Avrupalı yetkililere göre, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın Moskova’daki temsilcileri, geçen hafta üç MiG-31 savaş uçağının Estonya hava sahasına girdiği iddiası üzerine Rus tarafına sert uyarılarda bulundu. Kapalı kapılar ardında yapılan toplantıya ilişkin bilgi veren yetkililer, bu ihlalin Rus komutanların doğrudan emriyle “kasıtlı” şekilde gerçekleştiği sonucuna vardıklarını aktardı.
Moskova ise suçlamaları reddederek Estonya sınırının ihlal edilmediğini savundu. Rus yetkililer ayrıca Polonya’ya giren insansız hava araçlarının da “hata sonucu” yön değiştirdiğini iddia etti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rus askeri uçuşlarının “uluslararası kurallar çerçevesinde” yapıldığını söyledi.
NATO'nun sınavı
Bloomberg'in haberine göre, NATO’nun doğu kanadı bu ay içinde çok sayıda hava sahası ihlaliyle karşılaştı. Estonya’daki savaş uçaklarının yanı sıra Romanya, Polonya ve olasılıkla Danimarka üzerinde Rus yapımı insansız hava araçları görüldü. Bu gelişmeler, Ukrayna’ya yönelik saldırılarını artıran Vladimir Putin döneminde ittifakın dayanıklılığına yönelik önemli bir sınav olarak değerlendiriliyor.
ABD Başkanı Donald Trump ise bu hafta yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın işgal altındaki tüm topraklarını “Avrupa Birliği’nin desteğiyle” geri alması gerektiğini söyledi. Trump, ABD’nin rolünü ise “silah satışı” ile sınırladı.
Görüşmenin perde arkası
Moskova’daki toplantıda bir Rus diplomat, Avrupa temsilcilerine ihlallerin “Ukrayna’nın Kırım’a yönelik saldırılarına karşılık” yapıldığını söyledi. Kremlin, bu operasyonların NATO desteği olmadan gerçekleşemeyeceğini savunarak “Rusya’nın Avrupa ülkelerini de kapsayan bir çatışmanın içinde olduğunu” öne sürdü.
Avrupalı diplomatlar, Rus tarafının toplantı sırasında kapsamlı notlar aldığını, bunun da NATO’nun tavrının üst kademelere rapor edilmesi için talimat verildiğini düşündürdüğünü belirtti.
Danimarka’da drone saldırısı şüphesi
25 Eylül’de Danimarka’nın Aalborg Havalimanı’na yönelik drone saldırısı hava trafiğini aksatırken, Kopenhag yönetimi olayda Rusya’nın rolü olabileceğini açıkladı. Adalet Bakanı Peter Hummelgaard, “Amaç bizi bölmek ve korkutmak. Hibrit saldırıların tehdidi kalıcı hale geldi” dedi.
NATO’nun 1949’daki kuruluşundan bu yana yalnızca dokuz kez devreye giren 4. Maddesi, bu ay Polonya ve Estonya’daki ihlaller sonrası iki kez işletildi. Danimarka da soruşturma sonucuna göre aynı adımı atmayı değerlendirdiğini açıkladı.
NATO'da farklı sesler
Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Paris, Londra ve Varşova ile koordinasyon içinde olduklarını belirterek “gerekli tüm önlemleri desteklediğini” açıkladı. Hollanda Başbakanı Dick Schoof da NATO hava sahasına giren Rus uçaklarının düşürülebileceğini söyledi.
Ancak İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius gibi bazı liderler temkinli olunması gerektiğini savunuyor. Pistorius, Rus uçaklarının vurulmasının “Putin’in kışkırtma tuzağına düşmek” olabileceği uyarısında bulundu.
Trump ise Polonya Başbakanı Donald Tusk ile birlikte, Rus uçaklarının düşürülmesi yönündeki sert çağrıları destekledi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise France 24’e verdiği röportajda NATO’nun nasıl karşılık vereceğine dair ayrıntı paylaşmadı.
Moskova’dan uyarı
Fransa’da RTL radyosuna konuşan Rusya’nın Paris Büyükelçisi Aleksey Meşkov, “NATO, hava sahasının ihlali bahanesiyle Rusya’ya ait bir uçağı vurursa bu savaş olur” dedi. Kremlin ise NATO’yu “kendi toprakları dışında yürütülen operasyonlara destek vermekle” suçlamayı sürdürdü.
Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, “Rusya bizi test ediyor. Hazırlığımızı, tepki verme kararlılığımızı ölçüyor. Bu nedenle hızlı ve kararlı bir dayanışma göstermek çok önemli” diyerek sert karşılık verilmesi gerektiğini savundu.
Kaynak: Gazete Oksijen
