Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkan Yardımcısı JD Vance, eşi ve beraberindeki heyetin "davetsiz misafir" olarak nitelendirildiği Grönland ziyaretine katılacağını açıkladı. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen de söz konusu JD Vance'in kararından evvel, "Bu ne Grönland'in istediği ne de ihtiyacı olan şey" demişti.
Arktik ziyareti gerginliği perçinledi
Danimarka başbakanı Frederiksen, Trump yönetimi üyelerinin Grönland'e davetsiz ziyareti öncesinde ABD'yi ada üzerinde “kabul edilemez bir baskı” uygulamakla suçladı. Bu açıklamalardan birkaç saat sonra Beyaz Saray yeni bir sürpriz yaparak ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in bu hafta bölgeye yapacağı ziyarette eşine katılacağını duyurdu.
X'te yayınlanan bir videoda Vance, “Usha'nın (eşi) bu cuma Grönland'a yapacağı ziyaret o kadar heyecanla karşılandı ki tüm bu eğlenceyi tek başına yaşamasını istemedim. Ben de ona katılacağım” dedi.
Vance, “Başkan Trump adına konuşacak olursak, Grönland halkının güvenliğini yeniden tesis etmek istiyoruz çünkü bunun tüm dünyanın güvenliğini korumak için önemli olduğunu düşünüyoruz" diye de ekledi.
Frederiksen, Vance'in açıklamasından önce Danimarka kanalı TV 2'ye şunları söyledi: “Bu durumda Grönland ve Danimarka üzerinde kabul edilemez bir baskı olduğunu söylemek zorundayım. Ve bu baskıya direneceğiz.”
Danimarka lideri ayrıca gezinin özel bir ziyaret olduğu fikrini de reddederek şunları söyledi: “Başka bir ülkenin resmi temsilcileriyle özel bir ziyaret yapamazsınız.” Trump'ın Grönland'ı satın alma tehditlerinin ciddiye alınması gerektiğini söyleyen Frederiksen, “Başkan Trump ciddi... Grönland'ı istiyor. Dolayısıyla bu konu başka hiçbir şeyden bağımsız olarak görülemez,” dedi.
Danimarka Başbakanı söz konusu ziyaretin Grönland tarafından talep edilmediğine dikkat çekerek ziyaretin, Grönland, Grönlandlı politikacılar ve Grönland nüfusu üzerinde kabul edilemez bir baskı yarattığına dikkat çekti.
Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve ABD Başkan Yardımcısı James David Vance'in eşi Usha Vance'in de aralarında bulunduğu ABD'li heyetin Grönland'a yapmayı planladığı ziyaretin kadrosu ile zamanlamasını, "sorunlu" ve "saygısızca" diye nitelendirmişti.
Anketlerde Trump'a Grönland konusunda destek yok
ABD'de yapılan bir ankette, Başkan Donald Trump'ın Kanada ve Grönland'ın kontrolünü ele alma planına yüzde 20'nin altında destek çıktı. The Hill'in haberine göre, 20-24 Mart tarihlerinde yapılan bir ankette, 1677 kişiye Kanada ve Grönland'ın ABD hakimiyeti altına girmesi fikri soruldu.
Kanada'nın 51'inci eyalet olmasına anket katılımcılarının yalnızca yüzde 17'si olumlu bakarken, yüzde 57'si karşı çıktı. Grönland'ın ülkeye dahil edilmesine destek ise yüzde 19'da kaldı, katılımcıların yüzde 49'u ise bu seçeneği onaylamadı.
Trump'ın Grönland'la ilgili açıklamaları
Trump, yeniden göreve gelmesinden bu yana Grönland'ı ülkesinin kontrolüne alma isteğini sıkça dile getiriyor. ABD lideri, 23 Aralık 2024'te Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, Grönland'ın ABD'nin kontrolünde olması gerektiğini savunarak, adanın mülkiyet ve kontrolünün sağlanmasını "mutlak bir zorunluluk" olarak nitelendirmişti.
Trump, 13 Mart'ta NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'yi ağırladığı Oval Ofis'te de benzer açıklamalarda bulunarak, "(Grönland'ın ABD tarafından ilhakı) Bence bu gerçekleşecek. Bu konuda bir anlaşma yapmak zorundayız ve Danimarka bunu yapamıyor. Danimarka ile görüşüyoruz. Ulusal güvenliğimiz için buna gerçekten ihtiyacımız var." ifadesini kullanmıştı. Grönland yönetimi bu söylemlere karşı adanın "satılık olmadığı ve olmayacağı" yönünde açıklamalar yaparken, Danimarka da Grönland'ın yanında durduğunu vurgulamaya devam ediyor. Öte yandan Avrupa Birliği, Trump'ın "ilhak" tehditlerine karşı "yeterince güçlü bir tepki vermemekle" eleştiriliyor. Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bir bölge olan Grönland, ülkeye yaklaşık 2 bin 900 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
