Emiko Terazono
Andrea Passanisi Sicilya’da, Etna Dağı’nın verimli eteklerindeki avokado bahçesine bakıyor. Burası bir zamanlar dedesinin üzüm bağıymış; iklim değişip sıcaklıklar arttıkça avokadoya dönmüş. Bugün yetiştirdiği tropik meyveleri bütün Avrupa’ya pazarlıyor. Passanisi’nin avokado sevgisi 20 yıl önceye dayanıyor. Gençken Brezilya’ya gitmiş ve ülkesine dönüşte Sicilya’da bu meyvelerden yetiştirmeyi denemeye karar vermiş. Avukat olmaktan vazgeçip dedesinin arazisini avokado bahçesine çevirmiş, hatta eski limon ağaçlarının yanında çarkıfelek meyvesi ve liçi de yetiştirmeye başlamış. İklim değişikliği mahsullerin yetişme yerlerini değiştirdikçe, bütün dünyada çiftçiler ve tarım işletmeleri artan sıcaklıklara uyum sağlamaya çalışıyor. Bazı bölgelerde sıcaklık ve kuraklık belli mahsulleri tehdit edip gıda güvencesine dair endişe yaratırken, kimi yerlerde ise ısınan hava sayesinde geçmişte yetiştirilmesi kazançlı olmayan çeşitli ürünleri yetiştirme olanağı doğuyor. 37 yaşındaki Passanisi Sicilya’da tropik meyvelere geçen çok sayıda yetiştiriciden biri. Cagliari Üniversitesi’nde Sicilya iklimi ve Akdeniz ekosistemi üzerine çalışan Doç. Dr. Francesco Viola’ya göre, son 30 yılda küresel ısınma yüzünden adada sıcaklık 1 derece yükselmiş. Haziran ayında İtalya’nın güney kesimlerinde sıcaklıkların 45 dereceye çıkmasıyla, ülkedeki birçok çiftçi sıcak hava dalgasıyla boğuşmak zorunda kaldı. İtalya çiftçi sendikası Coldiretti’nin Başkanı Ettore Prandini, “Havanın aşırı sıcak olduğu ve tropik özellik gösterdiği dönemler her yıl artıyor” diyor. Prandini, ülkenin güneyinde portakal ve limonun yanı sıra yetiştirilen mango, avokado ve muzdan kuzeyde Alp Dağları’ndaki zeytinliklerden gelen zeytinyağına kadar, İtalya’daki mahsullerin sınırlarının değiştiğini söylüyor. Ona göre, “İtalyan çiftçiler bu fırsatı kaçırmadı. Sicilya’da ilk tropik meyve hasadı ve Lombardiya’nın Alp vadilerindeki zeytinlikler bunu gösteriyor.” Ancak sendikaya göre, son 10 yılda bu değişime ayak uyduramayan birçok çiftçi işinden oldu. Passanisi’nin bahçesi Giarre’de. Buradaki yüksek yağış ve nem oranının, tropik meyveler için ideal olduğunu görmüş. Şu anda yılda 1.400 tondan fazla avokado üretiyor ve ondan cesaret alıp sektöre giren diğer Sicilyalı çiftçilerle birlikte ürünlerini ihraç ediyor.Bağcılığın sınırları değişti
İklim değişikliğinin verim üzerindeki etkisini inceleyen çalışmalar, “vitikültür” olarak da bilinen bağcılık alanında, artan sıcaklıkların şaraplık üzüm yetiştirme haritasını yeniden şekillendirdiğini gösteriyor. Şaraplık üzümler sıcaklık değişimlerine hızlı tepki verdikleri için araştırmacılar tarafından “iklim değişikliğinin habercisi” olarak görülüyor. Kanada’daki British Columbia Üniversitesi’nden Doç. Dr. Elizabeth Wolkovich, “Bunlar fenolojik açıdan en hassas mahsuller arasında” diyor. Meslektaşlarıyla birlikte yürüttüğü araştırmaya göre, önümüzdeki yıllarda 2 derecelik bir küresel ısınma, dünyadaki üzüm yetiştiriciliği alanlarının yüzde 56’sını elverişsiz hale getirecek. Şaraplık üzüm yetiştirme bölgelerinin sınırları hem Avrupa’da hem de Kuzey Amerika’da değişiyor. Örneğin şarap eksperlerine göre Kanada pinot noir türünde büyük ilerleme gösterdi. Londra’da yaşayan şarap küratörü Mark Thornton’a göre, Ontario’daki Niagara Yarımadası ve British Columbia’daki Okanagan Vadisi bu konuda lider.
“Pinot noir çok nazlı bir üzüm” diyen Thornton, artan sıcaklıklar sebebiyle Kanada’da üretilen şarabın kalitesinin “müthiş yükseldiğini” ekliyor. “1990 yılında Okanagan Vadisi’nde 25 civarı şarap imalathanesi vardı, şimdi iki yüzü geçti” diyor. 
