İsrail’in cuma günü sabaha karşı İran’a düzenlediği saldırı, Orta Doğu genelinde gerilimi zirveye taşıdı. Yaşanan askeri hareketlilik nedeniyle yalnızca İran ve İsrail değil; Irak, Suriye ve Ürdün hava sahaları da ticari uçuşlara kapatıldı.
Uluslararası hava yolu şirketleri birbiri ardına bölgedeki uçuşlarını askıya alırken, Türkiye’den de benzer bir adım geldi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, başta Türk Hava Yolları olmak üzere tüm Türk şirketler bölgeye yönelik uçuşlarını durdurduğunu açıkladı.
Ancak çatışmaların sürdüğü ve iki tarafın karşılıklı füze saldırılarını sürdürdüğü cuma gecesi ile cumartesi sabahı arasında tek bir ticari uçuş, adeta savaş bölgesine doğru ilerlemeye devam etti.
Söz konusu uçuş, İran’a yönelik yaptırımlarla sıkça gündeme gelen Mahan Air’e ait IRM050 sefer sayılı yolcu uçağıydı. Uçak, cuma akşamı Tayland’ın başkenti Bangkok’tan havalanarak, cumartesi erken saatlerde Tahran’daki İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı’na indi.
Radardan zaman zaman kayboldu
Uçuşun gerçekleştiği saatlerde Orta Doğu hava sahası neredeyse tamamen boştu. Ancak IRM050 kodlu Mahan Air uçağı, bu boşlukta adeta tek başına ilerlerken, binlerce kişi uçağın durumunu çevrim içi takip sistemleri üzerinden izledi. FlightRadar ve FlightAware gibi uçuş takip sitelerinde yoğun ilgi gören uçuş, birçok kullanıcıda "vurulma" endişesi yarattı.
FlightAware verilerine göre uçak, Bangkok’tan yerel saatle 22:34’te havalandı ve 02:00 sularında Tahran’a güvenli şekilde iniş yaptı. Uçuş esnasında bazı anlarda uçağın takip sistemlerinden kaybolduğu gözlemlendi. Bu durum kısa süreli paniğe neden olsa da herhangi bir aksaklık yaşanmadı.
Uçağın zaman zaman sinyal kesintisi yaşamasının, İran hava sahasına girdikten sonra güvenlik gerekçesiyle transponder sistemlerinin kapatılmasından kaynaklandığı düşünülüyor.
Tartışmalı geçmiş
Mahan Air’in gerçekleştirdiği bu uçuşun uluslararası kamuoyunda dikkat çekmesinin nedenlerinden biri de şirketin geçmişte birçok siyasi tartışmanın merkezinde yer alması.
1992 yılında kurulan Mahan Air, İran’ın ilk özel hava yolu şirketlerinden biri. İran içi uçuşların yanı sıra Çin, Hindistan, Orta Doğu ve Avrupa’ya tarifeli seferler düzenleyen şirket, daha önce İstanbul, Pekin, Delhi, Moskova, Manchester ve Birmingham gibi önemli şehirlerde faaliyet göstermişti.
Ancak şirket, 2011 yılında ABD tarafından kara listeye alındı. Gerekçe ise İran Devrim Muhafızları’na bağlı Kudüs Gücü’ne lojistik destek sağladığı iddiasıydı. Kudüs Gücü, İran'ın yurtdışı askeri operasyonlarından sorumlu olan ve 2020 yılında ABD saldırısıyla öldürülen Kasım Süleymani’nin komutasındaki özel birlik olarak biliniyor.
Mahan Air’in Suriye ve Lübnan’a silah ve personel taşıdığına yönelik suçlamalar da uzun süredir gündemde. Bu iddialar nedeniyle 2019-2020 yılları arasında Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya gibi ülkelerde faaliyetleri yasaklandı.
2024 yılında ise bu kez Rusya’ya yönelik silah sevkiyatı yaptığı gerekçesiyle tekrar yaptırımlara hedef oldu. Hatta 2019 yılında ABD’nin Berlin Büyükelçisi Richard Grenell, Almanya’nın aldığı ambargo kararını överek şu ifadeyi kullanmıştı: “Mahan Air’in uçtuğu hiçbir ülke kendini güvende hissetmemeli.”
Kaynak: Gazete Oksijen
