Prof. Dr. Tayfun Özçelik, ödülünü Washington'da düzenlenen American Society of Human Genetics'in (ASHG) 75. kuruluş yılı kutlama töreninde aldı. Bilkent Üniversitesinin ve Özçelik'in araştırmalarının anlatıldığı belgesel, 8 binin üzerinde bilim insanının katıldığı oturumda gösterildi. Özçelik ve üniversitenin moleküler biyoloji ve genetik bölümüne verilen Düşünce Lideri ödülünün gerekçesinde, "Özçelik ve Bilkent Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, kalıtsal hastalıklar ve Türkiye Genetiği (Variome) alanlarında çığır açıcı katkıları nedeniyle 'Düşünce Lideri' seçilmiştir. Bu çalışmalar biyomedikal araştırmalara devrimsel nitelikte katkılar sağlamakta, insan hayatını iyileştirmekte, tıp alanını dönüştürmekte, eğitim, inovasyon, araştırma ve sağlık politikalarının oluşturulmasına liderlik etmektedir" ifadelerine yer verildi.
Düşünce Lideri seçilmesinden dolayı büyük gurur duyduğunu ifade eden Prof. Dr. Özçelik, "Özellikle vurgulamam gerekir ki bu paye dünyada genom tabanlı biyomedikal araştırmaları ve sağlık dönüşüm programlarını en başarılı düzeyde yürüten kurum ve ülkelere verilmektedir. Nitekim daha önceki yıllarda seçilmiş olan İngiltere, Çin, Danimarka, Finlandiya gibi ülkeler ve Stanford Üniversitesi gibi kurumlar arasına 2023 yılında Bilkent Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünün katılmış olması son derece anlamlıdır" dedi.
ABD'de araştırmalarının heykeli dikilmişti
Prof. Dr. Tayfun Özçelik, lise eğitimini İtalya ve Türkiye'de tamamladıktan sonra İstanbul, Cenevre, Londra, Oxford ve Yale üniversitelerinde tıp eğitimi aldı. Münih, Yale ve Stanford üniversitelerinde fizyoloji ve tıbbi genetik alanlarında uzmanlık ve doktora sonrası araştırmalarını yürüttü. Mentörü Profesör Uta Francke ile İnsan Genom Projesi'nin başlangıcı araştırmalarına katılan Özçelik, Türkiye'de DNA analizine dayanan ilk kimliklendirme çalışmalarını İstanbul Üniversitesi'nde mentörü merhum Prof. Dr. Sevim Büyükdevrim ile gerçekleştirdi.
ASHG Ödülü'nün gerekçesini oluşturan Prader-Willi Sendromu üzerine araştırmalarını merhum Prof. Dr. İhsan Doğramacı'nın destekleri ile yürüten Özçelik, ASHG'nin Bilimsel Program Komitesi Üyesi, European Society of Human Genetics'in Yönetim Kurulu Üyesi ve Eğitim Komitesi Başkanı olarak görev yaptı. Özçelik'in araştırmaları Avrupa Birliği, NIH (National Institutes of Health), WHO (World Health Organization), TWAS (The World Academy of Sciences), HHMI (Howard Hughes Medical Institute) ve TÜBİTAK (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) tarafından desteklendi. Rockefeller, Harvard, Cambridge üniversiteleri ve Mount Sinai Tıp Merkezi ile ortaklaşa araştırmalar yürüten ve TÜBA üyesi de olan Özçelik, 2012 TÜBİTAK Bilim Ödülü'nün de sahibi.
Lösemiye neden olan genlerden ilkini keşfetti
Özçelik, üyesi olduğu ekiple 1998'de çocuklarda lösemiye neden olan ailesel kaynaklı genlerden ilkini keşfettiği çalışmasıyla dünyada geniş ilgi uyandırdı. Türkiye'deki ilk babalık testini yapan Özçelik, ekibiyle beraber "UNERTAN (Üner Tan) Sendromu" olarak da bilinen, insanlarda el ve ayak üzerine yürümeye neden olan geni keşfetti. Bilkent Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı Özçelik, ABD'deki Stanford Üniversitesinde "çalışmalarının heykeli" dikilen 22 bilim insanından biri oldu.
Kaynak: AA
