İki yıldan kısa bir süre önce teknoloji dünyasının gözdesi olan metaverse etkisini kaybetmeye başladı. The Wall Street Journal'ın (WSJ) haberine göre Walt Disney metaverse stratejilerini geliştiren bölümünü kapattı. Microsoft da 2017 yılında satın aldığı bir sosyal sanal gerçeklik platformunu kısa süre önce kapattı. Mark Zuckerberg ise Facebook'un adını Meta Platforms olarak değiştirdi. Zuckerberg, geçen ay yaptığı açıklamada yapay zekaya daha fazla odaklandığını söyledi.
Metaverse arsalarının değeri yüzde 90 eridi
Bu arada, kullanıcıların avatar olarak takılabildiği bazı çevrimiçi dünyalardaki sanal gayrimenkullerin fiyatı da düştü. Metaverse'deki arazi satışlarını takip eden WeMeta sitesine göre Decentraland'deki arazilerin ortalama satış fiyatı bir yıl öncesine göre neredeyse %90 oranında düştü.
Meta'nın Ekim 2021'deki isim değişikliği de metaverse'e duyulan heyecanın bir yansımasıydı. Zuckerberg o dönem metaverse dünyasının yarattığı heyecana fazlasıyla inanmış ve metaverse deneyimler, ürünler ve platformlar konusunda dünyaya birçok mesaj vermişti. Ancak metaverse pek de beklentiler doğrultusunda gelişmedi. Kısmen pahalı donanım gereksinimleri ve hatalı teknolojiden kaynaklanan yavaş kullanıcı benimsemesi ve kötüleşen ekonomik koşullar, metaverse'in yakın zamanda anlamlı bir gelir sağlayacağı beklentilerini azalttı.
Metaverse'ün zamanı henüz gelmedi
Bir risk sermayedarı ve metaverse hakkında bir kitabın yazarı olan Matthew Ball, "Birçok insanın farkına vardığı şey, bu dönüşümün daha uzakta olduğudur" dedi.
Teknoloji şirketleri işten çıkarmalar yapıyor ve gerekli olmadığı düşünülen projelerden vazgeçiyor. Sadece 18 ay önce mobil internetin bir sonraki iterasyonu olarak metaverse'i savunan Zuckerberg, 2023'ü "verimlilik yılı" olarak adlandırdı. WSJ'nin daha önce bildirdiğine göre, şirketi sonbaharda 11 bin çalışanı işten çıkardı ve bu ay 10 bin pozisyonu ve metaverse bölümü de dahil olmak üzere çeşitli projeleri keseceğini söyledi.
Metaverse ile ilgili departmanların fişi çekildi
Araştırma şirketi Third Bridge Group'ta teknoloji sektörü analisti olan Scott Kessler, "Pek çok şirket ve işletme anlaşılır bir şekilde, personel sayısını ya da genel olarak harcamalarını azaltmaları gerektiğinde, bu tür bir kategorinin oldukça kolay bir hedef gibi görüneceğini düşünüyor" dedi. Kessler, yapay zekaya yapılan yatırımların yakın vadede getiri vaat ettiğini de sözlerine ekledi.
"Yapay zeka ile ilgili tüm bu olup bitenler artık kullanılabilecek ve yararlanılabilecek gibi görünüyor" dedi ve ekledi: "Metaverse için kimse net konuşamıyor, zamanının ne zaman geleceği belirsiz."
Metaverse zirvesindeyken de temkinli yaklaşanlar vardı
Metaverse çılgınlığının zirvesindeyken bile, bazı teknoloji yöneticileri çevrimiçi alemlere daha az aşıktı. Amazon.com cihaz ve hizmetlerden sorumlu kıdemli başkan yardımcısı David Limp, geçen yıl WSJ'nin Future of Everything Festivali'nde "İnsanların kafalarını yukarı kaldıran teknolojiler üzerinde çalışmak istiyorum - gerçek dünyadan keyif almalarını sağlamak istiyorum" dedi.
