ABD'de bugün yapılacak ara seçimlerde Kongre’nin alt ve üst kanatları Temsilciler Meclisi ve Senato’nun üyeleri seçilirken 435 üyeli Temsilciler Meclisi'nin tamamı ve 100 üyeli Senato'nun da 35 üyesi için seçim yapılacak. Anketler ABD Temsilciler Meclisi’nde Demokratların çoğunluğu kaybedeceğine, Senato’da da Cumhuriyetçilerin en azından 50-50 denkliği yakalayabileceğine işaret ediyor.
Senatonun kontrolü belirsizliğini koruyor
ABD genelinde adaylar ara dönem kapanış konuşmalarını yaparken Demokratlar Kongre'nin kontrolünü ellerinde tutmaya, Cumhuriyetçiler ise son dönemdeki ivmelerini korumaya çalıştı. Cumhuriyetçiler, tarafsız analistler tarafından Salı günkü seçimlerde Temsilciler Meclisi çoğunluğunu ele geçirmek için favori olarak görülüyor ve anketler birçok seçmenin en önemli endişelerinin enflasyon ve ekonomik belirsizlik olduğunu söylediği için kilit oy bloklarının Demokratlardan uzaklaştığını gösteriyor. Senato'nun kontrolü ise hala belirsizliğini koruyor ancak anketler Arizona, New Hampshire ve Pennsylvania gibi eyaletlerdeki GOP (Cumhuriyetçi Parti) adaylarının son haftalarda kazanımlar elde ettiğini gösteriyor. Demokratlar ayrıca, bir zamanlar güvenli Demokrat olarak görülen ancak bu yıl rekabetçi olan Oregon ve New York eyaletlerinde valilik makamlarını ellerinde tutmaya çalışıyorlar.
35 sandalye belirsiz
Cook Political Report'un Senato ve valiler editörü Jessica Taylor konuyla ilgili, "Keşke bir ay önce yapılsaydı diyen pek çok Demokrat var. Seçim günü yaklaştıkça Demokratların durumu kötüleşiyor gibi görünüyor" ifadelerini kullandı. Taylor Senato şu anda yarı yarıya bölünmüş durumda olduğunu söyledi. Ekim ayı sonlarında Cook, seçimlerin Demokratların bir sandalye kazanmasından Cumhuriyetçilerin iki sandalye kazanmasına kadar herhangi bir sonuç doğurabileceğini öngörmüştü. Cumhuriyetçilerin çoğunluğu ele geçirmek için net beş sandalye kazanması gereken Temsilciler Meclisi kanadında ise Cook'a göre 35 sandalye belirsiz. Demokratlar 25, GOP ise 10 sandalyeyi savunuyor.
Ekonomi kürtaj hakkından daha önemli
Yüksek Mahkeme'nin federal kürtaj hakkını ortadan kaldıran kararının ardından yaz aylarında Demokratlar için beklentiler daha yüksek görünüyordu. Buna ek olarak, en rekabetçi eyaletlerden bazılarında, ABD eski Başkanı Donald Trump tarafından desteklenen adaylar, birçok siyasi analist tarafından daha seçilebilir olarak görülen adaylara karşı ön seçimleri kazandı. Ancak geçtiğimiz birkaç ay içinde Cumhuriyetçiler, seçmenlerin süregelen enflasyondan endişe duymaya başlamasıyla yeniden ivme kazandı. Wall Street Journal'ın seçim gününden yaklaşık iki hafta önce yaptığı bir anket, Cumhuriyetçileri avantajlı gösterdi ve kürtaj hakkının seçmenlerin kararlarında ekonomiden daha az önemli olduğunu ortaya koydu. Bu anket ayrıca Latin ve Siyahi seçmenler ile beyaz banliyö kadınları da dahil olmak üzere bazı seçmen gruplarının Cumhuriyetçilere doğru kaydığını ortaya koydu.
Seçim kampanyası sürecinde neler yapıldı?
