İsrail, Lübnan'dan İsrail topraklarına düzinelerce roket attığını söylediği Filistinli militan gruplara karşı Lübnan ve Gazze Şeridi'nde hava saldırıları düzenledi. Lübnan'dan gelen olağandışı şiddet patlaması, Kudüs'ün en kutsal yerlerinden biri üzerinde gerilimin yüksek olduğu bir dönemde İsrail ile komşuları arasında daha geniş çaplı bir çatışma korkusunu tetikledi. Askeri analistler roket saldırısının, İsrail ve Lübnanlı militan grup Hizbullah'ın 34 gün süren bir savaşa girdiği 2006 yılından bu yana gerçekleşen en büyük saldırı olduğunu söyledi.
"İran dahil oldu mu inceliyoruz"
Perşembe günü öğleden sonra İsrail'in kuzeyindeki kasabalarda hava saldırısı sirenleri çaldı ve çok sayıda İsrailli sığınaklara koştu. Roketlerin çoğu İsrail hava savunması tarafından vuruldu ya da açık alanlara düştü. İsrailli sağlık yetkilileri en az iki İsraillinin şarapnel parçaları nedeniyle hafif yaralandığını söyledi.
İsrail ordusu Lübnan'dan yapılan roket atışlarının arkasında Gazze Şeridi'ni yöneten Hamas ve Filistin İslami Cihad gibi Filistinli militan grupların olduğunu söyledi. İsrail ordu sözcüsü Richard Hecht saldırının büyük olasılıkla Hizbullah'ın bilgisi dahilinde gerçekleştirildiğini ve ordunun İsrail'in bölgedeki başlıca düşmanı olan İran'ın olaya dahil olup olmadığını incelediğini söyledi.
"Durum son derece ciddi"
İsrail-Lübnan sınırında devriye gezen barış gücü Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü de "Mevcut durum son derece ciddi" dedi. Gerginliğin daha da tırmanmasını önlemek için itidal çağrısında bulundu. Ne Filistinli gruplar ne de Hizbullah roketlerin sorumluluğunu üstlendi. İslamcı militan grup, Hamas lideri İsmail Haniye'nin Perşembe günü resmi bir ziyaret için Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta bulunduğunu söyledi.
Perşembe gecesi geç saatlerde İsrail ordusu Gazze'de Hamas'a ait mühimmat fabrikalarını ve tünelleri hedef aldığını açıkladı ve bunun üzerine Filistinli militanlar Gazze sınırı yakınlarındaki İsrail şehirlerine roket atmaya başladı. Şiddetli patlama sesleri Gazze Şeridi'nin her yerinden duyuldu. Her iki taraftan da herhangi bir can kaybı bildirilmedi.
"Düşmanlarımıza büyük bir bedele mal olacak"
İsrail ordusu, İsrail uçaklarının daha sonra güney Lübnan'daki Hamas hedeflerini vurduğunu söyledi. Lübnan medyası İsrail hava saldırılarının İsrail sınırından yaklaşık 15 mil uzaklıktaki Tyre civarında gerçekleştiğini bildirdi. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu "İsrail'in bu gece ve bundan sonra vereceği karşılık düşmanlarımıza büyük bir bedele mal olacak" dedi.
İsrail ile Lübnan ve Gazze'deki militanlar arasındaki karşılıklı ateş, İsrail'in Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad'ı destekleyen İran'la gölge savaşında belirgin bir yükselişin ortasında meydana geldi. İsrailli güvenlik yetkilileri, bunun en yakın nedeninin İsrail polisinin Kudüs'teki El Aksa cami kompleksine düzenlediği ve yüzlerce kişinin tutuklandığı baskın olduğunu ve Arap dünyasının dört bir yanından kınamalar geldiğini söyledi. İsrail-Arap gerginliğinin fitilini ateşleyen kutsal mekân, hem Müslümanlar hem de Tapınak Tepesi olarak adlandırılan Yahudiler için kutsaldır.
Çarşamba günü El Aksa yerleşkesinde İsrailli polisler, Yahudi İsraillilerin beklenen Hamursuz Bayramı ziyareti öncesinde caminin içinde barikat kuran Filistinlileri güç kullanarak dağıtmaya çalıştı. İsrail polisi Filistinlilerin havai fişek attığını ve memurlara taş fırlattığını söyledi. Filistin Yönetimi'nin resmi medyasında dolaşıma sokulan video görüntülerinde polisin Filistinlilerle itişip kakıştığı ve onlara sopalarla vurduğu görülüyor.
