Koronavirüs salgınına karşı mRNA aşıları (Biontech ve Moderna) kullanan İsrail ve ABD aşılamaya geçen yılın Aralık ayında başlamıştı. İki dozun ardından geçen yaklaşık 8 aylık sürede bu iki ülkede Delta varyantı nedeniyle vaka sayılarında yaşanan artış üçüncü dozun bir zorunluluk haline gelmesine neden oldu. Evet, iki doz Biontech aşılılar halen virüsü kapmaları durumunda aşısızlara göre çok daha hafif atlatabiliyor, ölüm riskleri de çok düşük. Ancak aşı virüsün yayılmasını engellemekte yeterince koruyucu değil. Yani, yeni vaka sayılarının artması engellenemiyor bu da salgının süresini uzatıyor.
İsrail iki doza “eksik” diyor
Durum böyle olunca aşılamanın en başarılı ülkelerinden biri olan İsrail, üçüncü doz tartışmasında da ön alan ülke oldu. Alınan kararla iki doz Biontech aşılı kişiler “eksik aşılı” olarak tanımlandı ve üçüncü dozunu tamamlayanların ancak “tam aşılı” kabul edileceği açıklandı. Hatta ülkede koronavirüsle mücadelenin başında bulunan isim Salman Zarka, “Özellikle Delta varyantına karşı etkili bir dördüncü doz aşının 2021 sonu ya da 2022 başında uygulanması kaçınılmaz. Ayrıca antikor seviyelerindeki düşüş nedeniyle her 6 ayda bir aşı olmaya da hazırlıklı olmalıyız” diye konuştu.ABD ve AB de başlıyor
ABD’de Beyaz Saray da uzun süren bir tartışmanın ardından Biontech firmasından gelen verileri de baz alarak İsrail’in açtığı yoldan gitme kararı aldı. Avrupa Birliği’nin İlaç Ajansı (EMA) da, BionTech aşısının üçüncü dozunun 16 yaşından büyüklere takviye doz olarak uygulanması için yapılan başvuruyu değerlendirmeye başladı. Uğur Şahin’in açıklamaları
Avrupa İmmünoloji Kongresi’nde konuşan BioNTech CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin, aşıları hakkında son verileri paylaştı. Buna göre, Biontech’in iki dozunu olduktan iki ay sonra antikor seviyelerinin düşmeye başladığı tespit edildi. İki doz aşı halen güçlü koruma sağlıyor ama Delta varyantına karşı tam nötralizasyon ek üçüncü dozdan sonra sağlanıyor. Şahin, “Veriler 3’üncü dozda yüzde 95, enfeksiyon kontrolünde yüzde 97 tam korumanın sağlandığını gösteriyor” dedi.DSÖ şiddetle karşı
Ancak 3’üncü doz konusunda tüm uzmanlar hemfikir değil. DSÖ Genel Sekreteri Tedros Adhanom Ghebreyesus, üçüncü doz yerine aşıya erişimi sıkıntılı ülkelere aşının ulaştırılması gerektiği uyarısını tekrarladı. Bugüne kadar dünyada 5 milyar doz aşı yapıldı, bunun yüzde 75’ini 10 zengin ülke paylaştı. Bazı bilim insanları bu duruma DSÖ’den çok daha tepkili. Amerikan Gıda ve İlaç Ajansı FDA’de iki görevli, 3’üncü doz aşı kararının ardından istifa etti. Science dergisine konuşan Bruce Aylward “Aşıya en çok ihtiyacı olanların elinden aşıları alıyorsunuz” derken, Tulio de Oliveira ise, “Bunun adaletsiz hatta kriminal bir durum olduğunu” belirtti.
