Florida’nın Indian River Lagoon bölgesinde 2010–2019 yılları arasında karaya vuran 20 şişe burunlu yunus üzerinde yapılan bir araştırma, bu hayvanların beyinlerinde Alzheimer’a benzer hasarlar tespit etti.
Communication Biology dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, özellikle alg patlamalarının yoğun olduğu dönemlerde kıyıya vuran yunusların beyinlerinde “2,4-diaminobütirik asit (2,4-DAB)” adlı nörotoksinin seviyesi, diğer dönemlere göre 2 bin 900 kat daha yüksek bulundu.
Vice Dergisi'nin aktardığına göre bilim insanları, bu toksinlerin iklim değişikliğiyle artan zararlı alg patlamalarından kaynaklandığını belirtiyor. Sıcak deniz suları ve besin açısından zengin atıkların birleşimiyle oluşan bu devasa yosun tabakaları, deniz canlılarının sinir sistemini etkileyen nörotoksinler salıyor.
Araştırmacılara göre yunuslar, deniz yaşamının yanı sıra genel ekosistemin de sağlığını anlamada “kömür madenindeki kanarya” işlevi görüyor. Dünyanın en zeki canlılarından biri olan yunusların beyinlerinin iklim krizi nedeniyle bu ölçüde zarar görmesi, insan da dahil tüm canlı türleri için ciddi bir uyarı niteliğinde.
Uzmanlar, yunusların yaşlandıkça zaten Alzheimer benzeri belirtiler gösterebildiğini, ancak çevresel toksinlerin bu süreci hızlandırabileceğini belirtiyor. Önceki araştırmalar, aynı nörotoksinlerin besin zinciri boyunca birikebildiğini ve dolaylı olarak insanları da etkileyebileceğini göstermişti.
Bilim insanları, “Eğer bu toksinler yunusların beyinlerini çürütüyorsa, ekosistemin geri kalanında neler oluyor?” sorusunu soruyor. Görünüşe göre yanıt, iklim krizinin denizlerdeki yaşamı olduğu kadar, insan sağlığını da tehdit ettiği yönünde.
Kaynak: Gazete Oksijen
