Fransa seçimleri: Aşırı sağ iktidarın kapısını araladı

Fransa'da 49 milyonu aşkın seçmen, Ulusal Meclis'te halkı temsil edecek 577 milletvekilinin belirlendiği erken genel seçimlerin ilk turu için sandık başına gitti. Yerel saatle 08.00'de başlayan oy verme işlemi, Fransa'nın ana kara topraklarında 18.00'de, başkent Paris, Marsilya ve Nice gibi büyük şehirlerde ise 20.00'de tamamlandı.

Sandık çıkış anketlerine göre, ilk turda aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisi oyların yüzde 33'ünden fazlasını alarak yarışı önde tamamladı. Sol ve çevreci partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi İttifakı ise yüzde 28 ile ikinci sıraya yerleşti. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un "Cumhuriyet İçin Hep Birlikte" ittifakı ise yüzde 21 oyla üçüncü sırada bulunuyor.

00:34: Marine Le Pen'in Ulusal Birlik Partisi'nin Fransa'daki parlamento seçimlerinin ilk turunu kazanmasının ardından kalabalıklar Paris'teki Place de la Republique'de toplandı.

Fransız basını: Macron'un erken seçim kararı kendi sonunu getirdi

00.05: Le Monde'un haberine göre 577 seçim bölgesinden 308'inde resmi olmayan sonuçlar belli oldu. Bu bölgelerde 26 aday seçimi ilk turda kazandı. Bunların 21 Ulusal Birlik ve ittifak ortağı Liberal Cumhuriyetçiler'den. İkinci tura kaldığı kesinleşen 282 bölgede 737 aday yarışacak. 3 bölgede dörder, 165 bölgede üçer, 114 bölgede ise ikişer aday seçime girecek.

23.40: Ipsos-Talan'ın son tahminine göre sonuçlar şöyle:

• Ulusal Birlik ve ittifak ortakları %33.2
• Yeni Halk Cephesi %28.1
• Macron'un partisinin başı çektiği Ensemble ittifakı %21

23.32: Seçimde şu ana kadar 286 bölgede resmi olmayan sonuçlar belli oldu. Her bölgeden tek bir adayın seçildiği sisteme göre 286 bölgenin 25'inde seçim ilk turda bitti. Seçilen 25 adayın 20'si Ulusal Birlik'ten.

Dünya basını Fransa seçimlerini böyle gördü: Macron seçim kumarını kaybetmiş gibi görünüyor

23.25 Fransız aşırı sağının lideri Marine Le Pen, memleketi Henin-Beamont'da girdiği seçimi yüzde 58 oyla ilk turda kazandı. 2022'deki seçimi ikinci turda kazanmış olan Le Pen'in böylesine ezici bir üstünlük elde etmesi Fransa'daki aşırı sağ hareketinin gücünün önemli bir göstergesi. 

23.20: Çoğu genç binlerce Fransız Place de la Republique'de (Cumhuriyet Meydanı) toplanıyor. Meydanda Ulusal Birlik ve aşırı sağın Başbakan adayı Bardella aleyhine sloganlar atılıyor. Le Monde'un konuştuğu gençler arasında Macron'a yönelik ağır eleştiriler de var.

Attal: Aşırı sağ iktidarın kapısında

23.05: Fransa Başbakanı Gabriel Attal 'Aşırı sağ iktidarın kapısında' dedi. Ulusal Birlik'in mutlak çoğunluğu kazanmaması için çalışacağını söyleyen Attal seçmenlerine teşekkür ettikten sonra şöyle konuştu:

Bu akşam herhangi bir akşam değil. Bu akşamın dersi aşırı sağın iktidarın kapısında olduğudur. Artık hedef Ulusal Birlik'in Meclis'te çoğunluğu sağlamasını engellemektir. Ulusal Birlik'in ikinci turda ise Meclis'e hakim olmasını ve dolayısıyla ülkeyi felaket projesiyle yönetmesini engellemeliyiz. Ulusal Birlik'e tek oy bile gitmemeli. En kötünün olmasını engellemek ahlaki bir görevdir.

