Amerikan Bilim Adamları Federasyonu (FAS), ikisi patlayıcı mühimmat imha biriminden olmak üzere ABD askerleri ve bir sivil tarafından hasar açısından incelenen bir B61 bombasının fotoğrafını keşfetti. Bombanın arka kısmı bir çarpma sonucu bükülmüş gibi görünüyor ve kuyruk kanatlarından biri kayıp. Belirgin bir deliği kapatan pembe yapışkan bant var.
Fotoğraftaki detay tesadüfen fark edildi
FAS'ın Pazartesi günü yayınladığı bir raporda resmin, ülkenin nükleer silah tesislerinden biri olan New Mexico'daki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı'nın 2022 yılında iş başvurusunda bulunan öğrencilere yaptığı bir sunumda yer aldığı ve fotoğrafın coğrafi konumunun, ABD ile yapılan nükleer paylaşım anlaşması çerçevesinde toplam 100 adet B61 nükleer ağırlık bombasının depolandığı beş Avrupa ülkesindeki altı üsten biri olan Hollanda'daki Volkel hava kuvvetleri üssüne ait olduğu belirtildi.
Raporun yazarı ve FAS nükleer bilgi projesinin direktörü Hans Kristensen, "Görüntünün Volkel AB'de çekildiğine, bükülmüş B61 şeklinin gerçek bir silah olduğuna (bir eğitim simülasyonuna karşı) ya da hasarın bir kazanın sonucu olduğuna (bir eğitim simülasyonuna karşı) dair resmi bir teyit olmadığını baştan vurgulamak gerekir" diye yazdı ve şu sözleri kaydetti:
İlk nükleer silah kazası vakası olabilir
"Eğer görüntü gerçekten de bir nükleer silah kazasına aitse, bu Avrupa'daki bir hava üssünde yakın zamanda meydana gelmiş ve belgelenmiş ilk nükleer silah kazası vakası olacaktır."
Bir nükleer silaha verilen herhangi bir hasar "bükülmüş mızrak" olayı olarak bilinir ve genellikle gizli tutulur. ABD'nin Avrupa'daki hava kuvvetlerinden bir sözcü fotoğrafla ilgili doğrudan yorum yapmazken şunları söyledi: "ABD, stratejik cephaneliğini destekleyen personel ve ekipman için, Amerika'nın kritik yeteneklerini korumak için rutin eğitim, bakım ve güvenlik faaliyetlerini içeren en yüksek standartları sürdürmektedir."
Bu fotoğraf için ek bilgimiz yok
Sözcü, "Belirli tatbikatlar ya da gerçek dünya operasyonları da dâhil olmak üzere, genel ya da özel herhangi bir yerde nükleer silahların varlığını ya da yokluğunu ne teyit ne de inkâr etmek ABD'nin politikasıdır" dedi.
Los Alamos Ulusal Laboratuvarı e-posta yoluyla yaptığı açıklamada ise bu fotoğraf için ek bilginin mevcut olmadığı kaydetti.
B61 bombası ABD cephaneliğinde kalan tek taktik nükleer silah olarak biliniyor ve 100 tanesi Hollanda, Belçika, Almanya, İtalya ve Türkiye'de bulunuyor. Bombalar ABD'nin malı olarak kalmaya devam ediyor, ancak diğer altı NATO müttefikinin hava ekipleri bunları uçaklara yerleştirmek ve uçurmak için eğitiliyor. Herhangi bir savaş durumunda, silahların müttefik uçaklara aktarılması için ABD'nin, NATO nükleer planlama grubunun ve anlaşmanın geçmişi nedeniyle İngiltere başbakanının onayı gerekiyor. Bu tür nükleer paylaşım operasyonları her yıl NATO'nun en son Kasım ayında yapılan Steadfast Noon tatbikatında uygulanıyor ve Rusya'nın Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinden bu yana Polonya da bu düzenlemenin bir parçası olmayı talep etti.
B61 askeri açıdan artık demode
Silah kontrolü savunucuları uzun zamandır B61'in askeri açıdan demode olduğunu ve silahsızlanmaya doğru kolay bir adım olarak Avrupa'dan çekilmesi gerektiğini savunuyorlardı. Obama yönetimi B61'i geri çekmeyi düşünmüş ancak ABD'nin nükleer şemsiyesinin kendilerini koruduğunu düşünen bazı Avrupalı müttefiklerin direnişiyle karşılaşılınca ve Rusya'nın 2014 yılında Kırım'ı ele geçirmesinin ardından bu fikirden tamamen vazgeçildi.
Demode silah modernize edildi
Bunun yerine silah modernize edildi ve yeni versiyon olan B61-12'nin Avrupa'ya teslim edilmesi bekleniyor. Kasım ayında C-17A nakliye uçaklarına B61-12 nükleer bombalarını taşımaları için güvenlik onayı verildi ve Kristensen bir hafta önce bir C-17A uçağının New Mexico'dan Volkel hava üssüne uçtuğunu belirtti, ancak bunun B61-12 bombalarını taşıdığını kanıtlamadığı konusunda uyardı ve şu sözleri kaydetti:
"B-61 bombası, tamamen monte edilmiş bir nükleer silahın olabileceği kadar güvenlidir. İyi güvenlik mekanizmalarına ve ateşe, şoka, şarapnele vs. maruz kaldığında patlamayacak kadar dayanıklı."