Diğer Arap ülkelerinin yanı sıra Mısır, Ürdün ve Suudi Arabistan İsrail'in kutsal mekâna baskın yapma kararını eleştirdi. Hizbullah, ibadet edenler ve El Aksa camisini korumak için attıkları tüm adımlarda Filistin halkı ve direniş gruplarıyla yan yana duracağını söyledi. Gazze'deki Filistinli militanlar Çarşamba sabahı İsrail şehirlerine birkaç roket fırlatarak İsrail'in Hamas'a ait askeri bölgelere hava saldırısı düzenlemesine yol açtı. Perşembe sabahı Gazze'deki militanlar İsrail'e karadan havaya birkaç füze fırlattı ve bu füzeler havada patladı.
"İsrail'e baskı yapılmalı"
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Vedant Patel Lübnan'dan yapılan roket atışını kınayarak ABD'nin "İsrail'in her türlü saldırganlığa karşı kendini savunma meşru hakkının" arkasında olduğunu söyledi. Lübnan Başbakanı Necip Mikati de mevcut istikrarı sarsan operasyonları yürütmek için Lübnan topraklarının kullanılması olarak nitelendirdiği roket atışını kınadı. Mikati ve Dışişleri Bakanı Abdallah Bou Habib uluslararası toplumlardan tırmanışı durdurması için İsrail'e baskı yapmasını istedi.
3 ayda 88 Filistinli öldürüldü
Roket saldırısı bölgede giderek tırmanan şiddet olaylarının ortasında gerçekleşti. Son üç ayda işgal altındaki Batı Şeria'da kan dökülürken, militanlar ve siviller de dahil olmak üzere en az 88 Filistinli öldürüldü. Aynı dönemde Filistinlilere yönelik saldırılarda en az 15 İsrailli öldürüldü.
İsrail'in güvenlik kurumları uzun zamandır güneyde Gazze'deki Hamas ve kuzeyde Hizbullah gibi Filistinli militan gruplara karşı çok cepheli bir savaş olasılığından endişe ediyor. Washington merkezli bir düşünce kuruluşu olan Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin 2021'deki tahminlerine göre, 2006'da İsrail'le yaşanan savaştan bu yana Hizbullah cephaneliğini önemli ölçüde genişleterek 11 binden 130 bin füzeye çıkardı.
İsrail ve Hizbullah en son Ağustos 2021'de karşı karşıya gelmiş ve Hizbullah İsrail topraklarına 19 roket fırlatmıştı. İsrail ordusu buna karşılık olarak roketlerin kaynağı olduğu düşünülen güney Lübnan'daki bölgeleri bombaladı. Her iki taraftan da herhangi bir kayıp bildirilmedi. Birkaç hafta önce İsrailli güvenlik yetkilileri İsrail topraklarının derinliklerinde yol kenarına yerleştirilmiş bir bombanın failinin Lübnan'dan İsrail'e geçtiğini tespit etti. İsrail ordusu saldırının arkasında Hizbullah'ın olup olmadığının hala araştırıldığını söyledi.
Hizbullah lideri Hasan Nasrallah Mart ayı sonunda yaptığı bir konuşmada İsrail'in saldırıya karşılık olarak Lübnan'da herhangi bir bölgeye ya da Lübnan topraklarındaki herhangi bir kişiye ulaşan herhangi bir saldırıda bulunması halinde amansız ve hızlı bir şekilde karşılık vermekle tehdit etti. Son haftalarda İsrail ile Hizbullah'ın hamisi İran arasındaki gerilim de arttı. İsrail ordusu, Pazar günü İsrail hava savunmasının Suriye'den ülkeye giren İran'a ait bir insansız hava aracını düşürdüğünü açıkladı.
Suriye devlet medyasına göre İsrail son günlerde İran'a ve Suriye'deki vekillerine karşı kampanyasını hızlandırdı ve son bir buçuk hafta içinde ülkedeki hedefleri en az dört kez vurdu. İran devlet medyası, İsrail'in son saldırılarında İran Devrim Muhafızları'nın iki üyesinin öldürüldüğünü bildirdi.
İsrail Suriye saldırıları hakkında yorum yapmadı. Savunma Bakanı Yoav Gallant Pazar günü işgal altındaki Batı Şeria'da bulunan bir İsrail askeri üssüne yaptığı ziyaret sırasında İsrail'in İran'ın, Tahran'ın askeri ve milis vekillerinin Devlet Başkanı Beşar Esad'ın kendisini devirmeye çalışan isyancıları yenmesine yardım ettiği Suriye'ye yerleşmesine izin vermeyeceğini söyledi. Gallant, "Gerektiğinde onları Suriye'den ait oldukları yere, yani İran'a iteceğiz" dedi.