23.00 The New York Times, Macron'un seçim kumarını kaybetmiş göründüğü yorumunu yaparak, ikinci turun ardından Ulusal Birlik'in 577 sandalyeli Meclis'te 289 milletvekilliği kazanıp mutlak çoğunluğu elde edebileceğini yazdı.

22.58: Fransa Meclis Başkanı Yavel Braun-Pivet, seçmenlere bir çağrı yaparak ikinci turda "Cumhuriyet değerlerine en yakın adaylara oy verilmesini" istedi. Pivet, Yeni Halk Cephesi, özellikle de La France Insoumise partisinin içinde Cumhuriyet değerlerine bağlı olmayan çok sayıda aday bulunduğunu da iddia etti. Bu sözler, Cumhuriyetçi ve Liberal kanatta Ulusal Birlik adaylarına karşı ittifak hareketinde tam bir görüş birliği bulunmadığı, bu cephede sola karşı şüpheli bir tutum takınıldığını gösteriyor.

Macron'un partisinden açıklama

22.55: Macron'un Rönesans Partisi, Ulusal Birlik'i engellemek için adaylarını geri çekme sözü verdi. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un partisinin de içinde yer aldığı merkezci koalisyon Ensemble yaptığı açıklamada seçimi üçüncü sırada bitiren adayları geri çekeceklerini ve "Cumhuriyetin değerlerini" savunan adayları destekleyeceklerini duyurdu. Partiden yapılan açıklamada "Rönesans'ın pozisyonu her zaman aşırı sağa karşı bir siper olmaktır. 7 Temmuz'da Fransa'yı seçelim" denildi.

22.52 Fransa Başbakanı Gabriel Attal'ın her an bir açıklama yapması bekleniyor.

22.48: Fransız Komünist Partisi'nin aksine Sosyalist Parti'nin genel sekreteri Olivier Faure ilk turda yüzde 50'nin üzerinde oy olarak seçildi. Faure 2012'den beri Seine-et-Marne kentinden milletvekili seçiliyor. Faure sol partilerin oluşturduğu Yeni Halk Cephesi ittifakının mimarlarından biri.

'Yarıştan çekilin' çağrısı

22.36 Yeni Halk Cephesi'nin en büyük bileşeni olan La France Insoumise'in lideri Jean Luc Melenchon, seçim bölgelerinde üçüncü gelen adaylara yarıştan çekilme çağrısı yaptı. Son Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda Marine Le Pen'e yakın bir oy alarak üçüncü olan ve Fransız solunun bir numaralı ismi haline gelen Melenchon, ister Macroncu olsun ister solcu, Ulusal Birlik adaylarına karşı daha güçlü olunması için bu fedakarlığın yapılması gerektiğini açıkladı. Macron cephesinden ise henüz bir ses yok. Horizon hareketinin lideri eski Başbakan Edouard Philippe de üçüncülükte kalan adayların çekilmesini istedi.

22.15: 2017'den beri milletvekili olan Komünist Partisi Genel Sekreteri Fabien Roussel'in ilk turda Ulusal Birlik adayına karşı seçimi kaybetmesi Fransız solunda büyük şaşkınlığa yol açtı. Ülkenin kuzeyindeki 20'nci seçim bölgesinde Ulusal Birlik adayı Guillaume Florquin yüzde 50.3 oy alarak ilk turda yarışı kazandı. Fransa seçim sistemine göre adaylardan hiçbiri yüzde 50'yi aşamadıysa seçim ikinci tura kalıyor. İlk turda ilk 2 sırayı alan adaylarla, kayıtlı seçmen sayısının en az yüzde 12.5'i kadar oy alan adaylar ikinci tura girmeye hak kazanıyor.

