2020 yılında risk sermayedarı Keith Rabois, yeni girişimcileri San Francisco'yu terk ederek Miami'ye gitmeye çağırdı ve şehrin görece güvenliğini, düşük vergilerini ve teknoloji dostu belediye başkanını neden gösterdi. Airbnb ve DoorDash gibi şirketleri destekleyerek bir servet kazanan ve kendini aykırı yatırımcı ilan eden Rabois, bir keresinde San Francisco'nun "her boyutta sefil" olduğunu bile söyledi.
Miami'ye yapılan sert dönüş başarısız oldu. Rabois'nın desteklediği girişimlerin birçoğu mühendislik yeteneklerini daha iyi çekebilmek için başka yerlere taşınıyor ya da başka yerlerde ofis açıyor. Rabois geçen yılın sonlarında, bazı meslektaşlarıyla anlaşmazlığa düştükten sonra eski girişim şirketi Founders Fund'dan çıkarıldı. Şimdi, yeni işvereni Khosla Ventures için ayda bir haftasını San Francisco'da geçirmeyi planlıyor.
Yaşam maliyetlerini eleştirdiler
Pandemi sırasında, Rabois gibi çok sayıda Silikon Vadisi yatırımcısı ve yöneticisi, San Francisco'nun hükümetini işlevsiz ve şehrin nispeten yüksek yaşam maliyetini eleştirerek daha güneşli Amerikan şehirlerine göç etti. Teknoloji firması kurucuları, Körfez Bölgesi dışında para toplama konusundaki başarılarını övdü ve çalışanlarını uzaktan çalışmayı benimsemeye teşvik etti.
Dört yıl sonra, bu iddia pek de işe yaramadı. San Francisco bir kez daha teknoloji alanında bir canlanma yaşıyor. Girişimciler ve yatırımcılar, yapay zeka alanında bir patlama yaşayan şehre geri dönüyor. Silikon Vadisi liderleri yerel siyasete dahil oluyor, kenti aileler ve işletmeler için daha güvenli hale getirmek için oylama önlemlerini ve kampanyaları teknoloji yatırımıyla dolduruyor. Yatırımcılar da startup'ları bölgeye dönmeye ve çalışanlarını ofise geri getirmeye zorluyor.
San Francisco, startup finansmanındaki daha geniş çaplı krizi büyük ölçüde atlattı. Körfez Bölgesi'ndeki girişimlere yapılan yatırım geçen yıl yüzde 12'lik bir düşüşle 63,4 milyar dolara geriledi. Buna karşılık, iki küçük teknoloji merkezi olan Austin, Texas ve Los Angeles'ın fonlama hacimleri sırasıyla yüzde 27 ve yüzde 42 düştü. Miami'de girişim yatırımları geçen yıl yüzde 70'lik bir düşüşle sadece 2 milyar dolara geriledi.
"50 yıllık sistem pandemi yüzünden ölmez"
Girişim şirketi Shine Capital'in kurucusu Mo Koyfman, "San Francisso gibi son 50 yılı aşkın bir süredir inşa edilmiş bir ekosistem, birkaç yıllığına bir pandemi yüzünden ölmez" dedi. Koyfman, üst düzey girişim firmalarının Körfez Bölgesi'ndeki varlıklarını sürdürmelerinin nedenleri olarak Stanford gibi üniversitelerin yakınlığına işaret etti. Merkezi New York'ta bulunan Shine Capital, Ocak ayında San Francisco'da bir ofis açtı.
Teknoloji sektörünün irili ufaklı kurucuları, şehrin bulutlu havasına ve uzun süredir evsizlik ve aşırı dozda uyuşturucu ile mücadele etmesine rağmen San Francisco'ya geri dönüyor. Geçen yılın sonlarında, fintech girişimi Brex'in kurucu ortakları Henrique Dubugras ve Pedro Franceschi, yatırımcıların baskısıyla karşılaştıktan sonra San Francisco'ya geri döndü. İkili, şirketin değerinin 12 milyar dolara yükseldiği pandemi sırasında Los Angeles, New York City ve ardından Miami'ye taşındı. Şirket bu yılın başlarında işgücünün yüzde 20'sini işten çıkardı.
"Beyin gücü burada"
Kurumsal girişim Airtable'ın CEO'su Howie Liu, pandeminin büyük bölümünde Los Angeles'a yerleştikten sonra satış müşterileriyle görüşmek için San Francisco'da daha fazla zaman geçirmeye başladı. Scale AI ve Figma girişimlerinin yatırımcısı Erik Torenberg, kısa süre önce Miami'den San Francisco'ya taşındı ve burada yeni bir medya şirketi üzerinde çalışıyor. San Francisco'nun ilerici siyasi kültürünü şiddetle eleştiren ve pandemi sırasında Tesla'nın merkezini Kuzey Kaliforniya'dan Austin'in dışına taşıyan Elon Musk, eski adı Twitter olan X'i ve geçen yıl kurduğu yapay zeka girişimi xAI'ı denetlemek için şehirde zaman geçiriyor.
Girişim şirketi CRV'nin genel ortağı ve Airtable'ın yönetim kurulu üyesi Max Gazor San Francisco için, "Gerçek şu ki beyin gücü burada. Bu şirketlerin inovasyon yapma hızları göz önüne alındığında, bu durum özellikle yapay zeka için geçerli" ifadelerini kullandı. Son zamanlarda şirketler, dönüşleri daha da sıkılaştırmaya başladı. The Wall Street Journal tarafından görüntülenen şirket içi mesajlara göre, Ocak ayında, ticaret uygulaması Robinhood Markets, Menlo Park, Kaliforniya'daki genel merkezinde daha önceki bir işe dönüş politikasının sonuç vermemesi üzerine, yöneticilere çalışanların ofise gidip gelmelerini yaka kartı okutmalarına dayalı olarak izleme izni verileceğini duyurdu.
Fintech şirketi Chime, Ocak ayında işe dönüş politikalarını uygulamaya koyarak şehir merkezinin yaklaşık 50 km yarıçapında yaşayan çalışanlarının haftada iki gün şehre gelmelerini zorunlu kıldı. Diğer teknoloji kuruluşları da şehirdeki ayak izlerini genişletti. Geçen yıl girişim firması Y Combinator, merkezini Mountain View, Kaliforniya'dan San Francisco'ya taşıyacağını ve kurucuların startup hızlandırıcı programına bizzat katılmalarını şart koşacağını açıkladı. ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI kısa bir süre önce şehrin Mission Bay mahallesindeki büyük bir ofis kompleksinde iki yeni bina kiralayarak ofis alanını genişletti. CEO Sam Altman'ın birincil ikametgahı San Francisco'nun Russian Hill mahallesinde bulunuyor.
Bazıları kararından dönmedi
Geçtiğimiz birkaç yıl içinde San Francisco'yu terk eden bazı teknoloji liderleri geri dönmedi. Girişim şirketi Andreessen Horowitz'in kurucu ortağı Ben Horowitz, pandemi sırasında Las Vegas'a taşındı ve halen orada yaşıyor. Founders Fund'ı kuran milyarder yatırımcı Peter Thiel ise Los Angeles'ta ikamet ediyor. Jack Dorsey tarafından kurulan fintech firması Block da uzaktan çalışma politikalarını sürdüren en yüksek profilli teknoloji şirketlerinden biri.
