlerin potansiyel satın almalar için kayıt yaptırabildiği bir onaylı liste yer alıyor.
Pekin’de düzenlenen olağan dışişleri bakanlığı basın toplantısında Nvidia’nın yapay zeka çip satışlarına yeniden başlama planı sorulduğunda, bir sözcü şöyle dedi: “Çin, bilimi, teknolojiyi ve ekonomi-ticaret meselelerini siyasallaştırmaya, araçsallaştırmaya ve silah haline getirerek Çin’i kötü niyetli biçimde ablukaya alma ve bastırmaya karşıdır”
Huang’ın ziyareti, hem Çin’de hem de ABD’de yakından izleniyor. Geçen hafta iki partiden senatörler, Huang’a, askeri ya da istihbarat kurumlarıyla çalışan şirketlerle görüşmekten kaçınmasını tavsiye eden bir mektup göndermişti.
Senatörler ayrıca Huang’dan, ABD’nin ihracat yasağı listesinde yer alan kuruluşlarla görüşmekten de kaçınmasını istemişti.
Rakip yapay zeka çip üreticisi AMD de, ABD Ticaret Bakanlığı’nın MI308 çiplerini Çin’e ihraç etmek için yaptığı lisans başvurularını inceleyeceğini söyledi. Lisanslar onaylandığında bu sevkiyatlara yeniden başlamayı planlıyor. AMD’nin hisseleri de bu doğrultuda Salı günü %7 yükseldi.