22.10: Güncellenmiş sonuçlar:

• Ulusal Birlik: %34
• Yeni Halk Cephesi: %29,1
• Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un merkezci Ensemble ittifakı: %22
• Cumhuriyetçiler: %9,5

Eski cumhurbaşkanı ikinci turda

22.05: Fransa eski Cumhurbaşkanı François Hollande, Correze kentinden girdiği milletvekili seçiminin ilk turunda yüzde 37.65 oyla ilk sırayı alarak ikinci tura kaldı. Macron'dan önce bir dönem (5 yıl) Cumhurbaşkanlığı yapan, hakkı olmasına rağmen ikinci dönem için yarışmayan Hollande, milletvekilliği seçimine Yeni Halk Cephesi listesinden katıldı. Correze'de Ulusal Birlik adayı Maitey Pouget yüzde 30.86 ile ikinci sırada kaldı.

21.45: Ulusal Birlik Partisi (RN)'nin başbakan adayı Jordan Bardella, Fransa'daki erken genel seçim sonuçlarının ardından destekçilerine seslendi. Bardella, cumhurbaşkanına saygılı olacağını ve kendi ayakları üzerinde durmaya hazır olduğunu söyledi. Bardella konuşmasına "Fransız halkı son 40 yılın en yüksek katılımıyla oy çağrısına cevap verdi. Yanıt açık ve net; değişim için oy verdiler. Cumhurbaşkanlığı çoğunluğunun terk edildiği açıktır" dedi. Bardella, RN'nin mutlak çoğunluğu kazanması halinde tüm Fransız halkının başbakanı olmayı umduğunu söyledi.

Le Pen: Fransızlar Macron'un ittifakını sildi

21.20: Seçimlerin ilk turunu değerlendiren Ulusal Birlik lideri Marine le Pen, Fransız halkının partisini öne geçirdiğini ve Macron'u bertaraf ettiğini söyleyerek "Demokrasi konuştu ve Fransızlar RN ve müttefiklerini en tepeye yerleştirerek Macron'un ittidakını neredeyse bitirdi" dedi. 

"Le Pen, partisinin Fransa'yı onarabilmesi ve birliği yeniden tesis edebilmesi için seçimin ikinci turunda mutlak çoğunluk çağrısında bulundu. Le Pen ayrıca sekiz gün içinde Jordan Bardella'nın Emmanuel Macron tarafından başbakan olarak atanması için partisinin mutlak çoğunluğa ihtiyacı olduğunu söyledi. 

Macron'dan açıklama

21.15 Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ilk sonuçların açıklanmasının ardından AFP'ye konuştu.  Fransa Cumhurbaşkanı, seçmenleri önümüzdeki pazar günü yapılacak seçimlerin ikinci turunda "Cumhuriyetçi ve Demokrat" adayların arkasında toplanmaya çağırdı. Macron ayrıca bugünkü ilk tura katılımın yüksek olmasını da memnuniyetle karşıladı.

İlk sonuçlar

21.00: İlk sonuçlara göre aşırı sağcı Ulusal Birlik seçimi önde götürüyor:

• Ulusal Birlik: %34
• Yeni Halk Cephesi: %28,1
• Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un merkezci Ensemble ittifakı: %20,3
• Cumhuriyetçiler: %10,2

20.15: Fransa'nın denizaşırı bölgelerinden sonuçlar gelmeye başladı:

• Yeni Kaledonya: Mayıs ayından bu yana isyanlarla boğuşan bölgede katılım oranı 2022'den bu yana neredeyse iki katına çıkarak %60'a ulaştı. İsyanların merkezinde yer alan yasa tasarısını yöneten görevdeki milletvekili Nicolas Metzdorf, ilk seçim bölgesinde anketlerde en üst sırada yer aldı. İkinci seçim bölgesinde ise bağımsızlık savunucusu Emmanuel Tjibaou %44 ile önde gidiyor.
• Guadeloupe: Görevdeki dört milletvekili (LIOT genel parlamento grubundan Olivier Serva ve Max Mathiasin ile sol görüşlü Yeni Halk Cephesi koalisyonu üyeleri Christian Baptiste ve Hélène Vainqueur-Christophe) ilk turda Meclis'te sandalye sahibi oldu ve ikinci tura katılmaya hak zamandı.
• Martinik: Yeni Halk Cephesi'nin adayları dört seçim bölgesinin tamamında liderliği garantiledi.
• Fransız Guyanası: Benzer şekilde, Yeni Halk Cephesi'nden iki milletvekili %60'ın üzerinde oy alarak ikinci tura katılmaya hak kazandı.