Meta, Mart ayı başlarında büyük beklentilerinin aksine hayal kırıklığı yaratan Quest gözlüklerinin fiyatını düşük satışları nedeniyle yüzde 33 oranında indirmek zorunda kaldı
Meta, adını değiştirdiğinden bu yana metaverse'i inşa etmek için milyarlarca dolar harcadı. Ancak WSJ tarafından görüntülenen şirket içi belgelere göre, amiral gemisi uygulaması Horizon Worlds, yeniden adlandırıldıktan sonraki ilk yıl içinde kullanıcı kazanmakta ve elde tutmakta zorlandı. Şirket, Horizon Worlds ve diğer sanal gerçeklik uygulamalarına erişmek için kullanılan Quest 2 sanal gerçeklik kulaklıklarının satışlarının da son çeyrekte düştüğünü söyledi.
Metaverse popülaritesini kaybediyor
Zuckerberg metaverse'den uzaklaşmıyor ve yapay zekadan sonra şirket için uzun vadeli bir odak noktası olmaya devam ettiğinin sinyalini veriyor. Ancak eskisi gibi de sıkça bu kavramı telafuz etmiyor. Geçen ay yaptığı açıklamada Zuckerberg, "Yol haritamızı yönlendiren iki büyük teknolojik dalga bugün yapay zeka ve daha uzun vadede metaverse" sözlerini kaydetti. Bu konuşmada yapay zekadan 28 kez bahsederken Metaverse kelimesini ise 7 kez kullandı.
Disney maliyetleri 5,5 milyar dolar kısmak istiyor
Disney'deki değişim, son liderlik değişikliği ve yeniden yapılanmanın ortasında gerçekleşti. İcra Kurulu Başkanı Robert Iger Kasım ayında şirkete geri döndü ve maliyetleri düşürmeye başladı. Şirket geçtiğimiz ay 7 bin kişiyi işten çıkarmayı ve maliyetleri 5.5 milyar dolar azaltmayı planladığını açıkladı.
Metaverse ile bir dönem arazi satışları da fazlasıyla konuşuldu. İstanbul'un güzide semtlerinden arsa almak isteyenler, gelecekte 'değerlenir' umuduyla meta evrende arazi avcılığına başladı. Ancak bugün gelinen noktada büyük bir kayıp söz konusu.
Iger, Bob Chapek'ten CEO'luğu devraldı. O dönemde Chapek çalışanlara amacın "izleyicilerin hikayelerimizi nasıl deneyimleyecekleri ve onlarla nasıl etkileşim kuracakları konusunda tamamen yeni bir paradigma yaratmak" olduğunu söyledi.
Microsoft da metaverse'ten uzaklaştı
Microsoft da çevrimiçi dijital alemler fikrine büyük yatırım yaptı, ancak bu vizyonu hayata geçirmekte zorlandı. Journal'ın geçen yıl bildirdiğine göre, AltSpaceVR'nin kapatılmasının yanı sıra, şirketin artırılmış gerçeklik başlıkları üzerindeki çalışmaları da sorunlarla boğuştu. Journal'ın haberine göre şirket o zamandan beri HoloLens ekibini yeniden yapılandırdı ve bütçesini azalttı.
Decentraland ve Sandbox gibi kullanıcıların sanal arazi satın alıp kendi dünyalarını inşa edebildikleri daha küçük şirketler şimdiye kadar en başarılı olanlardan bazılarıydı. Ancak yine de arazi satışları düştü. Satışları takip eden WeMeta firmasının verilerine göre, Decentraland'de metrekare başına ortalama fiyat bir yıl önce yaklaşık 45 dolardan 5 dolara düştü.
Platformu denetleyen Decentraland Vakfı'nın bir sözcüsü, arazi satışlarının kullanıcı büyümesinin göstergesi olmadığını söyledi.
Metaverse Fashion Week meta evrenini hareketlendirdi
Metaverse etkileşimindeki geniş çaplı azalmaya rağmen, çevrimiçi odalar hala dikkat çekebiliyor. Dijital alemdeki kullanıcıları takip eden bir site olan DCL Metrics'e göre, Kasım ayından Ocak ayına kadar aktif kullanıcı sayısında %25'lik bir düşüş yaşayan Decentraland, bu hafta Dolce & Gabbana ve Tommy Hilfiger gibi markaların katıldığı bir etkinlik olan Metaverse Fashion Week'ten bir artış görüyor.
Ball metaverse'e olan ilginin azaldığını kabul ederken şu noktanın da altını çiziyor: "Metaverse etrafındaki heyecanın azaldığı çok açık. Ancak bunu bir ilerleme eksikliği olarak algılamamalıyız. Sadece değişim o kadar da hızlı değil."
