Tim Cook geçtiğimiz hafta en yeni iPhone'ların lansmanını yaparken Elon Musk sayesinde zor bir durumdaydı. Apple CEO'suna CBS News'un Sunday Morning programında, bir Yahudi sivil haklar örgütünün sosyal medya platformundaki nefret söylemine ilişkin endişelerini dile getirmesine rağmen neden Musk'ın X'ine (Twitter) reklam vermeye devam ettiği soruldu. Birkaç yıl önce Anti-Defamation League'in ilk Nefrete Karşı Cesaret ödülünü kazanan Cook, "Bu kendimize sorduğumuz bir şey. Genel olarak benim görüşüm Twitter'ın önemli bir mülk olduğu yönünde. Söylem için orada olması konseptini sevdim. Ortada bir nevi meydan var. Hoşlanmadığım bazı şeyler de oluyor" dedi. Musk, X'te antisemitizmi teşvik ettiğini reddetti, ADL'yi eleştirdi ve geçtiğimiz Kasım ayında Musk'ın bazı sert çıkışlarının ardından Cook ile bir yumuşama sağladıktan sonra bile Apple'ın işiyle ilgili sorunları konusunda acımasız davrandı.
Geçen ay attığı bir tweet'te, teknoloji devinin App Store aracılığıyla sahip olduğu gücün zorla ellerinden alınması gerekeceğini söyledi. Bu fikrini bu ay yayınlanan biyografisinde de yineledi. Apple, App Store aracılığıyla bir milyardan fazla iPhone kullanıcısının erişimini kontrol ediyor ve bu da Musk'ın geçen yıl satın aldığı X için büyük önem taşıyor. Birçok X kullanıcısı sosyal medya platformuna App Store üzerinden indirerek erişiyor. Musk'ın şirketi, uygulama üzerinden elde edilen gelir üzerinden yüzde 30'a varan bir komisyon da dahil olmak üzere Apple'ın kurallarına uymak zorunda.
Meydan okumak onun kartviziti
Cook'un tarzı, aynı fikirde olmadığı insanlarla iletişim kurmak olsa da Tesla ve SpaceX'i de yöneten Musk, şikayetlerini tweet'lere dökmeye eğilimli. Pek çok kuralı sevmiyor. Meydan okumak onun kartviziti. Geçen yıl Ekim sonunda X'i satın aldıktan kısa bir süre sonra Cook'a saldırmaya başladı ve teknoloji devine karşı topyekûn savaş ilan etti. Milyarder Kasım ayındaki tweet'inde, "Apple Twitter'a reklam vermeyi büyük ölçüde durdurdu. Amerika'da ifade özgürlüğünden nefret mi ediyorlar? Burada neler oluyor @tim_cook?" ifadelerini kullandı.
Dünyanın dört bir yanındaki yetkililer ve kanun koyucular Apple'ın erişimini kısıtlamayı düşünürken, bu kargaşa iPhone üreticisinin güçlü rolüne daha da fazla dikkat çekti. Kısa süre içinde Washington'daki politikacılar, büyük teknolojiyi mercek altına alan siyasi iklimde Apple'a karşı söylemlerini artırdılar. Ancak Cook'un diplomasisi, Musk'ı Apple genel merkezinde şahsen buluşmaya davet etmesi olayların patlak verdiği kadar çabuk yatışmasına yardımcı oldu.
Güven vermek için kullandı
Bir uzlaşmaya varıldı. Apple platforma reklam vermeye devam ederek Musk'a, diğer pek çok markanın içerikle ilgili endişeleri nedeniyle kaçtığı bir dönemde ihtiyaç duyduğu bir kazanım sağladı. Nisan ayında, bir marka konferansında Musk, Apple'ın platformla iş yapmaya devam etmesine işaret ederek diğerleri için güvenli olduğunu öne sürdü. Musk Miami yakınlarındaki etkinlikte, "Apple'ın büyük bir reklamveren olarak kaldığını belirtmekte fayda var. Disney büyük bir reklamveren olarak kaldı eğer nefret söylemiyle dolu olsaydı bunu yapmazlardı" diye konuştu.
Barış ne kadar sürecek?
