Yapılan araştırmalara göre Covid’e yakalanan kişilerin yüzde 10-30’u ‘Uzun Covid’ belirtileri gösteriyor. Neden bazı insanların bu durumdan yakındığı diğerlerine ise ‘Uzun Covid’in hiç uğramadığı ise halen soru işareti. Ancak 4 faktörün riski artırdığı düşünülüyor:
1- Hastalık süresince taşınan yüksek virüs yükü
2- Oto-antikorların varlığı
3- MS hastalığına yol açtığı anlaşılan Epstein-Barr virüs geçmişi
4- Tip-2 diyabet
Uzmanlara göre virüs hastalık atlatıldıktan sonra bile bağırsaklarda, lenflerde ve dokularda aylarca kalıyor. Bu da bağışıklık sisteminin virüsle savaşının devam etmesine neden oluyor.
Uzun Covid vakalarının çoğunda semptomlar hastalığın atlatılmasından haftalar sonra yapılan bir spor sonrasında yeniden ortaya çıkabiliyor. Bu da doku ve kaslara taşınan oksijenin azalmasına sebep olan dolaşım sistemindeki tahribata işaret ediyor.
Bir başka çalışmada ‘Uzun Covid’ hastası bir kişinin sağlıklı kalp ve akciğere sahip olmasına rağmen bisiklete biniş sonrasında fenalaşması sonrası kasların sadece oksijeni kısmi olarak alabildiği anlaşıldı. Bu da egzersiz kapasitesinin azalmasına sebep oldu.
Özel MR çekimleri yapan bir cihaz araclığıyla İngiltere’de yapılan bir incelemede Covid rahatsızlığı sırasında hiç hastaneye yatmamış olan kişilerin akciğerlerinde de hasar olduğu görüldü. Bu kişilerin sağlıklı insanlara göre oksijeni daha az etkili kullanabildiği anlaşıldı. Bunun sebebi ise akciğer dokularındaki tespiti zor mikro pıhtılar.
- Akciğerler: İlk belirtiler akciğerlere sınırlı oksijen ulaştığını gösteriyor.
- Dolaşı sistemi: Damar hasarı ve pıhtılar yorgunluğa sebep olabiliyor.
- Beyin: Enflamasyon ve düşük oksijen seviyeleri bilişsel yeteneklerde zayıflamaya sebep oluyor.
- Bağışıklık sistemi: Otoimmün rahatsızlığa sebep olan oto-antikorlar veya virüs kalıntıları zincirleme bir reaksiyona sebep olabilir.
