Avrupa Çevre Ajansı (EEA) tarafından yayınlanan yeni hava kirliliği raporuna göre, kirli hava solumak her yıl Avrupa genelinde bin 200 çocuğun hayatını erken kaybetmesine neden oluyor. Aynı zamanda raporu göre binlerce çocuk da yaşam boyu etkileri olabilecek fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalıyor. Araştırmalar, Avrupa'nın hava kirliliği konusunda çocuklarını hayal kırıklığına uğrattığını, kıtadaki neredeyse tüm çocukları sağlıklı standartların altında havaya maruz bıraktığını ve kirlilik kaynaklarının temizlenmesini geciktirdiğini ortaya koydu.
EEA tarafından yayınlanan Avrupa'nın Hava Kalitesi Durumu 2023 başlıklı rapor, tüm AB üye ülkeleri ve Türkiye, Sırbistan, Kosova ve Karadağ gibi ülkeler dahil olmak üzere 37 ülkeyi kapsıyor ve partiküller, nitrojen dioksit, ozon ve sülfür dioksit gibi hava kirleticilerini inceliyor. Rapora göre Doğu Avrupa ülkeleri, büyük ölçüde evsel ısınma için kömür yakılması nedeniyle, Po Vadisi'ndeki endüstriyel kirliliğin kilit bir sorun olarak belirlendiği İtalya ile birlikte en kötü sonuçları aldı.
"Daha fazla maruz kalıyorlar"
EEA'da çevre ve sağlık uzmanı olarak görev yapan Gerardo Sanchez Martinez, "Hava kirliliği söz konusu olduğunda çocukları küçük yetişkinler olarak düşünemezsiniz. Onlar daha fazla kirliliğe maruz kalıyor ve bu durum anne karnında başlayıp anaokulu ve sonrasında da devam ediyor. Hava kirliliği konusunda çocuklarımızı hayal kırıklığına uğratıyoruz" ifadelerini kullandı.
Daha önce yapılan araştırmalarda çocukluk döneminde yüksek düzeyde kirleticilere maruz kalmanın akciğer kapasitesini engellediği, astıma neden olduğu, daha yüksek düzeyde solunum yolu hastalıklarına ve kulak enfeksiyonlarına yol açtığı ve alerji riskini artırdığı ve ayrıca beyin gelişimini de etkileyebileceği gösterildi. Çocuklar daha hızlı nefes aldıkları, yere daha yakın oldukları ve dışarıda daha fazla bulundukları için kirli havaya yetişkinlerden daha fazla maruz kalıyor.
EEA'ya göre, karayolu trafiği, kömür ve katı yakıt yakımı ve endüstriyel emisyonlar da dahil olmak üzere hava kirliliği kaynaklarının azaltılması kilit önem taşıyor. Ancak çocuklara yönelik spesifik risklerin azaltılması için de harekete geçilmesi gerekiyor. Bunlar arasında, okulların etrafına trafiğin kısıtlanacağı ve motorların rölantide çalışmasının yasaklanacağı temiz hava bölgelerinin yerleştirilmesi öneriliyor.
Nüfusun yüzde 97'si tehlikeli seviyede hava soluyor
Rapora göre Avrupa genelinde her yaştan nüfusun yüzde 97'si Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından güvenli kabul edilen seviyelerin üzerinde hava kirliliğine maruz kalıyor. AB, PM 2.5'i (çapı 2.5 mikron veya daha az olan partiküller) 2030 yılına kadar metreküp başına 10 mikrogramla, nitrojen dioksiti (NO2) ise aynı tarihe kadar metreküp başına 20 mikrogramla sınırlandırmayı hedefliyor. 2030 yılına kadar hava kirliliğine bağlı erken ölümlerin yüzde 55 oranında azaltılması öngörülüyor. DSÖ kılavuzları PM 2.5 için metreküp başına 5 mikrogram ve NO2 için metreküp başına 10 mikrogramdır.
