Yeni BM raporu küresel ısınmanın etkilerine dair en kaygılandırıcı değerlendirmelerden biri olabilir.T he Guardian'ın haberleştirdiği rapor, daha önce etkilenmemiş ülkelerin bile kontrol edilemeyen yangınlara maruz kalabileceğini belirtirken, önlemler için harcama/yatırım çağrısı yapıldı.
50 ülkeden araştırmacılar hazırladı
Buna göre; Kaliforniya, Avustralya ve Siberya’yı mahveden orman yangınları, yüzyılın sonunda yüzde 50 oranında daha da yaygınlaşacak. Etkisi artan iklim krizi ve toprak kullanımı değişimi, orman yangınlarının küresel artışını tetikliyor. 50 ülkeden araştırmacıların hazırladığı BM raporu, 2030’a kadar yüzde 14’lük, 2050’ye kadar ise yüzde 30’luk artış tahmininde bulunuyor.
Radikal değişiklik gerekiyor
Elde edilen veriler, orman yangınlarını önlemek için kamusal harcamalarda radikal bir değişiklik gerektiğini gösteriyor. Rapor, devletlerin yanlış yerlere para harcadığına dikkat çekiyor. Acil servisler yerine, orman yangınlarını önlemeye yatırım yapmanın daha verimli bir yaklaşım olduğuna dikkat çekiliyor
Gündelik hayatın olağan bir parçası haline geldi
Kâr gütmeyen çevresel iletişim merkezi GRID-Arendal’la işbirliği yapılan rapora göre orman yangınları, Antarktika harici bütün kıtalarda gündelik hayatın olağan bir parçası haline gelirken, çevreyi, vahşi yaşamı, insan sağlığı ve altyapılarını yok ediyor.
Rapor yangınların dünya genelinde büyük değişiklikler gösterdiği uyarısında bulunuyor: Avustralya’dan Kanada’ya, ABD’den Çin’e, Avrupa’nın bütününde ve Amazonlar’da orman yangınları çevre, vahşi yaşam, insan sağlığı ve altyapılarını yok ediyor.
Durum kesinlikle aşırı ancak umutsuz değil
Rapor, bazı ekosistemlerin işlevselliği için gerekli olan kontrollü yangınlar yerine, alışılmadık ve kontrolsüz olan, büyük alanları yakan orman yangınlarına yoğunlaşıyor. Bu yangınların topluma, ekonomiye ve çevreye ciddi tehditler teşkil ettiği bildiriliyor. Çalışma, küresel ısınmanın bu ay Güney Kaliforniya’da batırılamayacak mega yangınlar çıkarabileceği ikazında bulunuyor. Geçen sene ABD’deki yangınlara müdahale gittikçe zorlaşırken, 3 milyon hektarlık alan yandı.
Yangın bütçesi revize edilmeli
Şu an, orman yangınlarına doğrudan müdahale için bütçenin yüzde 50’si ayrılırken, önlemlere ayrılan kısım yüzde 1’den az. Rapor yangına hazırlık formülü çağrısında bulunuyor. Formül yatırımların yeniden dağıtılmasını öneriyor. Bütçenin yarısının planlama, önleme ve hazırlığa, üçte birinin müdahaleye ve yüzde 20’sinin toparlanmaya ayrılması gerektiği vurgulanıyor.
Küresel iklim değişikliği etkili
Johannesburg’da Witwatersrand Üniversitesi ekoloji profesörü olan Prof. Sally Archibald, ulaşılan sonucun önemli olduğunu söylüyor. Ancak olası yatırımın, yangınları tamamen ortadan kaldırmayacağını da belirtiyor. Bunun sebebi, yangınların doğrudan küresel iklim değişimi nedeniyle çıkması. Archibald, yatırımların yüzde 100 verimliliğe ulaşmasa bile, felaketleri ve etkilerini minimize edeceğini kayda geçirdi.
Uygulanabilecek bir çok doğal çözüm de mevcut. Kontrollü yangınlar, hayvanları alanlarda gezdirerek yanıcı maddelerin azaltılması ve evlere yakın ağaçların uzaklaştırılması.
Yerlilerin bilgisi ve bilim birleşmeli
Rapor, yerlilerin bilgileri ve bilimin harmanlanması gerektiği vurgusunda bulunuyor. Archibald, “Yüzyıllık araştırma sonrası Afrika'daki yerlilerin ekosistemi yenilemek için başlattığı yangınların en sağlıklı yöntem olduğu kanısına varıldı” diyor.
İklim krizini şiddetlendiriyor
Kontrollü yangınların teknikleri farklılıklar gösteriyor ancak temel kural, Ekvator civarının daha sık, uzağındakilerinse daha az gerçekleşmesi gerektiği. Bu kaideye istisnalar Ekvatora yakın olan, Amazon gibi tropik ormanlar. Orman yangınları turbalıklar ve ormanlar gibi karbon zengini ekosistemleri yok ederek iklim krizini şiddetlendiriyor. Sulak alanlar ve turbalıkları canlandırmak, gelecekteki yangınları önlemek için çok önemli. İklim değişikliği orman yangınlarının başlamasına sebep olan koşulları artırıyor: Susuzluk, sıcak hava ve güçlü rüzgârlar. Orman yangınlarının karbon emisyonları da hiç olmadığı kadar yüksek seviyede.
