22 Kasım 2024, Cuma Gazete Oksijen
Haber Giriş: 05.02.2021 18:38 | Son Güncelleme: 16.02.2022 15:14

En tehlikeli rota

Korsanlar Batı Afrika kıyılarında dehşet saçıyor
En tehlikeli rota
Batı Afrika rotası, Portekiz’den yola çıkan Vasco da Gama'nın Ümit Burnu'nu işlek deniz ticaret yollarından biri. Korsanlar için de ‘verimli’ 1 Avrupa ile Uzakdoğu ve Güneydoğu aşıp Hindistan’a ulaştığı 1498’de açıldı. Bugün hala dünyanın en bir çalışma sahası. Uluslararası görev güçleri Afrika’nın doğusunu korsanlardan temizledi, batısı ise bu günlerde uluslararası deniz taşımacılığının en tehlikeli bölgesi olarak kabul ediliyor.
Korsanlık, denizcilik tarihi boyunca var oldu. Fakat modern korsanlar atalarını aratıyor. Daha saldırganlar, gelişmiş silahlar kullanıyorlar. Adam kaçırıp işkence yapıyorlar. Petrol platformu, tanker, yük veya balıkçı gemisi ayırt etmeden, yüzen her şeye saldırıyorlar. Dünya ticaretine yılda verdikleri zarar arasındaki ticaretin önemli bir kısmı bu rotadan yürütülüyor. 2 milyar dolar olarak hesaplanıyor.

Süveyş çok pahalı

Süveyş Kanalı, Batı Afrika rotasına bir alternatif. Fakat kanalın bir kapasitesi var ve belli bir tonajın üzerindeki gemiler kanalı kullanamıyor. Ayrıca kanaldan geçiş oldukça masraflı. Petrol fiyatlarının dip yaptığı 2019'da 18 bin 880 gemi kanalı kullandı. Günde ortalama 51 gemi geçti, elde edilen gelir 5.8 milyar dolar. Gemi başına geçiş maliyeti 2019'da 300 bin doların üzerindeydi. 1869'dan bu yana Süveyş kanalından 1.3 milyondan fazla gemi geçti ve 135.6 milyar dolar gelir elde edildi.

Somali'de nasıl bitti?

Somali kıyıları ve Aden Körfezi en tehlikeli bölgeydi. 2006'da ABD'nin öncülüğünde Birleşik Görev Gücü 150 ile müdahale edildi. 33 ülkeden oluşan koalisyon, korsanlara büyük darbe vurdu. 2010'da NATO görevdeydi, şu anda, Avrupa Birliği güçleri devriye geziyor. Operasyona 20 AB ülkesi ve birlik dışından iki ülke destek veriyor. Görevin adı "Operasyon Atlanta", devriye bölgesi Avrupa anakarasının 1.5 katı. 1200 personel görev yapıyor, 4 ila 7 savaş gemisi, 2 ila 4 devriye ve keşif uçağı var.

Sıcak noktalar

Hint Okyanusu, Doğu Afrika kıyıları, Güney Çin Denizi, Güney Amerika ve Uzakdoğu, korsanların aktif olduğu bölgeler. Tuna Nehri'nin Sırbistan ve Romanya bölgelerinden de vaka haberleri geliyor. Dünya genelindeki korsanlık faaliyetlerinin maliyeti 13-16 milyar dolara çıkıyor. Uluslararası Denizcilik Bürosu'na göre 2020'nin ilk yarısında küresel çapta 98 vaka raporlandı.
***
Avrupa ile Uzakdoğu ve Güneydoğu arasındaki ticaretin önemli bir kısmı bu rotadan yürütülüyor.
Gine Körfezi Senegal'den Angola'ya uzanıyor ve 6.000 km'den fazla kıyı şeridini kapsıyor. Kıtaya dünyanın her köşesinden gelen mallar, Orta ve Güney Afrika'ya buradan taşınıyor.
Korsanlar bu işlek noktalarda pusuya yatıyor. Asıl amaçları petrol kargolarını çalmak, ikinci sırada ise fidye için yükü ya da mürettabatı ele geçirmek geliyor.
Son yıllarda açık denizler yerine daha çok karasularını, terminalleri ve limanları tercih ediyorlar. Bu da uluslararası deniz kuvvetlerinin müdahalesini zorlaştırıyor.
Gece görüş gözlüğü takıyorlar. AK-47'ler, ağır makineli tüfekler, roketararlar, GPS cihazları, ağır havanlar monte edilmiş sürat tekneleri kullanıyorlar.
Gemiye çıkıyorlar, mürettebatı teslim alıp ortalığı yağmalıyorlar. Hepsi adam kaçırmayla sonlan mıyor. Bazen yağmadan sonra çekip gidiyorlar.
2019'da 121 kişi kaçırdılar, 2020'de bu rakam 130'a yükseldi. Rehin aldıkları gemiciler her zaman sağ olarak kurtarılamıyor. İşkence görüyorlar, kimisi hastalıktan ölüyor. Korsanlar kişi başı 18 bin dolar ile 500 bin dolar arası fidye istiyor.