Ay ve Güneş, 2026 yılında gökyüzü olaylarının merkezinde yer alacak. Yeni yıl, hem insanlı hem de robotik Ay görevleriyle başlayacak; tutulmalar, gezegen geçitleri ve süper Ay’lar yıl boyunca izlenebilecek.
Yılın ilk dikkat çekici gelişmelerinden biri Ay’da yaşanacak. 50 yılı aşkın sürenin ardından astronotlar yeniden Ay’a yaklaşacak. NASA’nın Artemis programı kapsamında planlanan görevde, üç Amerikalı ve bir Kanadalı astronot Ay’ın etrafında dolanarak, Apollo görevlerinde ayrıntılı biçimde incelenememiş Ay’ın uzak yüzünün geniş bölümlerini gözlemleyecek. Görev, Ay yüzeyine iniş içermeyecek; ilk insanlı inişin bir sonraki Artemis uçuşunda yapılması hedefleniyor.
Aynı dönemde Ay’a yönelik robotik görevler de artacak. Çin’in güney kutup bölgesine rover ve “zıplayıcı” araç göndermesi planlanırken, ABD’li özel şirketler de Ay’a iniş hazırlıklarını sürdürecek. Jeff Bezos’un sahibi olduğu Blue Origin, NASA için geliştirdiği ve Apollo iniş araçlarından daha büyük olan “Blue Moon” adlı Ay aracıyla 2026’da bir deneme uçuşu yapmayı hedefliyor. Firefly Aerospace, Ay’ın uzak yüzüne iniş planlayan ilk özel şirket olmayı amaçlıyor.
İki büyük güneş tutulması bizi bekliyor
AP'nin aktardığına göre Güneş, 2026’da iki büyük tutulmayla gündeme gelecek. Şubat ayında Antarktika üzerinde halkalı Güneş tutulması yaşanacak. Ağustos ayında ise tam Güneş tutulması Arktik’te başlayacak, Grönland, İzlanda ve İspanya üzerinden geçecek. Bu tutulmada kararma süresinin 2 dakika 18 saniye sürmesi bekleniyor. Ayrıca şubat sonunda tam Ay tutulması, ağustos sonunda ise parçalı Ay tutulması gerçekleşecek.
Gezegenler de yıl boyunca dikkat çekici dizilimler sunacak. Şubat sonunda Merkür, Venüs, Jüpiter ve Satürn çıplak gözle izlenebilirken; Uranüs ve Neptün dürbün veya teleskop gerektirecek. Mars bu dizilime katılmayacak ancak ağustos ayında altı gezegenin yer aldığı yeni bir gökyüzü geçidinde yer alacak.
Üç süper Ay gözlemlenebilecek
2026’da üç süper Ay gözlemlenecek. Ocak ayındaki ilk süper Ay, kasım ayındaki ikinci süper Ay ve aralık sonunda Noel arifesine denk gelen üçüncü süper Ay ile takip edilecek. Aralık’taki süper Ay’ın Dünya’ya yılın en yakın konumunda gerçekleşmesi bekleniyor.
Güneş’teki hareketliliğin sürmesi nedeniyle 2026’da kuzey ve güney ışıklarının alışılmadık enlemlerde görülmesi öngörülüyor. Her ne kadar Güneş’in 11 yıllık döngüsünde yavaşlama sürecine girilse de, uzmanlar uzay havasının yıl boyunca dikkat çekici olmaya devam edeceğini belirtiyor.
NASA ve ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’nden (NOAA) bilim insanları, yeni gözlem uydularından elde edilecek veriler sayesinde Güneş kaynaklı fırtınaların daha iyi izlenebileceğini ve tahmin edilebileceğini vurguluyor.
Uzmanlara göre 2026, hem bilim dünyası hem de gökyüzü meraklıları için unutulmaz bir yıl olmaya aday.
Kaynak: Gazete Oksijen
