Birleşik Krallık'ın dış istihbarat servisi MI6’nın başına, kuruluş tarihinin 116 yılı boyunca ilk kez bir kadın getirildi. Başbakan Sir Keir Starmer’ın onayıyla, halen teşkilatın teknoloji ve yeniliklerden sorumlu genel müdürü olarak “Q” unvanıyla görev yapan 47 yaşındaki Blaise Metreweli, sonbaharda Sir Richard Moore’dan devralacağı “C” (Chief) koltuğuna atandı.
Metreweli, 1999 yılında MI6’ya katıldıktan sonra kariyerinin büyük bölümünde Orta Doğu ve Avrupa’da operasyonel görevlerde bulundu. Cambridge Üniversitesi’nde antropoloji eğitimi alan Metreweli, kısa süreliğine ülke içi istihbarattan sorumlu MI5’te “K” direktörlüğüne de liderlik etmiş; Rusya, Çin ve İran’dan kaynaklanan tehditlerle ilgilenmişti. Metreweli, kısa süre sonra dış istihbarat servisi MI6’ya atanmıştı.
'Tarihî bir adım'
Starmer, atamayı duyurduğu açıklamasında Metreweli’nin “tarihî bir adım” olduğunu vurguladı:
“İstihbarat servislerimizin çalıştığı alanların hiç olmadığı kadar hayati olduğu bir dönemde, ülkemiz saldırgan devletlerin casus gemileriyle, karmaşık siber saldırılarla ve kamu hizmetlerimizde kargaşa yaratmak isteyen hacker ağlarıyla karşı karşıya.”
Dışişleri Bakanı David Lammy ise istihbarat birimlerine ek 600 milyon sterlinlik (yaklaşık 32 milyar TL) bütçe ayıracaklarını duyurarak Metreweli’nin “Britanya’yı içte ve dışta güvende tutma” misyonunu üstleneceğini belirtti.
Moore’un mirası ve Metreweli’nin öncelikleri
İngiltere’nin eski Ankara Büyükelçisi Richard Moore, 2018’den bu yana sürdürdüğü görevini Ekim 2025’te noktalayacak. Göreve başlarken, Brexit ve 2008 finans krizlerinde merkez bankacılığı deneyimiyle ünlenen Moore, son konuşmasında “dünyanın hiç bu kadar tehlikeli bir hâl almadığını” belirtmiş; IŞİD’in yeniden yükselişi, daha iddialı bir Çin ve Rusya–Ukrayna savaşı kaynaklı istikrarsızlığın altını çizmişti.
Metreweli’nin karşısındaki başlıca zorluk ise, öngörülemez seyriyle dikkat çeken ABD Başkanı Donald Trump yönetimindeki CIA ile “güvenlik çıkarlarının ayrıştığı” bir dönemde iş birliğini yönetmek olacak. Ayrıca, İsrail–İran çatışması gibi jeopolitik gerilimler ve teknoloji odaklı tehditlerin artışı, yeni “C”nin öncelikli gündem maddeleri arasında yer alacak.
Kadın liderlik ve geleceğe bakış
MI6 tarihinde ilk kadın “C” unvanını alan Metreweli, 2022’de Finansal Times’a verdiği röportajda kadınların “ajan adaylarıyla ortak zemin bulmakta” ve duygusal muğlaklık anlarında avantaj sağlamakta başarılı olduğunu söylemişti. Gerçek çalışan sayısını gizli tutan MI6’da üst düzey temsil ise son yıllarda artış gösterdi: Moore’a bağlı dört direktörden üçü kadın. Yine de teşkilatın son yayımlanan verilerine göre kadınlar, erkek meslektaşlarına göre ortalama %7,9 daha düşük ücret alıyor.
'Kritik bir lider olacak'
Göreve gelmekten büyük gurur duyduğunu belirten Metreweli, “MI6’nın cesur görevlileri ve uluslararası ortaklarımızla birlikte çalışmaya devam etmeyi sabırsızlıkla bekliyorum” dedi. Moore da “Blaise, teknoloji alanındaki engin bilgisi ve vizyonuyla teşkilatımız için kritik bir lider olacak” sözleriyle halefine destek verdi.
Bu atamayla birlikte MI6, eski Ankara Büyükelçisi Moore’ın bıraktığı koltuğa oturacak ilk kadın başkana kavuşurken, İngiliz istihbarat tarihinde hem geleneksel hem de kurumsal bir dönüşümün simgesi oldu.