Yine de akıllarda bir soru var: Dünyanın en zengin adamı ile dünyanın en değerli şirketi arasındaki barış ne kadar sürecek? Biyografi yazarı Walter Isaacson, bu ayın başlarında yayımlanan Elon Musk adlı kitabında, Musk ve Cook arasında geçen Kasım ayında yapılan kader toplantısının, Apple'ın reklam harcaması taahhüdünün ötesinde X için önemli bir şekilde sonuçlanmadığını yazıyor.
Musk çok daha fazlasını istiyordu. Apple'ın App Store üzerinden uygulama içi gelirlerin yüzde 30'u kadarını almasıyla ilgili şikayetleri, benzer şikayetleri uzun zamandır duyan ve boyun eğmeyen Cook'un gözünde fazla ileri gitmedi. Kitaba göre ikili, Musk'ın Apple'ın App Store kullanıcı verilerine özel erişim izni vererek X'in daha geniş hedeflerini gerçekleştirmesini kolaylaştırma isteğini tartışmadı. Kitapta Musk'ın "Bu gelecekte vermemiz gereken bir savaş" ya da "en azından Tim ve benim yapmamız gereken bir konuşma" dediği aktarılıyor.
Komisyon tartışması
Musk, X'i sosyal medyanın ötesinde, dijital ticaret de dahil olmak üzere bir dizi hizmetle Çin'in WeChat'i gibi süper bir uygulamaya dönüştürmek istiyor. Abonelik gelirlerini de artırmak istiyor ve siteyi kullanıcıların daha fazlası için geri gelmesini sağlayacak içerik türleri için cazip hale getirmeyi amaçladığı için içerik oluşturucularla daha fazla gelir paylaşımı teklif etmeye başladı. Daha fazla abonelik üzerine kurulu bir işletme, Apple'ın X'in gelirinden daha fazla pay alacağı anlamına geliyor.
Musk'ın Apple'ın iPhone kullanıcı tabanı üzerindeki kontrolüne karşı kışkırtması, diğer şirketlerin dünya çapında bu gücü kırmaya çalıştığı bir döneme denk geliyor. Fortnite yapımcısı Epic Games, Apple'ın alternatif uygulama mağazalarını engelleyebilmesi ve uygulamaları kendi ödeme sistemini kullanmaya zorlayabilmesi nedeniyle yasal bir savaşın içinde.
Apple'a karşı yapılan meydan okumalar
Apple, ücretlerinin sağladığı teknoloji için adil ve endüstri normlarına uygun olduğunu ve App Store'un kurallarının kullanıcıları koruduğunu söyleyerek kendini savundu. Apple mahkemede çoğunlukla galip gelmiş olsa da her iki tarafın da bu ayın sonunda çeşitli kararları ABD Yüksek Mahkemesi'ne temyize götürmek için son tarihleri bulunuyor. Avrupa Birliği'nin geçen yıl, Apple gibi şirketlerin alternatif uygulama mağazalarına izin vermesini zorunlu kılmak da dahil olmak üzere büyük teknoloji için daha fazla rekabet yaratmayı amaçlayan bir yasayı kabul etmesinin ardından Apple'ın gücüne yönelik daha büyük bir meydan okuma denizaşırı ülkelerden geldi.
Önümüzdeki yıl yürürlüğe girmesi beklenen yasanın Apple'a tam olarak ne gibi etkileri olacağı henüz belli değil. Buna şirketin bu pazar için yaptığı değişiklikleri ABD'ye taşıyıp taşımayacağı da dahil. Bu arada Musk ateşkesi dürtmeye başladı. "Apple tüm dünyaya karşı rekabet ederse, tüm dünya ona karşı olacaktır. Bu kazanan bir senaryo değil" diyen Musk, Haziran ayında App Store'un gücü hakkında bir tweet attı. Ardından geçen ay, Apple'ın X'in içerik oluşturucularını etkileyen yüzde 30'luk komisyonu hakkında tweet attı ve neyin değiştirilebileceğini araştıracağına söz verdi. Musk, "@tim_cook ile konuşacağım ve içerik oluşturucuların aldıklarını en üst düzeye çıkarmak için bunun X'in tuttuğunun sadece yüzde 30'u olacak şekilde ayarlanıp ayarlanamayacağını göreceğim" diye yazdı.