19.50: Bloomberg, Fransa'daki seçimlerin ilk turunda son 40 yılın en yüksek katılımı olduğunu yazdı. Bu durum 7 Temmuz'da gerçekleşecek olacak ikinci tur seçimlerini etkileyebilir. 

Fransa İçişleri Bakanlığı'nın verilerine göre, Fransa 1986'dan bu yana parlamento seçimlerinde bu kadar yüksek bir katılıma tanık olmamıştı. French 24, bu katılım oranının Fransız seçmenlerin özellikle harekete geçtiğini gösterdiğini ve Macron'un erken seçim çağrısının bir istisnası olduğunu yazdı. 

19.30: Fransa'daki erken parlamento seçimlerine katılım oranının %65,5 olduğu tahmin ediliyor.
Kamuoyu araştırmacısı Ipsos Talan saat 18:00 sularında yaptığı açıklamada Fransa'da seçime katılım oranının yüzde 65.5 olarak tahmin edildiğini söyledi. Bu oran katılımın yüzde 47,5 olduğu 2022'deki orandan önemli ölçüde yüksek. 

19.15: Bloomberg: Sonuçlar öncesinde piyasalar gergin. Geçtiğimiz iki hafta içinde, yatırımcıların daha güvenli Alman tahvillerine kıyasla Fransız tahvillerini tutmak için talep ettikleri ekstra getiri 80 baz puanın üzerine çıkarken (en son Euro Bölgesi'nin kamu borcu krizi sırasında görülen seviyeler), euro mayıs başından bu yana en düşük seviyesine geriledi.

19.10: Bazı seçim merkezleri kapandı. Yerel saatle akşam 6'da Fransa'da ilk oy verme merkezleri kapandı. Ancak başkent Paris'te olduğu gibi çoğu oy verme merkezi akşam 8'e kadar açık kalacak.

18.50: Seçimlerin ilk turu öncesinde devamsız oy pusulası taleplerinin sayısı hızla arttı. French24, sayının iki yıl önceki son parlamento seçimlerine kıyasla en az beş kat daha fazla olduğu bildirildi. Bu büyük artışın nedenlerinden biri, seçimlerin Fransa'nın yaz tatilinin ilk haftasında gerçekleşiyor olması.

Eski başkan kapıdan çevrildi

Eski Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Fransa'nın güneyinde Tulle kentinde oy kullanmaya gittiği sırada kimliğini unuttuğu için geri çevrildi. BFMTV tarafından yayınlanan görüntülerde bir süre kapıda bekleyen Hollande'ın kimliğinin getirilmesini beklerken seçmenlerle selamlaştığı görülüyor. Hollande, kimliğinin getirilmesinin ardından oyunu kullanmak üzere binaya giriyor.

Liderler nerede oy kullandı?

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkenin kuzeyindeki Touquet kentindeki seçim merkezinde oyunu kullandı. Başbakan Gabriel Attal da oyunu Vanves kentinde verdi.

Aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisinin lideri Marine Le Pen, Pas-de-Calais kentinde yer alan Henin-Beaumont bölgesindeki seçim merkezinde oy verirken, partinin Başkanı Jordan Bardella oyunu Hauts-de-Seine vilayetindeki Garches bölgesinde kullandı.

Yeniden Fetih (Reconquete) Partisi Başkanı Eric Zemmour başkent Paris'te, Cumhuriyetçiler (LR) Partisinin lideri Eric Ciotti de Nice'te oy kullanmak üzere sandığa gitti.

Aşırı solcu Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) Partisinden Mathilde Panot ve Manuel Bompard'ın da aralarında bulunduğu bazı siyasetçiler, oy kullanırken çekilen fotoğraflarını X hesaplarından paylaşarak halkı oy vermeye çağırdı.