CNN'in haberine göre, ABD'nin Teksas eyaletindeki Hobby-Eberly Teleskobu'na monte edilen Yaşanabilir Bölge Gezegen Bulucu'nun (HPF) keşfettiği ve LHS 3154b adı verilen ötegezegen, yaklaşık Dünya'nın kütlesinin 13 katı büyüklüğünde.
LHS 3154'ün de içinde bulunduğu M sınıfı cüce yıldızların, diğer yıldızlara oranla en küçük ve en soğuk tür olduğu kaydedilen çalışmada, yıldızların büyük gaz ve toz bulutlarından oluştuğu, oluşum sonrasında kalan maddelerin yıldızın etrafında, gezegenleri meydana getiren bir disk oluşturduğu kaydedildi.
La découverte d'une planète géante autour d'une étoile de petite masse remet en cause les modèles de formation des systèmes solaires. Pour l'instant, aucun scénario ne parvient à rendre compte de l'existence de ce couple.https://t.co/yaesLS9iOP
— Sciences et Avenir (@Sciences_Avenir) November 30, 2023
Bu disklerde bulunan madde miktarının, oluşan gezegenlerin ne kadar büyük olabileceğini belirlediği ve disklerdeki madde miktarının büyük ölçüde yıldızın kütlesine bağlı olduğu belirtilen araştırmada, özellikle M sınıfı cüce yıldızların yaygın olduğu Samanyolu Galaksisi'nde, gaz devi gezegenlerin nadir olduğu, küçük, kayalık gezegenlerin daha fazla bulunduğuna işaret edildi.
Yakın yörüngedeki en büyük gezegen olabilir
Araştırmada söz konusu gezegenin, evrendeki soğuk ve küçük kütleli yıldızlardan biri olan "LHS 3154"ün yörüngesindeki bir turunu 3,7 Dünya gününde tamamladığı ve küçük bir yıldızın yakın yörüngesinde bugüne kadar tespit edilen en büyük kütleli gezegen olduğu vurgulandı.
Penn State Üniversitesi astronomi ve astrofizik profesörü, çalışmanın yazarlarından Suvrath Mahadevan, "Bu keşif, evren hakkında ne kadar az şey bildiğimizi ortaya koyuyor. Bu kadar düşük kütleli bir yıldızın etrafında bu kadar ağır bir gezegenin var olmasını beklemiyorduk." dedi.
Yıldızın etrafındaki gezegeni oluşturan diskin, bu gezegeni oluşturmaya yetecek kadar katı kütleye sahip olacağının düşünülmediğini vurgulayan Mahadevan, "Ancak gezegen (LHS 3154b) orada, bu yüzden şimdi gezegenlerin ve yıldızların nasıl oluştuğuna dair anlayışımızı yeniden incelememiz gerekiyor." ifadesini kullandı.
LHS 3154b, küçük, soğuk yıldızların etrafında yaşanabilir bölgedeki gezegenleri keşfetmek için tasarlanan HPF ile incelendi Araştırma ekibi; küçük, soğuk yıldızların etrafındaki yaşanabilir bölgelerde bulunan, yüzeyinde sıvı haldeki suyu, dolayısıyla yaşamı destekleyebilecek gezegenleri tespit etmek için tasarlanan HPF'yi kullanarak LHS 3154b'yi inceledi.
Yapılan modelleme ve analiz sonucunda, gezegenin ağır bir çekirdeğe sahip olduğu ve bu çekirdeğin, gezegeni oluşturan diskte, yıldızın çevresinde mümkün olandan daha fazla katı madde bulunmasını gerektireceği tespit edildi.
Introducing LHS 3154b, which orbits its host star—a very low mass ‘M star’ with a mass of only 11% of the mass of the Sun—every 3.7 days. The planet mass is >13 Earth masses and it most likely has a Neptune-like composition. Video credit: Abigail Minnich. https://t.co/5IwJB8e2uu
— Guðmundur Stefánsson (@gummiks) November 30, 2023
Araştırmacılar, diskteki toz miktarının, düşük kütleli yıldızların etrafındaki disklerde bulunandan en az 10 kat daha fazla olması gerektiğini düşünüyor. Çalışmanın ortak yazarı, astronomi yüksek lisans öğrencisi Megan Delamer, yaptığı açıklamada, "Gezegen oluşumuna ilişkin mevcut teorilerimizle, gördüklerimizi açıklamak oldukça zor. HPF ve diğer cihazlarla yapılan araştırmalara dayanarak keşfettiğimiz gökcisminin muhtemelen son derece nadir olduğunu söyleyebiliriz" dedi. Araştırma Science dergisinde yayımlandı.
