Denize kıyısı olmayan Nijer'deki petrolü Atlantik okyanusu kıyısındaki Benin üzerinden dünya pazarına ihraç etmeyi hedefleyen Nijer-Benin petrol boru hattı projesinde sınır krizi devam ediyor.
Nijer'in güvenlik gerekçesiyle Benin sınırını kapatmasına karşın Benin Limanı'ndan petrol ihracat etmek istemesi nedeniyle yaşanan krizde 2 ülke yetkililerinden oluşan ortak komite toplantıları da sonuçsuz kaldı. Benin, Nijer'in boru hattı üzerinden petrol ihracatının yapılabilmesi için kara sınırını açması gerektiğini savunurken Nijer ise sınırın, güvenlik gerekçesiyle kapatıldığını vurguluyor.
Geçen hafta Benin Maden Bakanı Samou Seidou Adambi, Nijer'in başkenti Niamey'de mevkidaşıyla görüşmüş ancak Cumhurbaşkanı Abdarrahmane Tchiani tarafından kabul edilmemişti. Benin Cumhurbaşkanı Patrice Talon, Adambi'nin Tchiani ile görüştürülmemesine tepki göstermişti. Nijer Başbakanı Ali Lamine Zeine de Adambi'nin askeri yönetim yetkilileriyle görüştüğünü söylemişti.
Nijer'deki darbe nedeniyle gerilen ilişkiler
İki ülkenin arası, Nijer'de Temmuz 2023'teki askeri darbe sonrasında açılmıştı. Benin, darbe nedeniyle Nijer'e yaptırım uygulayan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) üyesi olması nedeniyle bu ülkeye sınırlarını kapatmıştı.
Benin Cumhurbaşkanı Talon ise ECOWAS'ın sert tutumuna karşın Nijer'deki askeri yönetimle daha ılımlı ilişkiler kurmaya çalışmış ancak beklediği karşılığı bulamamıştı. Benin, Nijer sınırını açsa da bu sefer de Nijer tarafı güvenlik gerekçesiyle sınırını kapatmıştı.
Afrika'nın en uzun petrol boru hattı
Çin şirketi Wapco tarafından inşaatına 2019'da başlanan, yaklaşık 5 milyar dolara mal olan Nijer-Benin Petrol İhraç Boru Hattı (PENB) projesi martta tamamlanmış ve ilk sembolik üretim de nisanda gerçekleşmişti.
Proje kapsamında, Nijer'in güneybatısından çıkarılan ham petrolün, 2 bin kilometrelik petrol boru hattıyla komşu ülke Benin'deki Seme Limanı üzerinden ihraç edilmesi hedefleniyor. Böylece denize kıyısı olmayan Nijer, Atlantik okyanusu kıyısındaki Benin üzerinden petrol ihracatı gerçekleştirebilecek.
Nijer'in, projenin tam olarak hayata geçirilmesiyle 90 bin varili ihraç edilmek üzere günlük 110 bin varil ham petrol üretmesi bekleniyor. Projede, 2026'da Nijer'in günlük 200 bin varil ham petrol üretebilmesi ise nihai hedef olarak belirlendi. Halihazırda günlük 20 bin varil ham petrol üretebilen, Sahel'de büyük bir çöl ülkesi olan Nijer, ihracat kanalları olmadığı için bu petrolü ülke içinde kullanıyordu.
Uluslararası Para Fonu (IMF) ise Nijer'in günlük 110 bin varil ham petrol üretebilmesi halinde ülke ekonomisinin yaklaşık yüzde 11 büyüyebileceğine dikkati çekiyor. Projede petrol ihracatının yapılabilmesi için 2 ülke arasındaki sınır sorununun çözülmesi gerekiyor.
Kaynak: AA
