13 Kasım 2024, Çarşamba Gazete Oksijen
Haber Giriş: 07.03.2024 15:04 | Son Güncelleme: 07.03.2024 17:33

Evren oluşum kuramlarını değiştirebilir: En eski ölü galaksi fotoğraflandı

ABD Uzay ve Havacılık Ajansı'nın (NASA) James Webb Uzay Teleskobu, evren oluşum kuramlarını değiştirebilecek şimdiye kadar gözlemlenmiş en uzak ve en eski ölü galaksinin fotoğrafını çekti.
Evren oluşum kuramlarını değiştirebilir: En eski ölü galaksi fotoğraflandı

CNN'nin haberine göre, bilim insanları, yaptıkları araştırmada, Webb Teleskobu görüntülerini inceleyerek, 13,8 milyar yaşındaki evrenin oluşumundan 700 milyon yıl sonra var olduğu düşünülen "ölü galaksideki" yıldız oluşumunun aniden durduğunu belirledi. Araştırmacılar, JADES-GS-z7-01-QU adı verilen ve "hızlı yaşayıp genç ölen" galaksinin incelenmesinin, evrenin erken dönemleri ile galaksilerdeki yıldız oluşumunu etkileyen faktörler hakkında yeni bilgiler ortaya çıkarabileceğini kaydetti.

Düşük kütleli olduğu tespit edildi

Dünya'ya milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki "ölü galaksinin", önceden gözlemlenen büyük ölü galaksilerin aksine, Samanyolu Galaksisi yakınındaki hala yeni yıldız oluşumlarının gözlemlendiği "Küçük Macellan Bulutu" gibi düşük kütleli olduğu tespitinde bulunuldu.

Evrenin ilk dönemi yıldız oluşumu için "açık büfe gibiydi"

Araştırmanın yazarlarından, Cambridge Üniversitesine bağlı Kavli Kozmoloji Enstitüsü araştırma görevlisi Tobias Looser, evrenin ilk birkaç yüz milyon yıllında çok sayıda gaz bulutunun içine doğru çökerek yeni yıldızlar oluşturduğunu belirterek, "Galaksilerde yıldız oluşumu için ihtiyaç duyulan gazın bolluğu nedeniyle evrenin ilk dönemleri, 'yiyebildiğin kadar ye' kapsamlı bir açık büfe gibiydi" dedi. Looser, evrenin erken dönemlerinde galaksilerin yıldız oluşum aşamasından hareketsiz veya sönmüş aşamaya geçişinin de hızlı olabileceğini kaydetti.

Eski senaryolar yeterli kalmayabilir

Webb verileri, söz konusu galakside, 30 ila 90 milyon yıl süren kısa, güçlü yıldız oluşum patlamaları yaşadığını ve sonrasında bunun durduğunu ortaya çıkardı. Kavli Kozmoloji Enstitüsü'nden Dr. Francesco D’Eugenio ise önceden, yıldız oluşumunun kara delik veya yıldızların birbiriyle etkileşimleri nedeniyle durabileceğinin düşünüldüğünü hatırlattı. 

D’Eugenio "Bu senaryolardan herhangi birinin şu anda Webb'de gördüklerimizi açıklayabileceğinden emin değiliz. Şimdiye kadar erken evreni anlamak için halihazırdaki evreni temel alan modeller kullandık ancak artık zamanın çok daha gerisini gözlemleyebildiğimiz ve bu galaksideki yıldız oluşumunun çok hızlı şekilde sona erdiğini tespit edebildiğimiz için günümüzdeki evreni temel alan modellerin yeniden gözden geçirilmesi gerekebilir."


Araştırma "Nature" dergisinde yayımlandı.

 

Kaynak: AA