22 Kasım 2024, Cuma Gazete Oksijen
Haber Giriş: 23.04.2021 06:00 | Son Güncelleme: 16.02.2022 15:15

Dünya için küçük, Mars için büyük uçuş

Dünya dışı bir atmosferde ilk kontrollü uçuşu gerçekleştiren Ingenuity’nin görevinin zorluğu da önemi de Kızıl Gezegen’in atmosferiyle alakalı
Dünya için küçük, Mars için büyük uçuş

Drone çağında NASA’nın Mars’ta bir helikopter uçurması, fikren büyüleyici olsa da teknik açıdan ilk bakışta çok büyük bir atılım gibi görülmeyebilir. Ancak Ingenuity (Maharet) isimli 1.8 kilogramlık aracın yerden birkaç metre yükselerek 39.1 saniyede geri inmesi için yıllarca çalışıldı. NASA mühendisleri, uçuştan birkaç saat sonra ellerine geçen siyah beyaz fotoğrafta, Mars’ın yüzeyindeki Ingenuity gölgesine bakarak sevince boğuldu. Mars’ta uçmanın zorluğu da bunu başarmanın önemi de her şeyden önce Kızıl Gezegen’in atmosferiyle alakalı.  Mars’ın atmosferinin yoğunluğu Dünya’nınkinin yalnızca yüzde 1’i kadar. Yani helikopterin uçması için etkileşime girmesi gereken hava partikülleri dünyadan çok daha az. Bu nedenle Ingenuity’nin 1.2 metre genişliğindeki iki rotor kanadının uçmayı başarmak için dakikada 2.500 tur dönmesi gerekti. Bu da Dünya’daki ortalama bir helikopterden beş kat daha fazla. Üstelik Mars’taki yerçekimi de Dünya’nın üçte biri. 

Maliyet 85 milyon dolar

Ingenuity, NASA’nın 2.7 milyar dolarlık Perseverance misyonuna 85 milyon dolarlık bir maliyet getirdi. Aracın yapımında günümüzün cep telefonu teknolojisinde kullanılan parçalardan da yararlanılmış. Birleşenlerden daha önemlisi, Ingenuity’yi yaratan mühendisler, onu bazı kararları verebilecek bir yapay zekayla donattılar. Kendisine verilen rotayı takip edebilmek için bu zekayı kullanacak. Tabii, bu haftadan itibaren yapılacak olan yatay uçuş testlerinde de başarılı olursa.   Ingenuity, Mars’ta kendisini ısıtan bir termostata sahip. Araç, güneş enerjisiyle şarj oluyor.  Ingenuity başarılı olursa bu teknolojiler, Mars’a yapılacak  robotik ve insani görevlerin bir parçası olabilecek gelişmiş robotik hava araçlarını mümkün kılabilir. Mars’ta gelecekte helikopter kullanımı ile yörüngelerdeki araçlar veya kara araçlarıyla görüntülenemeyen bölgelerin gözlenmesi, yüksek çözünürlüklü görüntüler elde edilmesi amaçlanıyor. NASA’ya göre Mars helikopterleri hafif yükleri taşıyabilecek. 

Kumaş parçası

Yani, bu küçücük uçuşa NASA’nın “Wright Kardeşler anı” demesi boşuna değil. Orville ve Wilbur Wright kardeşler, 1903 yılı sonunda Atlas Okyanusu kıyısındaki Kitty Hawk yakınlarında motorlu uçaklarını ilk kez 12 saniye uçurarak 37 metre kat etmişti. İşte o an taşımacılığın, seyahatin, savaşın ve barışın seyrini değiştirdi. Mühendisler, benzer bir geleceğe sahip olması umuduyla Ingenuity’nin kanadına Wright kardeşlerin uçağından bir kumaş parçası iliştirdi. Wright kardeşler, birbirinin şahidiydi. Ingenuity’nin şahidi ise onu Mars’a getiren Perseverance oldu. İki aracın iletişimi, ABD’nin Mars macerasına yön çizecek.