ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Kasım 2023'te San Francisco'da zirvede kurulmasına karar verdikleri uyuşturucuyla mücadele ortak çalışma grubu, ilk toplantısını Pekin'de yaptı. Çin Kamu Güvenliği Bakanı Vang Şiaohong, ilk toplantının yapılması dolayısıyla düzenlenen törende, "çalışma grubunun işleyiş esasına dair ortak anlayışa vardıklarını" belirtti.
ABD heyetine başkanlık eden Beyaz Saray İç Güvenlik Danışmanı Yardımcısı Jen Daskal da Başkan Biden'ın, sorunun Amerikan halkı açısından önemini vurgulamak için üst düzey bir heyeti Çin'e gönderdiğini" ifade etti. Fentanil, ABD'de yılda 100 binden fazla insanın hayatını kaybettiği büyük bir bağımlılık krizine sebep olan uyuşturucu katkılı ilaçların ham maddesi olma niteliği taşıyor.
Fentanil kaçakçılığı ve Çin
ABD'ye kaçak yollardan sokulan fentanilin büyük bölümü, geçmişte, yasal boşluklardan yararlanılarak Çin'den ithal ediliyordu. Pekin yönetiminin 2019'da yürürlüğe koyduğu düzenlemeler ve kaçakçılıkla mücadele çabaları bunu önemli ölçüde azaltırken Çin bu kez fentanil üretiminde kullanılan öncü kimyasalların temin edildiği adres haline gelmişti.
Çin ile ABD arasında uyuşturucuyla mücadele alanındaki işbirliği, ticari rekabetin ve jeopolitik gerilimlerin artmasıyla sorunlu duruma gelmişti. Pekin yönetimi, ABD'nin bu konudaki yönelttiği eleştirilere, "ABD'nin uyuşturucu sorununu kendi içinde çözmesi gerektiği" karşılığını veriyordu.
Washington yönetimi, Eylül 2021'de, uyuşturucu hapların yapımında kullanılan fentanil ve öncül kimyasal maddelerini üreten 4 Çinli şirkete yaptırım uygulayacağını duyurmuştu. Dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Ağustos 2022'de Tayvan'ı ziyareti ardından pek çok alanda askıya alınan diyalog mekanizmaları arasında uyuşturucuyla mücadele de vardı.
ABD Adalet Bakanlığı, Haziran 2023'te sentetik uyuşturucu fentanil ve öncül kimyasal maddelerini ürettikleri, dağıttıkları ve sattıkları gerekçesiyle 3 Çinli şirket ve çalışanları hakkında dava açıp 2 Çin vatandaşını gözaltına almıştı.
San Francisco görüşmesi
Çin Devlet Başkanı Şi, Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi için ABD'ye yaptığı ziyarette, 15 Kasım 2023'te ABD Başkanı Biden ile San Francisco şehrinde bir araya gelmişti. San Francisco görüşmesinde liderler, 2022'de dönemin Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan'ı ziyaretinin ardından kesilen askeri diyaloğu yeniden kurmanın yanı sıra uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele, iklim değişikliği ve yapay zeka yönetimi alanlarında ortak çalışma grupları oluşturma konusunda anlaşmıştı.
Kaynak: AA
