Kasım dolunayı, bu yıl Ay’ın Dünya’ya en fazla yaklaştığı noktaya denk geliyor. “Kunduz Ayı” olarak da bilinen bu dolunay, 2025’in en parlak ve en büyük süper ayı olacak.
Bu hafta gökyüzüne bakanlar alışılmadık bir manzara görecek. Ay, her zamankinden biraz daha büyük, daha parlak ve daha yakın duracak. Astronomlara göre 5 Kasım Çarşamba akşamı, yılın en etkileyici gökyüzü olaylarından biri yaşanacak.
Süper ay nedir?
“Süper ay”, dolunay evresinin Ay’ın Dünya’ya en yakın noktaya ulaştığı perigee anıyla çakışması durumunda oluşuyor.
Ay’ın yörüngesi tam dairesel değil; bu yüzden bazen daha yakın, bazen daha uzak konumda bulunuyor. Bu iki anın aynı zamana denk geldiği durumlarda gökyüzünde “süper dolunay” gözleniyor.
NASA’ya göre süper dolunay, yılın en sönük dolunayına göre yüzde 14’e kadar daha büyük ve yüzde 30’a kadar daha parlak görünebiliyor. Terim ilk kez 1979’da astrolog Richard Nolle tarafından kullanılmıştı.
Ne zaman ve nasıl izlenebilir?
Kasım süper ayı, 5 Kasım Çarşamba günü saat 16.20’de (TSİ) tam dolunay evresine ulaşacak. En belirgin haliyle ise gün batımından hemen sonra, Çarşamba akşamı gözlemlenebilecek.
Teleskop ya da özel bir ekipmana gerek yok; açık hava ve ufku net görebileceğiniz bir yerden çıplak gözle izlemek yeterli.
Michigan Eyalet Üniversitesi Abrams Planetaryumu Direktörü Shannon Schmoll, Ay’ın büyüklüğündeki farkın çıplak gözle kolay fark edilemeyeceğini belirterek "Değişim en çok, önceki dolunay fotoğraflarıyla karşılaştırıldığında anlaşılır" diyor.
Gelgitler ve diğer etkiler
Ay’ın Dünya’ya yaklaşması, yerçekimi etkisini bir miktar artırarak gelgitleri biraz daha yükseltebilir, ancak bilim insanlarına göre bu fark dramatik düzeyde olmayacak. Lowell Gözlemevi’nden gökbilimci Lawrence Wasserman, “Etkisi çoğu kıyı bölgesinde fark edilmeyecek kadar küçük” diyor.
Yılın son süper ayı aralıkta
Kasım’daki bu dolunayı kaçıracaklar için bir fırsat daha var. 2025’in son süper dolunayı 6 Aralık’ta gökyüzünde yükselecek.
Kaynak: Gazete Oksijen