Hafta sonu boyunca, Biden, üç eski başkan ve diğer önde gelen vekiller seçmenleri toparlamak amacıyla ülke çapında dolaştı. Biden Pazartesi akşamı Maryland'de Demokrat vali adayı Wes Moore için kampanya yürüttü. Moore anketlerde önde gidiyor. Rev. Al Sharpton ile Pazartesi günü radyo programında yayınlanan bir röportajda Biden, Cumhuriyetçilerin ara seçimlerde kongre çoğunluğunu kazanmaları halinde yaptıkları her şeyi silmeye çalışacaklarını söyledi. Siyahi Amerikalılara yardım etme çabalarının risk altında olacağını dile getirdi.
Pazartesi gecesi 15 Kasım Salı günü çok büyük bir açıklama yapacağını söyleyen Trump, Senato yarışında anketlerde Temsilci Tim Ryan'a (D., Ohio) karşı önde olan Cumhuriyetçi J.D. Vance ile Ohio'da bir miting düzenledi. Temsilciler Meclisi Azınlık Lideri Kevin McCarthy (R., Calif.) Virginia'da, Cumhuriyetçilerin en önemli seçim fırsatı olarak gördükleri bir yarışta Temsilci Elaine Luria'yı yerinden etmek için yarışan Senatör Jen Kiggans için seçmenleri topladı. McCarthy CNN'e verdiği demeçte Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi'nin kontrolünü ele geçirmeleri halinde derhal sınır güvenliğini güçlendirecek yasalara odaklanacaklarını söyledi. Biden yönetiminin böyle bir önlemi kabul etmesi pek olası değil.
Kongre adaylarının yüzde 20'si asker kökenli
Pew Araştırma Merkezi’nin yaklaşık 1000 adayın kampanya sitesi, resmi biyografisi, kamu açıklamaları ve medyada çıkan haberler üzerinden yaptığı araştırmaya göre, Kongre koltuğuna talip ara seçim adaylarının yaklaşık yüzde 20’si ABD ordusunda görev yapmış asker kökenli. Kongrenin Temsilciler Meclisi kanadı adaylarının yüzde 22’sini “belli düzeyde ABD ordusu deneyimine sahip” gaziler oluştururken, Senato adaylarında ise bu oran yüzde 16 civarında bulunuyor. Ülke genelinde çoğu Kongre veya eyalet valiliklerine talip asker kökenli adayların yaklaşık üçte ikisi Cumhuriyetçi Parti saflarından yarışa katılıyor ve adayların çoğunu erkekler oluşturuyor.
Toplam 191 Kongre adayı gaziden sadece 16’sını "askeri deneyimi" olan kadınlar oluştururken, Illinois'ten Demokrat Tammy Duckworth Senatoya aday olan tek kadın gazi olarak öne çıkıyor. Eyaletlerde 10 asker kökenli aday valilik koltuğu için yarışıyor. Eyalet valilikleri düzeyinde ise 72 adaydan 6’sı Cumhuriyetçi, 4’ü de Demokrat Partiden olmak üzere 10 asker kökenli aday ara seçimlerde yarışıyor.
Bunların arasından Wyoming Valiliği için Demokrat Parti’den yarışan Theresa Livingson, ABD Hava Kuvvetlerinde 9 yıl görev yapmış tek asker kökenli kadın vali adayı olarak göze çarpıyor. Kayıtlı seçmenlerin yüzde 53’ü, asker kökenli adaylara, Kongrede partizanlıktan uzak siyasi iki kanat arasında çalışma ve iş birliğini geliştireceğine inandığı için daha sıcak bakıyor. Siyasi analistler ise bugün ara seçimlere katılacak asker kökenli adayların birçoğunun aşırı sağ ideolojilere sahip olduğuna, dış politika konusunda ise Demokratların genel tutumunun aksine müdahaleci olmayan pozisyonda bulunduklarına işaret ediyor. ABD seçmeninin tarihsel olarak gazi kökenli adaylara önem verdiği, özellikle 2. Dünya Savaşı sonrası ile Soğuk Savaş döneminde Kongredeki asker kökenli seçilmişlerin oranının zirve yaptığı kayıtlarda bulunuyor. 1967'de Temsilciler Meclisi’nin yüzde 75'i orduda görev yapmış milletvekillerinden oluşurken, 1975'te yüzde 81 ile asker gazisi senatörlerin oranı ülke tarihinde en üst seviyeye çıkmıştı.
