Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Çin Dışişleri Bakanı Çin Gang, Pekin'i ziyaret eden Japon mevkidaşı Hayaşi Yosimasa ile yaptığı görüşmede, ABD'nin geçmişte Japonya'nın yarı iletken endüstrisini baskıyla sindirmeye çalıştığını, bugün Çin'e karşı da aynı taktiklere başvurduğunu savundu.
Çin'i teknoloji alanında bastırmaya çalışmanın kendine yeterli olma kararlılığını artırmaktan başka bir işe yaramayacağını vurgulayan Çin Gang, "Japonya geçmişte bunun acısını çekti, bugün kötünün yanında olmamalı" dedi. Çin Gang, İkinci Dünya Savaşı sonrası Çin-Japon ilişkilerinin istikrarlı gelişiminin, barış için bir arada yaşamanın ve dostane işbirliğinin iki ülke için en doğru tercih olduğunu ortaya koyduğuna işaret ederek, "Görüş ayrılıkları ve çıkar çatışmaları, hizipler oluşturarak, karşı tarafa söylem yoluyla baskı uygulamaya çalışarak çözülemez. Umarız Japonya Çin'e, doğru bir anlayışla, siyasi erdem ve sorumluluk içinde yaklaşır, diyalog ve iletişimi güçlendirmek, pratik işbirliğini teşvik etmek için Çin ile çalışır" ifadelerini kullandı. Japonya'ya Tayvan sorununa müdahil olmaması uyarısında bulunan Çin Gang, ayrıca Fukuşima'da nükleer atık suyun uygun şekilde tahliye edilmesini talep etti.
Casuslukla suçlanan Japon vatandaşının salıverilmesi talebi
Japonya Dışişleri Bakanlığı açıklamasına göre, Hayaşi, Çin'de casusluk karşıtı yasayı ihlal ettiği gerekçesiyle gözaltına alınan ilaç şirketi çalışanı Japon vatandaşının salıverilmesini istedi. Çin ve Rusya'nın, Japonya'nın yakınındaki bölgelerdeki ortak askeri faaliyetlerine yönelik kaygılarını aktaran Hayaşi, Çin gemilerinin, Doğu Çin Denizi'nde egemenlik ihtilafına konu olan, Japonya'nın kontrolündeki adaların çevresinde seyretmesine ilişkin Japon hükümetinin endişelerinin altını çizdi.
Hayaşi, Çin'in Japonya'nın kuzeydoğusundaki Fukuşima Nükleer Santrali'nde biriken radyoaktif atık suyun Pasifik Okyanusu'na tahliye edilmesi planına yönelik eleştirilerinin "bilimsel temeli olmadığını" savunarak, bu tutumu protesto ettiklerini söyledi. Ülkesinin, Çin'e yönelik yarı iletken üretim malzemelerinin ihracatına getirdiği sıkılaştırma tedbirleri hakkındaki eleştirilere de değinen Hayaşi, bu adımın belli bir ülkeyi hedef almadığını belirtti. Japon Bakan, görüşmede, birçok meydan okumaya rağmen iki ülkenin yapıcı ve istikrarlı ilişkiler kurmasının gittikçe öneminin arttığını vurguladı.
28 ay sonra ilk görüşme
Ziyaret, iki ülke dışişleri bakanlarının Kasım 2020'den bu yana ilk buluşması oldu. Hayaşi'nin Pekin ziyaretine, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Japonya Başbakanı Fumio Kişida arasında Kasım 2022'de Tayland'ın başkenti Bangkok'ta düzenlenen Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi'nde yapılan görüşmede karar verilmişti. İlkin Aralık 2022'de yapılması planlanan ziyaret, takvim uyuşmazlığı gerekçesiyle Çin tarafından iki kez ertelenmişti. Çin'de yılbaşında göreve başlayan Dışişleri Bakanı Çin Gang, geçen ay yaptığı telefon görüşmesinde Japon mevkidaşını ziyaret için Pekin'e davet etmişti.
İlişkilerde gerilimler
Çin-Japonya ilişkileri, son üç yılda Pekin'in Washington ile ilişkilerinin bozulmasına paralel olarak gergin bir atmosfere girmişti. Japonya, müttefiki ABD'nin Çin'in bölgedeki artan nüfuzuna set çekmeyi hedefleyen Hint-Pasifik stratejisine destek verirken bu kapsamda Aralık 2022'de açıkladığı yeni güvenlik stratejisinde Çin tehdidini en büyük stratejik meydana okuma olarak tanımlamıştı.
Öte yandan Japonya'nın, ABD'nin çip sektöründe Çinli üreticilere getirdiği ihracat kontrolleri ve kısıtlamalarına paralel olarak Tokyo yönetimi, 23 tip çip üretim donanımının Çin'e ihracatını yasaklamıştı. Çin'in Ukrayna Savaşı'nın ardından Rusya ile daha fazla yakınlaşması ve iki ülkenin savaşa karşı tutumlarındaki farklılık, cepheleşmeyi destekleyen bir unsur olmuştu. İki ülke arasında dışişleri bakanı düzeyindeki son görüşme, Kasım 2020'de dönemin Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin Japonya ziyaretinde yapılmıştı. En son önceki Japonya Dışişleri Bakanı Motegi Toşimitsu, Aralık 2019'da Pekin'i ziyaret etmişti.
Kaynak: AA
